"Πολιτισμός" ή "βαρβαρότητα" ? "Δημιουργία" ή "καταστροφή"? Ποιά είναι τα όρια ανάμεσα σε μια "τριτοκοσμική" και μια "πολιτισμένη" χώρα?

Συζήτηση - πρόβα στην Επίδαυρο για την «Ορέστεια» (1980) - Φωτό: Nτίμης Αργυρόπουλος

Πληθαίνουν οι φωνές που κάνουν έκκληση για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Αιγύπτου τώρα που οι εντάσεις και οι αναταραχές εντείνονται. Η κα Καλλιόπη Λιμναίου-Παπακώστα σε άρθρο της στην εφμ Κόσμος του Επενδυτή αναφέρει χαρακτηριστικά :

"....τα τελευταία γεγονότα όχι απλώς με στεναχωρούν αλλά με συγκλονίζουν. Ευτυχώς, νεαροί εθελοντές και δυνάμεις του στρατού μπήκαν "ασπίδα" σε μνημειακούς τόπους της χώρας, όπως ο ναός του Καρνάκ, το μουσείο, αλλά και η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα ξαναδούμε εικόνες καταστροφής και λεηλασιών παρόμοιες με εκείνες που είδαμε πριν από χρόνια με τα μνημεία του Ιράκ" (ολόκληρο το άρθρο μπορείτε να το διαβάσετε στον arthrosyllekti εδώ)

Η Αίγυπτος στη συνείδηση του "πολιτισμένου" κόσμου συγκαταλέγεται στις αποκαλούμενες  από τον "πολιτισμένο" κόσμο "τριτοκοσμικές" χώρες υπονοώντας στην ουσία έναν "βαρβαρικό" κόσμο σε αντιδιαστολή του "πολιτισμένου" που κατά κύριο λόγο θεωρείται ανώτερος. 

Τα όρια ανάμεσα στον "βαρβαρικό"και τον "πολιτισμένο" κόσμο - στη δική μου συνείδηση -  καθορίζονται από τις ανθρώπινες συμπεριφορές και στάσεις ανεξάρτητα από  καταγωγή, γεωγραφικές θέσεις , χρώμα  δέρματος, θρησκευτικές πεποιθήσεις ή οικονομικό επίπεδο. 

Στην περίπτωση της Αιγύπτου με εντυπωσίασε αυτός ο "τριτοκοσμικός"  λαός με την πράξη του να σπεύσει να προστατέψει τα μνημεία της πολιτιστικής του κληρονομιάς σχηματίζοντας μιαν ανθρώπινη αλυσσίδα - προτάσσοντας δηλαδή το κορμί του ως ασπίδα στα μνημεία - όταν διαισθάνθηκε πως αυτά μπορεί να κινδυνεύουν.  Εντυπωσιακότερο όλων  ήταν πως σε αυτή την ανθρώπινη αλυσσίδα εντάχθηκαν πολλά άτομα νεαρής ηλικίας που μέχρι εκέινη τη στιγμή διαδήλωναν ενάντια στο κυβερνών κόμμα.  Συνοπτικά να πούμε πως άτομα  διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων (δηλαδή ανεξαρτήτως εάν ήταν φίλοι ή εχθροί του κυβερνώντος κόμματος) ενώθηκαν σε έναν κοινό αγώνα ενάντια σε κάθε επίδοξο αρχαιοκάπηλο, ανεγκέφαλο διαδηλωτή, ή απλά αρρωστημένο καταστροφέα που θα επιχειρούσε να εκμεταλλευτεί τις ταραχές των τελευταίων ημερών και να κλέψει ή να καταστρέψει την πολιτιστική τους κληρονομιά. 

Στην περίπτωση της Ελλάδας, μιας μη "τριτοκοσμικής" χώρας, μιας Ευρωπαϊκής χώρας , μιας χώρας διάσπαρτης από πολιτιστικούς θησαυρούς - υλικούς και πνευματικούς - ομάδες νεαρών βανδαλιστών  έχουν επιδοθεί σε ένα δίχως προηγούμενο καταστροφικό μένος σε κάθε τι που θυμίζει πολιτισμό.  Κάθε μνημείο, κάθε άγαλμα, κάθε αρχαιότητα εάν είχε στόμα θα μπορούσε να μας εξιστορήσει τις απίθανες περιπέτειές του είτε από τις μουτζούρες που εναποθέτουν (τάχα μου υπογραφές, συνθήματα, ζωγραφιές κλπ) είτε από τον τεμαχισμό μέρους αυτών των μνημείων (βλέπε μερικέςαπό το πλήθος των καταστροφών στον arthrosyllektis εδώ και εδώ).

Αλλος τύπος επίθεσης στον πολιτισμό είναι αυτός που έγινε προχθές στο Θέατρο Τέχνης : ομάδα νεαρών μπήκαν με σιδηρολοστούς και βόμβες μολότωφ και έκαναν λαμπόγυαλα  έναν χώρο πνευματικής δημιουργίας, ένα θέατρο που ξεκίνησε από μια Λαϊκή σκηνή και σχηματίστηκε ως Θέατρο τέχνης μέσα στα μαύρα χρόνια της Γερμανικής κατοχής.  Σε σκοτεινούς χρόνους του παρελθόντος οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν την τέχνη προκειμένου να περάσουν μηνύματα και να  αντισταθούν σε κάθε μορφής κατοχή ή αδικία. Παρήγαγαν πολιτισμό με σκοπό αφενός να περάσουν μηνύματα στους υπόλοιπους συμπολίτες τους και αφετέρου να διατηρήσουν την ψυχική τους ισορροπία σε εποχές που η ζωή και ο θάνατος συνυπήρχαν. Η πνευματική δημιουργία έφτασε σε ύψιστα σημεία και κάποιες περιπτώσεις θεωρούνται ακόμη και σήμερα αξεπέραστες. Παραθέτω τα λόγια που εκφώνησε στις 17 Αυγούστου του 1943 ο Κάρολος Κουν, ο ιδρυτής του Θεάτρου Τέχνης :  

"Η αφετηρία του ξεκινήματός μας είναι μια αφετηρία και ανάγκη καθαρά ψυχική. Για μια πιο πλούσια, πιο ωραία, πιο βαθιά ολοκληρωμένη ζωή, μια ανάταση του εαυτού μας, μια πιο πλατιά κατανόηση των γύρω μας μέσα απ’ την τέχνη, συγκεκριμένα μέσα από το θέατρο. Με άλλα λόγια το «Θέατρο Τέχνης» είναι μια εκδήλωση ζωής.....Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας.

Μόνος ο καθένας μας είναι ανήμπορος. Mαζί ίσως κάτι μπορέσουμε να κάνουμε. Το θέατρο, ως μορφή Τέχνης, δίνει τη δυνατότητα να συνδεθούμε, να συγκινηθούμε, ν' αγγίξουμε ο ένας τον άλλον, να νιώσουμε μαζί μια αλήθεια. Να γιατί διαλέξαμε το θέατρο σα μορφή εκδήλωσης του ψυχικού μας κόσμου. Mόνο με πλήρη κατανόηση μεταξύ μας, μπορεί το θέατρο να σταθεί και να εκπληρώσει το σκοπό του. Σαν θέατρο, δεν αποτεινόμαστε σε ορισμένη τάξη ή σε ορισμένη κατηγορία ανθρώπων. Όλοι όσοι είναι πρόθυμοι να χαρούν και να εργαστούν μαζί μας, πλούσιοι και φτωχοί, πονηροί και αφελείς, αλήτες και νοικοκυρέοι, όλοι είναι ευπρόσδεκτοι. Φτάνει μονάχα να καταλάβουν και να πιστέψουν τον προορισμό ενός Θεάτρου Τέχνης......Ας παραδεχτούν οι επικριτές μας, χωρίς να μου κρατήσουν κακία γι' αυτό, ότι είναι καλύτερο ν' ανοίξεις το παράθυρο να μπει λίγος φρέσκος αέρας, κι ας είναι να μπει μ' αυτόν και λίγη ή πολλή σκόνη, παρά να κρατήσεις, σαν τις καλές νοικοκυράδες, που τρέμουν μήπως σκονιστούν τα ράφια και τα παρκέτα, σφιχτοκλεισμένα παράθυρα και παντζούρια, κι όπου το μόνο που μπορείς, είναι να πάθεις ασφυξία και να σκάσεις"

Η μισαλλόδοξη επίθεση σε έναν ναό του πνεύματος όπως είναι το Θέατρο Τέχνης  Κάρολος Κουν αποτελεί πράξη σκοταδισμού όποιο και να είναι το κίνητρό της. Το θέατρο ανέβαζε την παράσταση «Ταξιδεύοντας με τον ΠΑΟΚ, μια ιστορία του Σταθμού Λαρίσης». Αυτόπτες μάρτυρες αναφέρουν ότι κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για φιλάθλους του Ολυμπιακού, ενώ κάποιοι αναφέρουν ότι οι δράστες έλεγαν και συνθήματα υπέρ του Ολυμπιακού. 

Η προσωπική μου γνώμη είναι πως τα κίνητρα της συγκεκριμένης πράξης όπως και κάθε πράξης που σχετίζεται με την καταστροφή χώρων ή αντικειμένων του πολιτισμού καμία σχέση δεν έχουν με αθλήματα, ιδεολογίες ή σκοπιμότητες. Είναι ξεκάθαρο πως οφείλονται σε άρρωστες καταθλιπτικές προσωπικότητες, κενές γνώσεων που επιθυμούν απλά να  εκτονώσουν το "εγώ" τους , αφού θεωρούν πως η ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους υλοποιείται μοναχά μέσω της καταστροφής. Η χαρά της δημιουργίας  σε αυτή τη μερίδα των νεολαίων είναι έννοια άγνωστη, όντας ανίκανοι να  δουν  τον περίγυρό τους με κριτικό μάτι....Βλέπουν παντού εχθρούς δίχως να σκεφτούν πως η τέχνη είναι  αρωγός του ανθρώπου στις δύσκολες στιγμές, δίχως να μπουν καν στον κόπο να αφεθούν στη μαγεία μιας θεατρικής παράστασης και να την κρίνουν μετά. 

Υποκλίνομαι λοιπόν σε εκείνους τους "τριτοκοσμικούς" ή "βάρβαρους" Αιγύπτιους νεολαίους που αν και στερημένοι από τα βασικά αγαθά, και εν μέσω των βίαιων αναταραχών που έχουν ξεσπάσει στη χώρα τους, δεν δίστασαν να προτάξουν τα στήθη τους για να προασπίσουν το φως του πολιτισμού τους. Εύχομαι αυτή τους η πρωτοβουλία να συνεχιστεί και να υπερασπιστούν τους θησαυρούς του τόπου τους ανεξάρτητα από την έκβαση των πρόσφατων αναταραχών.

Γυρνώ τη πλάτη σε εκείνους τους "πολιτισμένους" Ελληνες νεολαίους που τυφλωμένοι από το σκοτάδι της ψυχής τους επιθυμούν να σβήσουν κάθε αχτίδα φωτός πολιτισμού και δημιουργίας. Σέβομαι και προβάλλω εκείνους τους νεολαίους που σπέρνουν την ομορφιά της νιότης στον περίγυρό τους (στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε την μεταμόρφωση ενός χωριού -τις Φάνες της Ρόδου - όπου οι νεολαίοι αντί να μουτζουρώνουν τους τοίχους της πόλης τους, τους στόλισαν με όμορφα χρώματα και ζωγραφιές) 

fanesok from NewsKosmos.com on Vimeo.

Μαθαίνω πως οι παραστάσεις στο Θέατρο Τέχνης Καρολος Κουν παρά τις φθορές που υπέστη το θέατρο, θα πραγματοποιηθούν κανονικά. Θεωρώ καθήκον όλων μας να ενισχύσουμε  με την παρουσία μας τις παραστάσεις του ως αντίδραση σε όσους επιχειρούν να εκφοβίσουν την καλλιτεχνική δημιουργία και να οδηγήσουν τον τόπο μας στη μιζέρια.

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΟΚ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΑΡΙΣΗΣ

Τσιώλης Σταύρος

2010-2011

ΦΡΥΝΙΧΟΥ 14, Πλάκα

Σύγχρονο Ρεπερτόριο

Σκηνοθεσία : Καπελώνης Κωστής

Σκηνικά : Αλεξίου Νίκος

Κοστούμια : Σωτηρίου Κατερίνα

Φωτισμοί : Καπελώνης Κωστής

Διανομή

Κωνσταντίνα: Μυρτώ Αλικάκη
Ιωάννα: Ειρήνη Στρατηγοπούλου
Κύριος: Αργύρης Μπακιρτζής
Κυρία: (Ευγενία): Λουκία Πιστιόλα
Στρατιώτης & Λαχειοπώλης: Πάρις Θωμόπουλος 

Στην περιγραφή του Αγώνα ακούγεται η φωνή του Νίκου Χανιωτάκη

Επιλογή και επεξεργασία ήχων: Άγγελος Παπαλυμπέρης

Κλαρινέτο παίζει ο Πάρις Θωμόπουλος

από Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου 2011

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

Πέμπτη & Παρασκευή, ώρα 21.15
Σάββατο, ώρα 18.15 και 21.15
Κυριακή, ώρα 20.00

Για εισητήρια μπορείτε να βρείτε πληροφορίες εδώ