Στους δρόμους του κομπολογιού - Το Μουσείο Κομπολογιού στο Ναύπλιο

Τα κομπολόγια του Αντώνη

(Φωτό: Ευγενική παραχώρηση από τον Αντώνη)

Κάθε φορά που επισκέπτομαι το Ναύπλιο δεν υπάρχει περίπτωση να μην περάσω από το Μουσείο Κομπολογιού. Ακόμη και για μια απλή καλημέρα.
Το ανακάλυψα εντελώς τυχαία εδώ και αρκετά χρόνια σε μία από τις περιπλανήσεις μου στην πόλη του Ναυπλίου η οποία αποτελεί έναν από τους πλέον αγαπημένους προορισμούς για Σαββατοκύριακο.

Το Μουσείο Κομπολογιού ιδρύθηκε από έναν από αυτούς τους "εραστές της λαϊκής παράδοσης" που σαν ερωτευτούν κάτι δεν το βγάζουν από το μυαλό τους και καταθέτουν ολάκερη τη ζωή τους σε "αυτό"ό,τι κι αν είναι το "αυτό".
Ο Αρης Ευαγγελινός, ιδρυτής του Μουσείου κομπολογιού οφείλει την αγάπη για το κομπολόϊ στον παπού του.

"Πάρε στο χέρι σου", του έλεγε, "καθένα από αυτά τα τρία χωριστά κομπολόγια, χάϊδεψε τις χάντρες του απαλά, αφήνοντας ταυτόχρονα μία μία να πέφτει πάνω στην άλλη να αφουγκραστείς τον χτύπο της"...
"Οταν στο άγγιγμά τους νοιώσεις μια ζεστασιά να διαπερνά τα δάχτυλά σου, κάτω από το δέρμα σου και να κυλά μαζί του σε όλο σου το σώμα, να σταματάει στην καρδιά σου και να σου λέει είμαι εδώ για σένα, τότε αυτό το κομπολόϊ να διαλέξεις, αυτό που μίλησε μαζί σου με το χρώμα,
με την αφή και
με την μουσική του.
Γιατί όλα τα κομπολόγια πάνω σε τραπέζι ή σε τοίχο ή σε βιτρίνα
το ίδιο όμορφα φαίνονται.
Πρέπει όμως να συμφωνήσουν
και τα δάχτυλα και τα αυτιά"

Λόγια αγάπης, σεβασμού και τρυφερότητας απέναντι σε ένα αντικείμενο που λάτρεψε πολύ ο παπούς και τα μετέφερε με την ίδια στοργή στον μικρό του εγγονό.
Οι παλιοί άνθρωποι, όταν αγαπούσαν πολύ κάτι συνομιλούσαν μαζί του σαν να ήταν και αυτά άνθρωποι (το σπίτι τους,τα ζωντανά τους ή ακόμη και ένα μουσικό όργανο που όπως και το αγαπημένο κομπολόϊ το έπαιρναν μαζί τους σαν πέθαιναν, το έθαβαν μαζί τους).
Ετσι και με τον παπού, εκτός από το αγαπημένο του κομπολόϊ που το έπλεξαν στα χέρια του και το πήρε μαζί του στην τελευταία του κατοικία, άφησε κληρονομιά και παρακαταθήκη στον εγγονό του την παλιά συλλογή από αυθεντικά κομπολόγια που μάζευε σε όλη του τη ζωή.
Ο Αρης Ευαγγελινός στα 14 του χρόνια είχε την αίσθηση πως ο παπούς τον όρισε ως νέο "ταξιδευτή"στους δρόμους του αυθεντικού κομπολογιού. Κάπως έτσι ξεκίνησε το ταξίδι του.
Από το 1963 συλλέγει σπάνια κομπολόγια που χρονολογούνται από το 1700 έως το 1950 από πολύτιμο υλικό ατόφιο κεχριμπάρι, κεχριμπάρι-μαστίχα, κεχριμπάρι - φατουράν, μαύρο (γιούσουρι) και κόκκινο κοράλλι, ελεφαντόδοντο, κοκκαλο, έβενο κέρατο κλπ.

Μόλις τον Απρίλιο του 1998 κατάφερε να εκπληρώσει το όραμά του:

- Να ιδρύσει το πρώτο και μοναδικό Μουσείο Κομπολογιού στον κόσμο το οποίο βρίσκεται στον πρώτο όροφο ενός ιδιόκτητου διώρόφου κτιρίου που βρίσκεται στην οδό Σταϊκοπούλου 25 στην παλιά πόλη του Ναυπλίου. Στο κάτω μέρος στο ισόγειο στεγάζεται το εργαστήρι του Μουσείου το οποίο συντηρεί τα παλιά κομπολόγια. Κάντε τον κόπο να ανεβείτε τα σκαλιά και να πάτε στον πρώτο όροφο.

Μα νάτανε μόνο αυτό?
Ευαισθητοποιημένος σε μία "άλλη"θεώρηση της φιλοσοφίας γύρω από το κομπολόϊ, ένοιωσε πως στις μέρες μας το κομπολόϊ κακοποιείται βάναυσα αφού μετατράπηκε σε "φολκλόρ" και άρχισε να κατασκευάζεται από ευτελή υλικά χάνοντας την αυθεντική του μορφή.
Η αγάπη του και η υπόσχεση που είχε δώσει στον παπού του τον οδήγησε στην ίδρυση του

"Τάγματος των κομβολογητών"

Το όνομα το δανείστηκε από το όνομα ενός Τάγματος μοναχών της Δ. Ευρώπης που υπήρχε πριν από τον 15ο αι. Σκοπός του ταγματος είναι να διασωθεί το αυθεντικό κομπολόϊ και να προστατευτεί από την βάρβαρη κακοποίησή του από τους εμπόρους.

Στο μήνυμα που απευθύνει στην ιδρυτική Διακήρυξη του Τάγματος λέει :

"Σας καλώ να υψώσουμε τη σημαία μιας διαρκούς επανάστασης υπέρ του αληθινού κομπολογιού, να χαράξουμε το δικό μας πεδίο μάχης έξω από τα περιορισμένα και στενά όρια της φιλικής μας παρέας, ιδρύοντας το δικό μας
" Τάγμα των Κομβολογητών " ,
ευλαβείς διάκονοι αφιερωμένοι στη διάσωση ,
προστασία και διάδοση της ανεκτίμητης αξίας
του αυθεντικού κομπολογιού, του αληθινού συντρόφου."

Με το χρώμα...

το χάδι...

τον ήχο...

ενάντια στη μοναξιά.

"Σώμα ζεστό, δεν το κατακτάς, δεν το κάνεις απόλυτα δικό σου, άπιαστο και φευγαλέο, κρύβει θαρρείς την ταυτότητά του".
Δηλώνω ένθερμη υποστηρίκτρια του αγώνα υπέρ της διάσωσης του αυθεντικού κομπολογιού και ας έχει συνδεθεί το κομπολόϊ κατ'εξοχήν με το αντρικό φύλο!
Ισως επειδή αγάπησα τα λόγια του παπού...

ΥΓ. Η έμπνευση για την συγκεκριμένη ανάρτηση ήρθε όταν σε μία συζήτηση έμαθα πως ο φίλος Αντώνης είναι συλλέκτης κομπολογιών