Πολιτισμός : Τι εννοούμε?

Σε προηγούμενο post με τίτλο

"Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής?"

τέθηκαν ποικίλες και ενδιαφέρουσες απόψεις.

Ακολουθώντας λοιπόν την πρόταση του fisherman.....

"να καθορίσουμε τι είναι πολιτισμός γιατί θεωρώ ότι αυτός δεν εκφράζεται μόνο μέσω των τεχνών, των γραμμάτων και της επιστήμης αλλά και από το σύνολο που λειτουργεί μια κοινωνία".

....αναρωτιόμουν τι σημαίνει για τον καθένα από εμάς η έννοια ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ?

Θα μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω κάποιες δικές σας φράσεις που σχετίζονται με τις έννοιες "πολιτισμός" και "κουλτούρα" :

1. "Για να παράγει μια χώρα πολιτισμό προϋποθέτει να έχει πολιτισμένους ανθρώπους. Λυπάμαι αλλά εμείς είμαστε βάρβαροι. "

(Αντιπαρατίθεται η βαρβαρότητα στον πολιτισμό)

2. "Σαν λαός δεν έχουμε κουλτούρα και φερόμαστε σαν βάρβαροι"

(Αντιπαρατίθεται η βαρβαρότητα στην κουλτούρα)

3. "Πολιτισμός είναι η κινητήρια δύναμη κάθε λαού. Για αυτό λέμε τάδε πολιτισμός και όχι τάδε λαός".

(Ο πολιτισμός είναι κινητήρια δύναμη κάθε λαού. Μήπως πολιτισμός είναι και ό,τι δημιουργεί ο λαός?)

4. "Το βλέμμα μας είναι το πρώτο που παράγει πολιτισμό. Ο,τι οικοδομούμε μέσα μας δημιουργεί τον περιβάλλοντα χώρο μας".

(Εάν δεχτούμε πως εμείς είμαστε πολιτισμένοι τότε μπορούμε να ισχυριστούμε πως με την συμπεριφορά μας δημιουργούμε ένα "πολιτισμένο" περιβάλλοντα χώρο?)

5. "Η ατομική πνευματική προσπάθεια του καθενός θα βοηθήσει στην παραγωγή και μετάδοση ενός άλλου τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς."

(Να δεχθούμε επομένως πως πολιτισμό θεωρούμε τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς των ανθρώπων?)

Σε αυτό που νομίζω θα συμφωνήσουμε όλοι είναι πως οι έννοιες του ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ και της ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ έρχονται σε αντιδιαστολή με την έννοια της ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑΣ.

Ομως τελικά ο καθένας από εμάς τι εννοεί όταν λέει την λέξη ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ?

Το χιόνι......

Χθες έριξε το πρώτο χιόνι στον Υμηττό.

Ασπρίσαν οι βουνοκορφές....σκεπάστηκε το γκρίζο.

Για άγνωστο λόγο δεν κατάφερα να μεταφέρω τις χθεσινές φωτογραφίες του χιονισμένου Υμηττού στον υπολογιστή.

Θυμήθηκα όμως τα δημιουργήματα της φύσης, παιχνιδίσματα του χιονιού και του πάγου, που αντίκρυσα σε ένα από τα ταξίδια μου στο χωριό Λάϊστα που βρίσκεται στα Ζαγοροχώρια.

Ηταν Δεκέμβρης του 1998...

Χιονοπαιχνιδίσματα με το νερό.......

Γλυπτά καμωμένα από πάγο.......

Ανάσες σκεπασμένες από το χιόνι....

Για μια λευκή καλημέρα...

Το εικονοστάσι......

Καλοκαίρι του 2003 σε μια από τις καλοκαιρινές περιπλανήσεις.
Βρίσκομαι στην Κρήτη στον δρόμο προς τις Μηλιές ένα πρωτότυπο χωριουδάκι για το οποίο θα αναφερθώ κάποια στιγμή γιατί αξίζει τον κόπο. Οι περιπλανήσεις μου συνήθως αφορούν ξεχασμένα μικρά χωριουδάκια που βρίσκονται μακριά από τα τουριστικά κέντρα . Σε αυτές τις εξερευνήσεις θυμήθηκα πως πολλές φορές έκανα στάση για να θαυμάσω κάποια περιφρονημένα μικρά κτίσματα, μικρούς "ναούς-προσκυνητάρια" που στολίζουν κάθε δρομάκι και μονοπάτι της ελληνικής υπαίθρου :

ΤΑ ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙΑ

Στα μάτια μου φάνταζαν (από τις αφηγήσεις των γερόντων) ως εκπλήρωση τάματος που προήλθαν από οράματα Αγίων αλλά μπερδεύονταν μαζί με φόβους για δαίμονες σε τρίστρατα από αρχαίες λαϊκές δοξασίες και ξορκισμούς.

Φορείς του πολυσύνθετου χαρακτήρα της λαϊκής θρησκείας στην ελληνική ύπαιθρο, είναι λυπηρό που ποτέ δεν αποτέλεσαν αντικείμενο ξεχωριστής μελέτης από τους μελετητές της λαϊκής μας παράδοσης.

Πολλές φορές σαν ταξίδευα νύχτα σε άγνωστες ερημικές τοποθεσίες, και πίστευα πως είχα χάσει τον δρόμο ή άμα ταξίδευα κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες (με πάγους ή δυνατή βροχή) ένοιωθα μια παρηγοριά σαν έβλεπα να τρεμοφέγγει ένα καντηλάκι, ένοιωθα την φλόγα σαν μια παρουσία, σαν μια σημαδούρα που μου έλεγε "ναι αυτό ειναι το τάδε μονοπάτι". Γιατί έτσι λειτουργούσαν τα εικονοστάσια στο παρελθόν σαν σημάδια μονοπατιών για τους βοσκούς αλλά και τους περαστικούς στην προ - κινητού εποχή. Στις μέρες μας οι ορειβατικοί σύλλογοι σημαδεύουν με διαφορετικά σημάδια τα μονοπάτια.

Συνειδητοποιώ πως κατά τη διάρκεια των αναζητήσεων αυτών των απόμακρων χωριών, πολλές φορές κοντοστάθηκα σε κάποιο εικονοστάσι που για κάποιον λόγο τράβηξε την προσοχή μου.

Αλλοτε μπορεί να με τράβηξε η πρωτότυπη εξωτερική τους εμφάνιση, άλλοτε η τοποθεσία στην οποία είναι χτισμένα, άλλοτε θύμιζε κάποιον θρύλο και δοξασία από αυτούς που άκουσα κατά καιρούς από τα χείλη γερόντων....

Τις περισσότερες φορές με τράβαγε η περιέργεια να μάθω για ποιόν λόγο είχε φτιαχτεί το εικονοστάσι . Είναι γνωστό πως πολλά από αυτά φτιάχτηκαν για να μνημονεύσουν την ημέρα κατά την οποία ένας άγνωστος σε μας άνθρωπος έχασε τη ζωή του στο συγκεκριμένο σημείο.

Μα μου φαίνεται πως η σκέψη μου "ξεστράτισε".......Συγχωρέστε με! Συνεχίζω....Καλοκαίρι, οδηγώ σε έναν δρόμο που δεν γνωρίζω με προορισμό το χωριό Μηλιές.

Η ματιά μου πέφτει σε ένα εικονοστάσι...

Εικονοστάσι - Στο δρόμο προς τις Μηλιές

Καλοκαίρι 2003 - Κρήτη

Κοντοστέκομαι....Κατεβαίνω από το αυτοκίνητο και πλησιάζω στο τζαμάκι όπου διακρίνεται μια κορνίζα με μια φωτογραφία.

Διαβάζω :

"Διαβάτη συ που περπατάς
και τούτη δω τη γη πατάς
μη τη πατάς
χωρίς να αναστενάξεις..."

Από κάτω η φωτογραφία του παλλικαριού
και παρακάτω συνεχίζουν οι γραμμές με λέξεις ...

"Εδώ στις 27 Ιουλίου 1986
άφησε την τελευταία του πνοή
μόνος και αβοήθητος
ο Νικόλαος Γεωργίου Κυριακαντωνάκης ετών 21"

Δίπλα από την φωτογραφία τα απαραίτητα σύνεργα σε κάθε εικονοστάσι : το καντηλάκι, το λιβανιστήρι και τα καρβουνάκια με τα φυτιλάκια. Το καντηλάκι είναι σβηστό,μπροστά ένα γυάλινο δοχείο με πλαστικά λουλούδια...το ίδιο και πάνω.... Λίγο πιο κεί διακρίνω μια πλάκα χαραγμένη και διαβάζω ......

Στη μνήμη μου έρχονται οι στίχοι από το γνωστό ποίημα........

ΕΝ ΤΩ ΜΗΝΙ ΑΘΥΡ

Με δυσκολία διαβάζω στην πέτρα την αρχαία.
"Κύριε Ιησού Χριστέ". Ενα "Ψυχήν¨διακρίνω.
Εν τω μη[νί] Αθύρ" "Ο Λεύκιο[ς] ε[κοιμ]ήθη
Στη μνεία της ηλικίας "Εβί[ωσ]εν ετών"....
το Κάπα Ζήτα δείχνει που νέος εκοιμήθη.
Μες στα φθαρμένα βλέπω "Αυτό[ν]....Αλεξανδρέα".
Μετά έχει τρείς γραμμές πολύ ακρωτηριασμένες
μα κάτι λέξεις βγάζω - σαν "δάκρυα ημών" "οδύνην",
κατόπιν πάλι δάκρυα και ημίν τοις φίλοις πένθος"
Με φαίνεται που ο Λεύκιος μεγάλως θ' αγαπήθη.

(Καβάφης, 1917)

Ασυναίσθητα ανάβω το καντηλάκι που ήταν σβησμένο.

Πόσες ομοιότητες ....
Ο Νικόλας και ο Λεύκιος ήταν και οι δύο νεαρής ηλικίας (ο Νικόλας 21 και ο Λεύκιος ΚΖ=27). Και για τους δυό υπάρχει μια ανάμνηση, μια πλάκα, ένα εικονοστάσι....

Αδηλες μνήμες για να θυμίζουν στους περαστικούς διαβάτες την υλική υπόσταση των δύο νεαρών.

Θύμηση, μνήμη όπως θέλει ας την πει κανείς...... Οχι από τον Νικόλα ούτε από τον Λεύκιο αλλά από κάποιους άλλους ανώνυμους από τους οποίους οι δύο νεαροί καθώς φαίνεται "μεγάλως θ'αγαπήθησαν".

Τα χαραγμένα λόγια στην πλάκα την αρχαία, στο εικονοστάσι δηλώνουν την αγάπη, τη θλίψη αλλά και την υπόσχεση πως όσα χρόνια κι αν περάσουν δεν θα ξεχαστούν

"δεν έχει ώρα να μη σε θυμηθώ...."

Στην περίπτωση του Νικόλα ο περαστικός διαβάτης καλείται να συμμετάσχει σε αυτή τη θλίψη, το πένθος γιατί όπως μας πληροφορεί το μικρό σημείωμα της φωτογραφίας, ο Νικόλας άφησε την τελευταία πνοή του "μόνος κι αβοήθητος"

Μπήκα στο αυτοκίνητο και έφυγα για να συνεχίσω το ταξίδι μου....

Την επομένη, ανέτειλε μια καινούργια ημέρα, γεμάτη με νέες περιπλανήσεις σε νέα ανεξερεύνητα μέρη....Ετσι είναι πλασμένη αυτή η ζωή με λίγο από χθές, λίγο από σήμερα , λίγο από αύριο, λίγο από μέλλον.

Περπατώντας βλέπω κάτι χαλάσματα. Ασυναίσθητα αρχίζω να ονειροπολώ: Προσπαθώ να μαντέψω ποιοί να κατοικούσαν εκεί μέσα? πότε να έζησαν?

Το βλέμμα μου αρχίζει να ψάχνει κάποια επιγραφή κάτι που να μιλάει για αυτό το κτίσμα και τους ανθρώπους που κατοικούσαν εκεί μέσα......

Μάταια...Μοναχά χαλάσματα!

Πάνω από τα χαλάσματα ένα παράθυρο, έχει λίγη σκιά. Πλησιάζω και κάθομαι στο περβάζι του παραθύρου. Προσπαθώ να δω ό,τι μπορώ μέσα από αυτό...

Το παράθυρο κοιτά στη θάλασσα...

Dyosmaraki - Συλλογισμός

Σπιναλόγκα - Κρήτη - Καλοκαίρι 2003

Θυμάμαι....σκέφτομαι.....προβληματίζομαι...

Χαλάσματα, Ανθρώπινες υπάρξεις, Αρχαίες πέτρες....

Εικονοστάσια που μας προσφέρουν θύμησες καταλοίπων του παρελθόντος, ανθρώπων που δεν γνωρίσαμε οι ίδιοι . Τι κι αν εμείς δεν τους γνωρίσαμε? Τι κι αν ίσως δεν κοντοσταθεί κανείς ξανά μπροστά στις θύμησες?

Εκείνοι είναι βέβαιο πως υπήρξαν, έζησαν,μεγάλωσαν,αγάπησαν και αγαπήθηκαν....

Γνώριμοι μοναχά σε αυτούς που τους αγάπησαν.

Νοιώθω τυχερή! Μια αρχαία σπασμένη επιγραφή στον δρόμο του ποιητή, και ένα εικονοστάσι στον δικό μου δρόμο φανέρωσαν πως κάποτε υπήρξαν δύο νέοι που τους λέγανε τον έναν Λεύκιο και τον άλλον Νικόλα ....

Θα έμεναν στη λήθη....

"Εν τω μηνί Γαμηλιώνι*"

(*Σύμφωνα με το σημερινό ημερολόγιο ο μήνας Γαμηλιών τοποθετούνταν από τα μέσα Ιανουαρίου έως τα μέσα Φεβρουαρίου ενώ ο Αθύρ τοποθετούνταν κατά τον Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο).

Γελοιο - γράφοντας / DVD - Gate

Σκίτσο του Αντρέα Πετρουλάκη

εφμ Καθημερινή

Σήμερα σκεφτόμουν πως ίσως να σας βάρυνα συναισθηματικά με τις εξομολογήσεις του προηγούμενου post. Φαίνεται λοιπόν πως παρασύρθηκα από κάποιο πουλί που ήρθε στο μπαλκόνι μου και μου έλεγε πως εγώ ξέρεις έχω ράμφος και ό,τι σκέφτομαι το λέω......

Και εγώ δηλαδή που είμαι φυτό και δεν έχω ράμφος δεν έχω δικαίωμα ό,τι σκέφτομαι και ό,τι νοιώθω να το λέω? Ουφ!

Τες πα ! Αλλωστε δεν σας έχω μιλήσει ποτέ για το δάσος από το οποίο μετακόμισα εδώ ούτε για το από που κρατάει η σκούφια μου. Ετσι λοιπόν προέκυψαν οι χθεσινές εξομολογήσεις που βρίσκονται μεταξύ πραγματικού και φανταστικού κόσμου....Επεται συνέχεια....

Ενα είναι σίγουρο :

Πως είναι η πρώτη φορά που τις εκμυστηρεύομαι διαδικτυακώς

(Αποκλειστική αναμετάδοση από το http://www.dyosmaraki.blogspot.com/ )

Υστερα λοιπόν από την μεσημεριανή οινοποσία με αγαπημένους φίλους, είπα για να επανορθώσω την μελαγχολία του προηγούμενου post, να ευθυμήσω (ελπίζω) λίγο το κλίμα (χίκ!) και να μοιραστώ μαζί σας "άρτι αφιχθείσα" μαντινάδα από πολυαγαπημένο φίλο τση Κρήτης

(Tέτοιες ώρες δεν θυμάμαι πως γράφεται το άρτι ή άρτει?).

" Ερχονται δύσκολοι καιροί

βόηθα μας Θεέ μου.....

Το μέλλον μας στηρίζεται

στο Dvd του Θέμου....."

Μάλιστα για να μη λέτε πως η παράδοση δεν συνάδει με την τεχνολογία σας πληροφορώ πως η μαντινάδα ήρθε μέσω κινητού!!!!

Μοναχά μην μου ζητήσετε να σας αποκαλύψω τον δημιουργό της μαντινάδας, γιατί.....θα επικαλεστώ το δημοσιογραφικό απόρρητο.....και ας μην είμαστε δημοσιογράφοι ούτε εγώ ούτε αυτός που μούστειλε τη μαντινάδα!!!!!!

ΚΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ

πολυαγαπημένοι μου φίλοι......

Χικ!

Το μυστικό.......

Χθες βράδυ ήρθε πάλι στον ύπνο της! Φαίνεται δεν θα σταματήσει ποτέ αυτή η μυστική συνομιλία που άρχισε εδώ και χρόνια αν και οι δυό γνωρίζουν καλά πως ποτέ δεν θα μπορέσουν να είναι μαζί στην πραγματικότητα. Μόνο στην χώρα του ονείρου μπορούν να βρίσκονται .

Τον γνώρισε πριν από κάποια χρόνια, στην παιδική της ηλικία και από τότε έγιναν αχώριστοι. Εκείνη ζούσε σε μια μικρή γειτονιά που ήταν γεμάτη από λογής λογής λουλούδια και σπιτάκια μικρά, που δεν υπάρχουν πια. Εκείνος ζούσε μέσα σε ένα δάσος από λουλούδια που τα φρόντιζε εκείνη. Σαν σουρούπωνε και την έβλεπαν νάρχεται στο μυστικό ραντεβού που άλλος δεν γνώριζε, εκείνα άρχιζαν να τραγουδούν την ευωδιαστή μελωδία τους για να την ευχαριστήσουν που τα φρόντιζε.
Κανείς δεν μπορούσε να ακούσει την μελωδία, αφού το τραγούδι ήταν φτιαγμένο στην λουλουδίστικη διάλεκτο, και οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν την λουλουδίστικη διάλεκτο. Μοναχά εκείνος μπορούσε!
Κάθε απόγευμα στο ίδιο ακριβώς μέρος γινόταν η μυστική συνάντηση. Πως πέρναγε η ώρα χωρίς να το καταλάβουν, πόσα πράγματα είχαν να πουν καθημερινά, ανεξάντλητη γινόταν αυτή η μυστική συνομιλία.

Της γειτονιάς το όνομα άρχιζε από "Νέα...". Και όταν εκείνη ρώταγε τους γύρω της (όπως ρωτούν συνήθως τα παιδιά "ΓΙΑΤΙ?") της εξηγούσαν πως κάθε "Νέα...." πόλη γεννήθηκε από μια παλιά . Και άμα ρώταγε που βρίσκονταν όλες αυτές οι παλιές Πόλεις της απαντούσαν : Ολες αυτές οι παλιές πόλεις βρίσκονταν σε ένα μεγάλο μέρος που το λέγανε "Μικρά.........!!!!"

Αντε να βγάλει άκρη το κακόμοιρο το κοριτσάκι ..... "Νέες" Πόλεις που γεννιούνται από "Παλιές" που βρίσκονταν σε ένα μεγάλο μέρος αλλά το λέγανε "Μικρά"........ Τι μυστήριοι που είναι αυτοί οι άνθρωποι........Και πόσο μεγάλο μέρος δηλαδή θα πρέπει να ήταν αυτό το μέρος που το λέγανε "Μικρά......???? Το κοριτσάκι ποτέ δεν μπόρεσε να καταλάβει τους ανθρώπους......Μόνο εκείνον κατάλαβαινε γιατί της μιλούσε με λόγια απλοϊκά , τόσο απλοϊκά που το κοριτσάκι σιγά - σιγά μάθαινε από αυτόν σπουδαία πράγματα.

Και κάθε απόγευμα όταν σουρούπωνε ήταν εκεί και την περίμενε για την καθιερωμένη μυστική τους συνομιλία. Σε μια γωνιά του κήπου, πάντα στο ίδιο μέρος......
Εκείνος της μάθαινε τα μυστικά της φύσης και της μίλαγε για την γλώσσα των λουλουδιών και των ζώων που οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν. Εκείνη του μάθαινε τα μυστικά των ανθρώπων και διψούσε να μάθει για τα μυστικά της φύσης....

Εκείνος την ρώταγε για τα μυστικά του ανθρώπινου πολιτισμού , για τους πολέμους, για την ιστορία κλπ Και έτσι μεγάλωναν μαζί το κοριτσάκι και ο Μελένιος. Ετσι τον ονόμασε το κοριτσάκι. Μέχρι που......

Μέχρι που κάποια μέρα η οικογένεια του κοριτσιού αποφάσισε να μετακομίσει από τη μονοκατοικία σε μια "πολυκατοικία"!!! Και τι θα γινόταν με τα μαθήματα της "λουλουδίστικης διαλέκτου"? Θα τα άφηνε στη μέση? Και έπειτα τι θα γινόταν με τον Μελένιο της?

"Ο Μελένιος δεν μπορεί να έρθει μαζί μας, είπαν οι γονείς της!!! Οι Μελένιοι δεν μπορούν να ζήσουν σε διαμέρισμα...... "

Κι ύστερα ήρθε ο αποχωρισμός.....Με σπαραγμό ψυχής και δάκρυα στα μάτια αποχαιρέτησε το κοριτσάκι τον Μελένιο της μα του ορκίστηκε πως σε ένδειξη πίστης από εκείνη την ημέρα το όνομά της θα ήταν Μελένια.......

Μα στην πραγματικότητα ποτέ δεν χώρισαν το κοριτσάκι με τον Μελένιο. Από τότε κάθε βράδυ έρχεται στον ύπνο της και συνεχίζουν την μυστική τους συνομιλία. Μα χθες βράδυ ο Μελένιος φαινόταν θλιμμένος.

"Τι έχεις?" - του είπε το κοριτσάκι που τώρα πια είχε γίνει ολόκληρη γυναίκα....

"Θέλω να σου πώ ένα ΜΥΣΤΙΚΟ - Αποκρίθηκε ο Μελένιος, "το κράταγα τόσα χρόνια μέσα μου κρυφό, δίσταζα να σου το πω"

" Μα πες μου το μυστικό, μη με κρατάς σε αγωνία" ξεφώνισε με αγωνία το κοριτσάκι-γυναίκα

Και εκείνος δεν της είπε το ΜΥΣΤΙΚΟ μα της το τραγούδησε.......

"Απόψε τα μεσάνυχτα" (Τζιβαέρι)

Αχ- απόψε τα μεσάνυχτα -

Ζιβαέρι μου
αχ-σηκώθηκα να γράψω
Σιγανά - σιγανά
σιγανά και ταπεινά
αχ - και μολυβιά δεν έσυρα -

Δυοσμαράκι μου
αχ-χωρίς ν'αναστενάξω.
Σιγανά - σιγανά
σιγανά και ταπεινά.
Αχ- Αν κάποτε στον ύπνο σου -

Δυόσμε τρίκλωνε
αχ- αέρας σε ξυπνήσει
Σιγανά - σιγανά
σιγανά πατώ τη γη
αχ-είν΄ο δικός μου στεναγμός -

Ζιβαέρι μου
αχ - και να μη σε φοβήσει
Σ΄αγαπώ - σ' αγαπώ
δεν είναι πια μυστικό

Και τότε κύλησε ένα δάκρυ στο μάγουλό της, τόξερε το ΜΥΣΤΙΚΟ αφού ήταν και δικό της μα δεν τόλεγε.....

Αυτό που δεν ήξερε ήταν πως μπορούσε να της τραγουδήσει το

"σ' αγαπώ"

ο Μελένιος

(το αγαπημένο της χελωνάκι)

Συνάντηση με θέμα τον φιλοσοφικό στοχασμό του Δημήτρη Λιαντίνη

ΕΛΑΒΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ.

ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ :

Αγαπητοί φίλοι,

Την Πέμπτη, 31/1 στις 8:00 το απόγευμα σας περιμένουμε στο cafe Dasein (Σολωμού 12 - πλατεία Εξαρχείων) για να μιλήσουμε για τον σημαντικό Έλληνα φιλόσοφο Δημήτρη Λιαντίνη και να προβάλλουμε το ανάλογο οπτικοακουστικό υλικό. Είσοδος Ελεύθερη.

Η συνάντηση θα γίνει στο cafe Dasein, Σολωμού 12 , ένα βήμα από την πλατεία Εξαρχείων στο κέντρο της Αθήνας στις 31 Γενάρη (Πέμπτη) στις 8 το απόγευμα. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει εισαγωγική ανάφορα στη φιλοσοφία του Δ. Λιαντίνη αλλά και στο γεγονός της αυτοθέλητης εξόδου του, συζήτηση και προβολή του video

"Η φιλοσοφική θεώρηση του θανάτου"

(Διάλεξη του Δημήτρη Λιαντίνη στους στρατιωτικούς γιατρούς του

401 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών το 1997,

για λογαριασμό της δημόσιας τηλεόρασης -ΕΡΤ-).

Αν υπάρξει διαθέσιμος χρόνος ενδέχεται να προβληθεί και άλλο οπτικοακουστικό υλικό.

Η ανακοίνωση βρίσκεται εδώ:

http://filosofia.gr/matia.php?subaction=showfull&id=1200177141&archive=&start_from=&ucat=10&

Αν έχετε απορίες ή ερωτήσεις, μπορείτε να τις διατυπώσετε στο forum του liantinis.gr εδώ: http://www.liantinis.gr/forum/viewtopic.php?t=448

Υπενθυμίζουμε: Είσοδος ελεύθερη. Σας περιμένουμε όλους.

Το όνομά μου είναι "Eve" (=γυναίκα)

Τις προάλλες άκουσα πως βουλευτής κατέβασε πρόταση να επιτρέπονται μέχρι πέντε θρησκευτικοί γάμοι (αντί για τρεις) και να λύεται αυτόματα ο γάμος έπειτα από ένα διάστημα συμβίωσης (νομίζω μετά από 15ετή συμβίωση) χωρίς πολλές - πολλές διαδικασίες. Σύμφωνα με δημοσίευμα ο ίδιος λέει πως

"οι απόστολοι αγιάζουν πρώτα τον εαυτό τους. Εγώ έχω κάνει τρείς γάμους και τώρα πάω για τον τέταρτο".

Εστω και αν ο βουλευτής ισχυρίζεται πως του τηλεφώνησαν πολλές γυναίκες ενθουσιασμένες από αυτήν την πρόταση, εμένα μου κάνει κάτι σε χαρέμι. Στο κάτω - κάτω δεν είναι υποχρεωμένος κανείς να παντρεύεται,μπορεί απλά να συγκατοικεί.

Μια μέρα είδα ένα όνομα χαραγμένο στη σάρκα ενός κάκτου που βρισκόταν στις όχθες μιας λίμνης :

"Eve"

Οι πρώτες αυθόρμητες σκέψεις ήταν:

Eve σημαίνει "γυναίκα"

Eve σημαίνει και "ενοχή"

Και τα 2 γένους θηλυκού.

Σαν εικόνα πρόβαλε το αρχέτυπο της Eve (Εύας). Σύμφωνα με αυτό ήταν ένοχη γιατί πρόσφερε ένα φρούτο στον Αδάμ. Τι κι αν εκείνον (τον Αδάμ) δεν τον υποχρέωσε κανείς να δεχτεί την "αμαρτωλή" προσφορά της? Εκείνη ήταν γυναίκα και η γυναίκα διαχρονικά είναι συνώνυμο του πειρασμού, της αμαρτίας,της ενοχής.

Μα δεν ήταν η μοναδική περίπτωση. Τι να πει κανείς για την Eve - Πανδώρα? Εδώ που τα λέμε η "περιέργεια" είναι γένους θηλυκού....Ως περίεργη γυναίκα η Eve - Πανδώρα άνοιξε το κουτί και σκορπίστηκαν, καθώς λένε, όλα τα κακά του κόσμου στην πλάση. Η Eve-Πανδώρα από τότε θεωρείται ένοχή των δεινών της ανθρωπότητας.

Λίγο διαφορετική περίπτωση ήταν εκείνη της Eve- Μήδειας. Σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία επιτρέπεται η αντρική απιστία αλλά καταδικάζονται τα γυναικεία συναισθήματα. Τι κι αν εκείνη ένοιωσε "προδωμένη"? Aν και "βάρβαρη" αγαπά την αλήθεια και τον ξεμπροστιάζει ...

"δεν ήθελες να γεράσεις δίπλα σε μια γυναίκα βάρβαρη",του λέει .

Δεν έφτανε αυτό, σαν θέλησε εκείνη να διαμαρτυρηθεί για την απιστία του "πολιτισμένου" Ιάσονα, εκείνος τις προτάσσει άλλες αξίες:

"Φθάνει. Δεν τα βγάζω πέρα μαζί σου. Λέγε : - τι χρήματα θέλεις για σένα και για τα παιδιά..... - ό,τι ζητήσεις κι ακόμα πιο πολλά θα έχεις από μένα."

Και εκείνη η "βάρβαρη" του αποκρίθηκε : "Δεν παίρνω δώρα από έναν άτιμο".

Προτιμούσε να παραμείνει μαζί του μέχρι τα βαθειά γεράματά της,επειδή τον αγαπούσε και επειδή έτσι όριζε η δική της ηθική.

"Στον άντρα δεν είναι άσχημο να αγαπά και δέκα,
άσχημο είναι ν' αγαπά δυό άντρες μια γυναίκα"
(Παραδοσιακό δίστιχο)

Αλλά είπαμε Eve σημαίνει ενοχή. Ετσι λοιπόν μια άλλη Eve η Eve-Ελένη αν και την απήγαγε ο Πάρης, η ίδια χρεώθηκε την κήρυξη του Τρωϊκού πολέμου. Τύφλα νάχουν οι στρατηγοί και οι βασιλιάδες οι οποίοι παρά τις διοικητικές ικανότητές τους δεν κατάφεραν να αποφύγουν τον Τρωϊκό πόλεμο,νικήθηκαν από τη δύναμη μιας γυναίκας.

Εντελώς διαφορετική ήταν η περίπτωση της Eve-Ασπασίας όπου ο Περικλής θέσπισε νόμο για χάρη της (η για χάρη του?). Εκείνη ήταν "βάρβαρη" όμως ο Περικλής ως πολιτικός τροποποίησε τον νόμο που ίσχυε μέχρι τότε και προέβλεπε πως για να νομιμοποιηθεί ένα παιδί ως Αθηναίος πολίτης, έπρεπε να έχει και τους δύο γονείς Αθηναίους. Ετσι θεσπίστηκε νέος νόμος σύμφωνα με τον οποίο αρκούσε να είναι ένας από τους δύο γονείς Αθηναίος πολίτης για να πάρει το παιδί την Αθηναϊκή υπηκοότητα. Με αυτόν τον τρόπο ο Περικλής νομιμοποίησε τα παιδιά που απέκτησε με την Ασπασία.

Λάϊστα Ζαγοροχώρια - Χειμώνας 2002

Πλέγμα από γυναικωνίτη που χρησιμοποιούνταν επί Τουρκοκρατίας

Αναρωτιόμουν λοιπόν αν θα πρέπει να θεωρηθεί ως "πολιτισμένη" η πρόταση του βουλευτή....

"Χαρέμι"

(γένους ουδετέρου)

Τρομάζω... αφού το όνομά μου είναι "Eve"(=γυναίκα)

και το χαρέμι το θεωρώ βάρβαρο

Αν νοιαστώ τη φλόγα στον πυρσό μη σβήσει ......

Μύκονος - Καλοκαίρι 2007

Συμμετέχω μετά από πρόσκληση του karaflokotsyfa σε μία συμβολική διαμαρτυρία αντιπαρατάσσοντας την ποίηση αλλά και τον πολιτισμό ως αντίδοτο στην βαρβαρότητα που έχει κατακλύσει τη ζωή του τόπου μας το τελευταίο διάστημα.

Αν θα νοιαστώ

τη φλόγα στον πυρσό μη σβήσει,

το μίτο σ' άλλων νήματα

μες στις στοές μην μπλέξω,

ίσως μια μέρα, είπες,

εννοήσω, τις σκαλισμένες

στα τοιχώματα γραφές,

όσων πια ξέρουν

ο Μινώταυρος ποιός είναι."

"Κλεψύδρες" του Σπύρου Κοντογιάννη

Γελοιο-γράφοντας - Το όνομα

Σκίτσο του Α.Πετρουλάκη (εφμ Καθημερινή 15.1.08)

Εγινε λέει γνωστό ΤΟ ΟΝΟΜΑ του κομιστή του περιβόητου Dvd!!!!!!!

Ε! Και?



Απόσπασμα από την ταινία :
"Θου-Βου, Φαλακρός Πράκτωρ, Επιχείρησις: Γης Μαδιάμ"

Ζωγραφίζοντας μια ιστορία - Η Κόρη των Αθηνών

Αγνώστου,Κόρη των Αθηνών (λεπτομέρεια).

Ελαιογραφία σε μουσαμά (116χ82),Αθήνα,Συλλογή Ιδρύματος Αλεξ.Ωνάσης

Στον παραπάνω πίνακα με τίτλο "Κόρη των Αθηνών" απεικονίζεται μια νεαρή γυναικεία μορφή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Στέκεται συλλογισμένη με το βλέμμα απλανές. Η τρυφερή της ηλικία απεικονίζεται στη δροσιά του προσώπου της. Η νεαρή γυναίκα φορά παραδοσιακή φορεσιά της Αττικής, ενώ αν κρίνουμε από το χρυσοκέντητο πλουμιστό γιλέκο που φορά πρόκειται για ανύπαντρη κοπέλα. (Από τα κεντήματα της φορεσιάς υποδηλωνόταν η κοινωνική όπως και η οικογενειακή κατάσταση της κοπέλας). Τα κοσμήματα που φορά μας παραπέμπουν σε ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Ο πίνακας έχει βάθος με φόντο το Μνημείο του Ερεχθείου της Ακρόπολης όπου διακρίνουμε δύο από τις Καρυάτιδες που το στολίζουν. Πιθανά ο άγνωστος καλλιτέχνης να ήθελε συμβολικά να παραλληλίσει την Κόρη των Αθηνών με τις Καρυάτιδες που στολίζουν το μνημείο της Ακρόπολης. Μάλιστα λέγεται πως η κόρη των Αθηνών ήταν τόσο όμορφη ώστε όταν την πρωτοαντίκρυσε ο Χόμπχαουζ, θαμπωμένος, αναφώνησε : "Κοίτα , μια από τις Καρυάτιδες ζωντάνεψε"

Η Κόρη των Αθηνών, ή κατά κόσμον Τερέζα (Θηρεσία) Μακρή γεννημένη το 1790 ήταν μία από τις τρείς κόρες του Προκόπιου Μακρή, πρόξενου της Αγγλίας. Ο Μπάϋρον φιλοξενήθηκε για 10 μήνες στο σπίτι τους που βρισκόταν στην συνοικία Ψυρρή της Αθήνας, λίγο πιο πέρα από την πλατεία Ηρώων, στην οδό Αγιάς 14 και Παπανικολή γωνία

(σήμερα η οδός Αγιάς έχει μετονομασθεί σε Αγίας Θέκλας).

Σχέδιο Κ.Χέλμη "Οδός Αγιάς", (εκεί όπου βρισκόταν το σπίτι της κόρης των Αθηνών)

(Εικ. Νίκου Βέλμου,"Παλιά Αθήνα" )

Σε ένα γράμμα προς τον φίλο του Mr Henry Drury o Μπάϋρον εξέφραζε τα συναισθήματα που ένοιωθε για τις τρείς αδελφές: "I am dying for love of three Greek girls at Athens, sisters. I lived in the same house. Teresa,Marianna and Katinka are the names of the three divinities, all of them under fifteen" (New York Times)

Λέγεται πως το 1820 (ή το 1829) η Τερέζα (Κόρη των Αθηνών) παντρεύτηκε τον πρόξενο της Αγγλίας στο Μεσολόγγι,Ιάκωβο Μπλάκ, γνωστό φιλέλληνα και έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της στην Αγγλία. Πέθανε στα 1876.

Η Κόρη των Αθηνών έμεινε στην ιστορία μέσα από τους στίχους που έγραψε ο Λόρδος Μπάϋρον θέλοντας να εκφράσει τον έρωτά του προς εκείνην,όταν ήρθε η ώρα να φύγει για την Κωνσταντινούπολη:

"Maid of Athens, ere we part "
by George Gordon, Lord Byron (1810)

Maid of Athens, ere we part,

Give, oh, give back my heart!

Or, since that has left my breast,

Keep it now, and take the rest!

Hear my vow before I go,

Zoë mou sas agapo.

By those tresses unconfined,

Wooed by each Aegean wind;

By those lids whose jetty fringe

Kiss thy soft cheeks' blooming tinge;

By those wild eyes like the roe,

Zoë mou sas agapo.

By that lip I long to taste;

By that zone-encircled waist;

By all the token-flowers

that tell What words can never speak so well;

By love's alternate joy and woe,

Zoë mou sas agapo.

Maid of Athens! I am gone:

Think of me, sweet! when alone.

Though I fly to Istambol,

Athens holds my heart and soul:

Can I cease to love thee?

No! Zoë mou sas agapo.

(Το ποίημα βρήκα στο http://www.elitekills.com/c/1473)

Η Κόρη των Αθηνών ή κατά κόσμον Τερέζα (ή Θηρεσία) Μακρή

Εικόνα : T.Allason από ομώνυμο σκέτς (1812 )

Κόρη των Αθηνών

(Δεν βρήκα μετάφραση στα ελληνικά και την έγραψα ερασιτεχνικά. Αν κανείς γνωρίζει καμιά έγκυρη μετάφραση,θα ήμουν υπόχρεη αν μου την έστελνε)

Κόρη γλυκιά των Αθηνών,

σε τούτη δω του αποχωρισμού την ώρα,

δώσε , ώ! δώσε πίσω την καρδιά μου,

π'αποχωρίστηκε από το στήθος το δικό μου

ή πάρε ό,τι απόμεινε και κράτησέ το.

Πριχού να φύγω άκουσε τον όρκο τον δικό μου:

-Ζωή μου, σας αγαπώ!

Μα τα μαλλιά τ΄ατίθασα ,

τα γλυκανεμισμένα 'πο τον αγέρα του Αιγαίου,
Μα τα βλέφαρά σου που με τα κατάμαυρα ματόκλαδα αγγίζουν

τα τρυφερά τα μάγουλα τα ροδοβαμμένα.

Μα τα ελαφίσια τ' 'αγριωπά τα μάτια σου,

-Ζωή μου, σας αγαπώ!

Μα τα χείλη σου, που λαχταρώ με πόθο,

Μα τη λιγνή τη μέση σου, που 'ναι σα δαχτυλίδι.

Μα τα λουλούδια που μιλούν κάλλιο από κάθε λέξη.

Μα της αγάπης τη χαρά, που γίνεται μαζί και λύπη :

-Ζωή μου, σας αγαπώ!

Κόρη γλυκιά των Αθηνών,

Σ΄ αφήνω γεια και φεύγω, μα μη με ξεχνάς

Σαν είσαι μοναχή να με συλλογάσαι.

Τι κι αν πηγαίνω μακριά κι αν φεύγω για την Πόλη

μου ΄χει η Αθήνα την καρδιά και την ψυχή σκλαβώσει.

Αγάπη τέτοια σώνεται;

-Ζωή μου, σας αγαπώ!

Η μορφή της Κόρης των Αθηνών, (ή κατά κόσμον Τερέζας Μακρή), μια μορφή αγγελικά πλασμένη μέσα από τους φλογερούς στίχους βγαλμένους από τον έρωτα που έτρεφε ο Μπάϋρον για εκείνην, ενέπνευσε ποιητές, ζωγράφους και λοιπούς καλλιτέχνες για να περάσει για πάντοτε στα Ηλύσια της ποίησης και του θρύλου.

Το σπίτι της οδού Θέκλας εκεί όπου γεννήθηκε ο έρωτας του Μπάϋρον για την πανέμορφη Τερέζα δεν υπάρχει πια.....

Κατεδαφίστηκε το 1974.....

Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής?

Στο προηγούμενο post σε κάποιο σχόλιο γράφτηκε πως το blog μου μυρίζει πατριδογνωσία. Για να πω την αλήθεια αυτή τη λέξη είχα να την ακούσω από τα μαθητικά μου χρόνια. Ετσι θυμήθηκα την στήλη ενός περιοδικού με τίτλο "πατριδογνωσία", όπου ένα από τα θέματα που πραγματευόταν ήταν: ο πολιτισμός και ο Ελληνας της νέας εποχής.

Στον τελευταίο κατακλυσμό "πολιτιστικών ατασθαλιών", αντί για σταγόνες βροχής καθημερινά βρέχει νέες αποκαλύψεις για ερωτικά σκάνδαλα,μπαράζ αυτοκτονιών όπου πρωταγωνιστούν Υπουργοί, 35χρονες γυναίκες, 53χρονοι άνδρες κλπ κλπ. Ολες αυτές οι "ρόζ" εικόνες χοροπηδούν καθημερινά στους δέκτες μας και εισβάλλουν στα σπιτικά μας χοροπηδώντας όπως ακριβώς χοροπηδούν τα καλλικαντζαράκια. Το νέο "εθνικό" θέμα (νάτανε το μόνο????) φαίνεται να έχει πάρει το δρόμο της Δικαιοσύνης.

Εγώ όμως δεν επιθυμώ να σταθώ στις "ρόζ" εικόνες αλλά σε μια λεξούλα που δίχως να φταίει η ίδια, την στριμώξανε. Μάλιστα έτσι όπως πάει φοβάμαι πως η ίδια δεν θα γλυτώσει τις "ροζ" πιτσιλιές και τον διασυρμό (έχετε ακούσει που λένε πως μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά? Αυτή λοιπόν η ταλαιπωρημένη λεξούλα για την οποία νοιάζομαι τόσο πολύ είναι :

" Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ"

Με δεδομένο το γεγονός πως η έννοια του πολιτισμού πολλές φορές συνδέεται με συγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφοράς (π.χ. λέμε "αυτός είναι πολιτισμένος" όταν η συμπεριφορά του είναι κόσμια), αναρωτιόμουν εάν μπορούμε να ισχυριστούμε πως ο σύγχρονος Ελληνας παράγει πολιτισμό. Αμέσως συμπέρανα πως ο σύγχρονος Ελληνας ΔΕΝ μπορεί να παράγει πολιτισμό με τέτοιου είδους γεγονότα και συμπεριφορές.

Η επόμενη σκέψη που δεν άργησε να ακολουθήσει είναι πως όταν λέμε "ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ" σαφώς δεν εννοούμε μόνο υιοθέτηση προτύπων συμπεριφοράς, αλλά πολύ περισσότερες καταστάσεις.

Από περιέργεια αναζήτησα κάποιες απαντήσεις γνώριμων προσώπων που είχαν δημοσιευτεί στην στήλη "Πατριδογνωσία" του περιοδικού "Κ" της Καθημερινής και είχα φυλάξει, προτού ξεσπάσουν τα τελευταία σκάνδαλα. Οι απαντήσεις έρχονταν να καλύψουν το ερώτημα της κ. Αννας Γριμάνη "εάν παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής" . Τις βρήκα ενδιαφέρουσες και έτσι σκέφτηκα να τις μοιραστώ μαζί σας :

Αγγελος Δεληβοριάς,Διευθυντής Μουσείου Μπενάκη

Ο Ελληνας της "νέας εποχής" εξακολουθεί να παράγει πολιτισμό, εφ΄όσον βέβαια με την λέξη πολιτισμός εννοούμε συνολικά τις διάφορες εκφάνσεις του πνεύματος και της τέχνης,της επιστημονικής περιέργειας,του ερευνητικού στοχασμού και του γόνιμου προβληματισμού γενικότερα.

Βασίλης Αλεξάκης, συγγραφέας,ζει μόνιμα στο Παρίσι

Παράγει πολιτισμό στους τομείς που έχει μια παράδοση, όπως είναι το θέατρο, η μουσική και η ποίηση. Οταν την ακολουθεί τυφλά καταλήγει σε υποπροϊόντα και δεισιδαιμονίες. Το κύριο πρόβλημα του Νεοέλληνα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό του.

Σάββας Δημόπουλος,Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ)

Ο Ελληνας παράγει πολιτισμό, παρά το μικρό μέγεθος της χώρας μας. Θα κατορθώναμε όμως περισσότερα εάν λειτουργούσαμε πιο ομαδικά.

Αλέκος Φασιανός,Ζωγράφος

Τρία πράγματα συμβαίνουν στην Ελλάδα:

α) Να μιμείται ο Ελληνας το παρελθόν, οπότε δεν κάνει τίποτα, δεν δημιουργεί μια νέα παράδοση

β) Να μιμείται ό,τι γίνεται έξω λέγοντας "είμαι παγκόσμιος", οπότε πάλι δεν παράγει πολιτισμό

γ) Πράγματι να δημιουργεί ένα κράμα πολιτισμού, μια καινούργια ελληνικότητα, όπως κάνουν οι λίγοι, παίρνοντας μάθημα από το παρελθόν και στοιχεία από όσα συμβαίνουν σήμερα. Σημασία έχει ο τρόπος, ο δικός σου τρόπος.....Εάν είσαι Ελληνας και εκφράσεις με τον δικό σου τρόπο την ελληνικότητα, τότε ζεις στον σύγχρονο κόσμο.

Αλέξανδρος Μυράτ,μόνιμος μαέστρος της Καμεράτας, ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής

Το καλύτερο και το χειρότερο συνυπάρχουν σήμερα. Σαφέστατα παράγει πολιτισμό. Το ερώτημα είναι ποιόν ? Του Δούναβη, του Ρήνου, του Σηκουάνα ή του Κηφισού???

Δημήτρης Νόλλας, συγγραφέας

Εκείνοι που δεν παραμένουν κολλημένοι στις αθλιότητες του διπλανού τους, εκείνοι που δεν δικάζουν, παρά πρώτα και πάνω από όλα τον εαυτό τους, οι ικανοί για τα μεγάλα, ναι, παράγουν πολιτισμό. Είναι εκείνοι που δύνανται, κατά τον Εμπερίκον, "να εκτοξεύουν σπέρμα διεισδύοντες". Το ηλεκτρονικό σκυλολόϊ τους κρύβει, όταν δεν τους κατατρέχει.

Γιώργος Μπίζος,(ιδρυτικό μέλος του εθνικού Συμβουλίου Νομικών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Νότιο Αφρική.Ηταν δικηγόρος του Νέλσον Μαντέλλα)

Οι περισσότεροι Έλληνες, και κυρίως στο εξωτερικό, παράγουν πολιτισμό με πυξίδα τον ελληνικό πολιτισμό και επιμένουν τα δικά τους παιδιά να μάθουν να κάνουν το ίδιο. Δεν παραμένουν κήρυκες περασμένων μεγαλείων, όπως συμβαίνει με μερικούς....Οσο για τον ελλαδικό χώρο, πιστεύω ότι οι Ελληνες παράγουν πολιτισμό, είτε ως πολίτες είτε ως κυβερνήσεις ή πολιτικές παρατάξεις".

Χρήστος Γιανναράς,(ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας Παντείου Πανεπιστημίου)

Ο Ελληνας, αγράμματος, σκλάβος, πεινασμένος παρήγε πολιτισμό. Τότε με τα λόγια του Ελύτη, "όπου το παραμικρό κεντητό πουκάμισο, το πιο φτηνό βαρκάκι, το πιο ταπεινό εκκλησάκι, το τέμπλο, το κιούπι, το χράμι, όλα τους αποπνέανε μιαν αρχοντιά κατά τι ανώτερη των Λουδοβίκων".

Ο Ελληνας έπαψε να παράγει πολιτισμό με την ίδρυση του σύγχρονου ελλαδικού κρατιδίου. Το κρατίδιο οργανώθηκε να είναι μεταπρατικό, να πιθηκίζει ο Ελληνας αλλότριες κοινωνίες με άλλους ιστορικούς εθισμούς, άλλες ανάγκες. Πέρασαν δύο αιώνες κι ακόμα ο Ελληνισμός μόνο μιμέιται, τρέχει ανέλπιδα πίσω από γυαλιστερές χάντρε και καθρεφτάκια. Δίχως ταυτότητα, δίχως κάτι δικό του να κομίζει (ή έστω να διαχειριστεί) που να ενδιαφέρει πανανθρώπινα.

Θανάσης Βαλτινός,(συγγραφέας)

Να αρχίσω από το φαϊ? Δύσκολα τρώει πια κανείς ένα καλό πιάτο φαϊ. Ενα καλό λαδερό ας πούμε. τρυφερά φασολάκια ή αγκαθωτές αγκινάρες. Κοντεύουμε να πνιγούμε στις παχυλές "μπεσαμέλ" ή σάλτσες "σος". Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν ακόμα γυναίκες που ξέρουν να φτιάξουν αυτό το υπέροχο γλυκό καρυδάκι. Ακόμα δυσκολότερα μπορεί να βρεθεί κανείς σε ένα χώρο ανεκτής κοινής διασκέδασης. Δεν μιλάω για την μεταρσίωση ή για την ευφορία που σου δίνει η αίσθηση ότι είσαι μέρος ενός όλου. "Κάποτε τραγουδάγαμε", συνήθιζε να λέει ένας αδελφός του πατέρα μου. "Στη δουλειά,στο ταξίδι. Τώρα ακούμε μόνο. Από τότε που βγήκε το ραδιόφωνο ακούμε μόνο." Και δεν είχε προλάβει την τηλεόραση.

Δαμιανός Σακάς,(καθηγητής Νευροχειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών)

Κάποιοι παράγουν πολιτισμό και άλλοι μένουν κολλημένοι στη ρητορική ελληνικότητα. Οι χειρότεροι όμως είναι εκείνοι που παράγουν κάτι βαθύτατα ανθελληνικό, όπως άσχημα οικοδομήματα που στιγματίζουν το ελληνικό τοπίο.

Σταμάτιος Κριμιζής,(επίτιμος διευθυντής Διαστημικών Προγραμμάτων της NASA στο Πανεπιστήμιο John Hopkins)

Εχουμε αξιόλογους ανθρώπους που ατομικά παράγουν πολιτισμό, ειδικά στην αλλοδαπή, αλλά η ελληνική κοινωνία φαίνεται να είναι ικανοποιημένη με την κατανάλωση και την ακλοπέραση, δεν δείχνει να προβληματίζεται για το μέλλον και την ταυτότητά της.

Θοδωρής Καλλιφατίδης,(συγγραφέας,μένει μόνιμα στη Σουηδία)

Σίγουρα παράγουν οι Ελληνες πολιτισμό. Τι άλλο έκανε ο Σεφέρης, ο Ρίτσος, ο Ελύτης, ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις και άλλοι νεότεροι? Προσωπικά θεωρώ τον Μάνο Ελευθερίου έναν από τους μεγάλους ποιητές του καιρού μας, έναν ποιητή που με ανεπανάληπτη λιτότητα και ομορφιά εκφράζει τους καϋμούς της γενιάς μου.

Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο είναι ο αριθμός των διαφορετικών απαντήσεων που δόθηκαν ως απάντηση σε μία και μοναδική ερώτηση αλλά και το διαφορετικό πρίσμα από το οποίο βλέπει κανείς την έννοια του πολιτισμού.

Αλήθεια εσείς πιστεύετε πως ο Ελληνας της νέας εποχής παράγει πολιτισμό?

Σαν βγείς στον πηγαιμό για τους αρχαιολογικούς χώρους......(Περίπτωση 1)

Τις τελευταίες ημέρες χάρηκα που τα ΜΜΕ αποφάσισαν να ασχοληθούν με κάποιες ξεχασμένες λέξεις που συνήθως τις θυμόμαστε όποτε έχουμε καμιά εθνική επέτειο, ή επικαλούμαστε το ένδοξο παρελθόν μας για να καλύψουμε τις αδυναμίες του παρόντος μας,ή ακόμη όταν πρόκειται να εισπράξουμε τίποτα επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτές οι λέξεις είναι "πολιτισμός", "αρχαιολογικοί χώροι", "αρχαιολόγοι", "χαρακτηρισμοί", "αποχαρακτηρισμοί" κλπ κλπ και συμπτωματικά είναι από τις λέξεις που αγαπώ ιδιαίτερα.

Σήμερα λοιπόν λέω να ασχοληθούμε με την λέξη : "Αρχαιολογικός χώρος".....Καλέ μη φεύγετε, δεν θα κάνουμε ετυμολογική ανάλυση......

Θυμήθηκα λοιπόν μια από τις ημέρες κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών όταν αποφάσισα να εξερευνήσω τους αρχαιολογικούς χώρους της πατρίδας μας. Μετά από πολλές περιπλανήσεις, και αφού κληρονομήσαμε κάμποσα εγκαύματα τριγυρνώντας μέσα στο καταμεσήμερο, εκείνη την ημέρα έπεισα τον κατά τα άλλα αξιολύπητο,εξαντλημένο από τη ζέστη συνοδό μου να αναζητήσουμε έναν αρχαιολογικό χώρο που σύμφωνα με έναν τουριστικό οδηγό βρισκόταν στον δρόμο προς την Ιεράπετρα στην Κρήτη........Ο συνοδός μου μη έχοντας πολύ θερμή σχέση με τις αρχαίες πετρούλες μετά από πολλά παρακάλια προθυμοποιήθηκε να αναλάβει χρέη οδηγού και ξεκινήσαμε για τον δρόμο προς την Ιεράπετρα. Δεν ξέρω αν συμβαίνει και σε σας πάντως σε κάτι τέτοιες στιγμές είναι που στο μυαλό μου αρχίζουν και χοροπηδούν στίχοι αγαπημένων ποιημάτων :

- Οδηγός/Συνοδός (με φωνή που δείχνει ανυπομονησία): Ακόμα να φτάσουμε????

"Σαν βγεις στον πηγαιμό για να βρείς αρχαιολογικούς χώρους,

να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος σου......."

Ταξιδεύοντας στην Κρήτη

Καλοκαίρι 2007 - Φωτό : dyosmaraki

......"Γεμάτος περιπέτειες".....

- Δυοσμαράκι : Ααααα...Κοίτα .....Επί τέλους ....βρήκαμε την πινακίδα......Τι γράφει ?

<= Πινακίδα 1: Βασιλική - Μινωικός οικισμός

- Συνοδός (με πιο βροντερή φωνή): την βρήκαμε αλλά για δες κατά που δείχνει????

<=Πινακίδα 2 : Αρχαιολογικός χώρος

Κρήτη-Στον δρόμο προς την Ιεράπετρα

Καλοκαίρι 2007 - Φωτό : dyosmaraki

......"Τον θυμωμένο Ποσειδώνα μην φοβάσαι".....

- Συνοδός/Οδηγός (αναψοκοκκινισμένος από την ζέστη): "Καλά μπορείς να μου πεις τι ήρθαμε να κάνουμε σ' αυτήν την ερημιά μέσα στο λιοπύρι? Εδώ μόνο πινακίδες έχει, δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας αρχαιολογικός χώρος...."

....."Πάντα στο νού σου νάχεις τους αρχαιολογικούς χώρους"......

- Δυοσμαράκι (με μελιστάλαχτη φωνή): "Καλέ πως κάνεις έτσι ? Να! Αφού έχει δεύτερη πινακίδα που δείχνει => Αρχαιολογικός χώρος. Επί τέλους, τελείωσε η ταλαιπωρία μας, το βρήκαμε!!!!! Ας σταματήσουμε το αυτοκίνητο και ας πάρουμε το μονοπάτι...."

Κρήτη - Στον δρόμο προς την Ιεράπετρα

Καλοκαίρι 2007 - Φωτό : dyosmaraki

Και σταματήσαμε το αυτοκίνητο και πλησιάσαμε στο μονοπάτι.....Ενα μονοπάτι που όπως βλεπετε στην φωτογραφία ήταν δύσβατο από τα ξερά χόρτα (γύρευε πόσο καιρό είχε να καθαριστεί). Και νάτανε μόνο αυτό.....μπροστά μας απλωνόταν μία συλλογή από κατάμαυρα ποτιστικά λάστιχα (ξέρετε αυτά που χρησιμοποιούν για τα θερμοκήπια- στην περιοχή της Ιεράπετρας βρισκόμασταν άλλωστε). Μάλλον αυτό είναι που ονομάζουμε "νεωτερικότητα" και προσαρμογή του αρχαίου μας παρελθόντος στο σήμερα. Πάντως αυτός ο ανορθόδοξος συνδυασμός κάθε άλλο παρά έμοιαζε σε αυτό που αποκαλούμε "αρχαιολογική συλλογή"......

- Οδηγός/Συνοδός (λίγο πριν την έκρηξη): Λοιπόν τι έχεις να πείς?????

- Δυοσμαράκι (με ψυχραιμία): Χμμμμμ!!!! Λέω να αναβάλλουμε την επίσκεψη για άλλη φορά...Αλλωστε όπως λέει και ο ποιητής......

"Κι αν πτωχικούς τους βρείς, οι αρχαιολογικοί χώροι δεν σε γέλασαν, έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες τι σημαίνει στις μέρες μας Αρχαιολογικός χώρος"

Η Καλλικατζαρελένη.......

Σήμερα είναι των Φώτων. Ημέρα που μας θυμίζει πως οι γιορτινές ημέρες έφθασαν στο τέλος τους. Από σήμερα τα σπίτια θα ξεγυμνωθούν από τα γιορτινά τους στολίδια και θα επανέλθουν στην καθημερινή ρουτινιάρικη μορφή τους. Η σημερινή ημέρα όμως σηματοδοτεί ακόμη ένα γεγονός : Tην αναχώρηση των καλλικάντζαρων από τη γη. Αποκαμωμένα από τις σκανταλιές του 12ήμερου προετοιμάζουν τις βαλιτσούλες τους για το ταξίδι προς την πατρίδα τους την Καλλικαντζαρία μέχρι του χρόνου τέτοιο καιρό που θα μας ξαναεπισκεφθούν όπως συνηθίζουν εδώ και πολλούς αιώνες, ακολουθώντας τα γνώριμα μονοπάτια που χάραξαν από τα παλιά τα χρόνια οι νομάδες πρόγονοί τους.

Τι είπατε? Πως δεν υπάρχουν καλλικάντζαροι και πως όλα αυτά είναι παραμύθια? Εγώ σας βεβαιώνω λοιπόν πως υπάρχουν......Αυτιά ορθάνοιχτα να ακούσετε την εμπειρία μου τότε που πείστηκα και εγώ πως υπάρχουν ακόμη καλλικάντζαροι....Ηταν μια κρύα νύχτα πριν από πολλά χρόνια που γνωρίστηκα με την Καλλικατζαρελένη. Η υπόλοιπη οικογένεια είχε αποκοιμηθεί. Εγώ λαγοκοιμόμουν. Εξω η φύση είχε ντυθεί στα άσπρα, το χιόνι θαύμαζε τις θυγατέρες του τις νυφάδες να χορεύουν με καβαλιέρο τον άνεμο αγκαλιασμένοι σε έναν υπέροχο κυκλικό χορό. Στο τέλος σαν κουράζονταν από τον πολύ χορό, προσγειώνονταν στο έδαφος, στις χαραμάδες, στα δέντρα, όπου έβρισκαν. Με το ένα μάτι ψιλογλαρωμένο παρατηρούσα μερικές ατίθασες νυφάδες να ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες και να κάθονται πάνω σε μια μοναχική φιγούρα που έστεκε ακίνητη μέσα στο σκοτάδι : τον χιονάνθρωπο που κάθε χρόνο φτιάχναμε με τον αδελφό μου. Εκείνα τα χρόνια βλέπετε το χιόνι μας επισκεπτόταν τακτικά. Ο χιονάνθρωπος χαιρόταν για την επίσκεψη των νιφάδων αφού του διηγούνταν Χριστουγεννιάτικες ιστορίες και εκείνος τους έλεγε καθημερινές ιστορίες που άκουγε από τους ανθρώπους που πέρναγαν δίπλα του. Ενοιωθα πως ξημερώνονταν επίτηδες έξω από το σπίτι μας για να μας προστατεύουν και να μην πλησιάσουν οι καλλικάντζαροι που καθώς λένε τριγυρνούν στη γη κατά τη διάρκεια του 12μέρου των Χριστουγέννων.

Ομως εκείνη τη βραδιά ο χιονάνθρωπος και οι νυφάδες δεν άντεξαν και αποκαμωμένοι από την φλυαρία τους αποκοιμήθηκαν. Εκείνη (που αργότερα θα μάθαινα πως την λένε Καλλικαντζαρελένη) κατάφερε να τρυπώσει πηδώντας από την καμινάδα μέσα στο σπίτι. Ενας δυνατός γδούπος ακούστηκε στο διπλανό δωμάτιο και με ξύπνησε. Με νυσταγμένο βλέμμα κατευθύνθηκα προς το αναμμένο τζάκι. Στο αμυδρό φως ξεχώρισα μια ψιλόλιγνη φυσιογνωμία με μυτερά αυτάκια. Στο πόδι της ήταν περασμένη μία κάλτσα ενώ το άλλο πόδι ήταν γυμνό. Μια ουρίτσα που κουνιόταν πέρα - δώθε μου ταίριαζε στις περιγραφές των μεγάλων για τα καλλικαντζαράκια. Αρχισα να τρέμω από τον φόβο μου.....

"Κίλι,κίλι,κίλι,κάρη,

Με καινούργια τώρα χάρη,

τριγυρνάμε οι καλλικαντζάροι,

Ρόπο,ρίπα,ρόπο,ρους

σέρνουμε και τους χορούς

με της κρήνης τους ρυθμούς"

Γρηγορότερο ακόμη και από την ταχύτητα του φωτός το πλασματάκι βούτηξε μέσα στα μελομακάρονα. Θυμήθηκα πως η μητέρα κάθε χρόνο άφηνε πάνω στο τραπέζι μια πιατέλλα με μελομακάρονα, κουραμπιέδες και όλες αυτές τις Χριστουγεννιάτικες λιχουδιές λέγοντάς μας να μην τα αγγίξουμε γιατί είναι προσφορά στα καλλικαντζαράκια για να μην αναστατώσουν και να μη μαγαρίσουν το υπόλοιπο σπίτι. Το πλασματάκι έδειχνε αφοσιωμένο στις λιχουδιές. Δεν πέρασε πολλή ώρα και παρ'όλες τις προφυλάξεις μου για να μην με δει, ακούω μια ψιλή διαπεραστική φωνούλα : Θέλεις να φας και εσύ γλυκουδάκια? Ελα....κόπιασε! Εμένα με λένε Ελένη εσένα πως σε λένε?

- Μα τι θράσος είχε αυτό το πλάσμα? Δεν φτάνει που παραβίασε το σπίτι μας με προσκαλεί κιόλας να φάω τα γλυκά της μητέρας? Αυτό είναι άνω ποταμών!!! Τα λόγια μετά δυσκολίας βγήκαν από τα χείλη μου : "δυοσμαράκι με λένε, μα ποιός.....τι είσαι....τι κάνεις μέσα στο σπίτι μας.......πως μπήκες ????? Και πως είναι δυνατόν να σε λένε Ελένη? Αφού αυτό είναι ανθρώπινο όνομα.......και εσύ δεν είσαι άνθρωπος"

Το πλασματάκι ξεκαρδίστηκε στα γέλια. "Δεν ξέρεις πως το όνομα Ελένη είναι το χαϊδευτικό του Καλλικαντζαρελένη? Ολες οι Ελένες κατάγονται από την θρυλικό γένος των Καλλικαντζαρέων. Ειδικά αυτές που γεννήθηκαν μέσα στο δωδεκαήμερο. Οι άλλες που γεννήθηκαν άλλη εποχή του χρόνου, είναι απλά μακρινοί μας συγγενείς, δεύτερα, τρίτα ξαδέλφια. Ελα, κόπιασε λοιπόν, μη φοβάσαι, δεν θα σε πειράξω"

Ενοιωθα τα πόδια μου να τρέμουν, να ήταν από τον φόβο? Πλησίασα δίπλα στο τζάκι που φαινόταν άνω κάτω πιθανά από την κάθοδο του παράξενου πλάσματος από την καπνοδόχο και κάθησα σε μια γωνίτσα. Τι να είχε κατά νου αυτός ο περίεργος εισβολέας????

" Καταλαβαίνω τους φόβους σου", συνέχισε εκείνη, "εσείς οι άνθρωποι είστε τόσο παράξενα πλάσματα. Οχι μόνο διαστρεβλώνετε την ιστορία της φοβερής γενιάς των Καλλικαντζαρέων, αλλά φοβίζετε τους συνανθρώπους σας λέγοντας πως εμείς είμαστε μοχθηρά και κακά δαιμόνια. Και εκείνοι σας πιστεύουν. Ισχυρίζεστε πως ζούμε κάτω από τη γη, εκεί που υπάρχει ένα τεράστιο δέντρο και στηρίζει τη γη με τους ανθρώπους. Λέτε μάλιστα πως όλο το χρόνο δουλεύουμε ακατάπαυστα προκειμένου να καταφέρουμε να κόψουμε τον κορμό του δέντρου που στηρίζει τη γη για να τη δούμε να γκρεμίζεται και να γελάμε. Χι χι χι ......Κούνια πους σας κούναγε .......Ε! Λοιπόν τα πράγματα δεν είναι έτσι".Το πλασματάκι συνέχισε να μασουλάει τα μελομακάρονα της μαμάς.......

Πρώτη μου φορά έβλεπα καλλικάντζαρο και μάλιστα θηλυκό. Αλλο πάλι και τούτο......

"Η αλήθεια είναι" συνέχισε την πολυλογία της η Καλλικαντζαρελένη, η όπως την λέγανε τέλος πάντων αυτήν την περίεργη ύπαρξη που φανερά αδιαφορούσε για την δική μου αμηχανία," πως κάθε χρόνο πράγματι ανεβαίνουμε στον πάνω κόσμο από την παραμονή των Χριστουγέννων και ξαναγυρνάμε στην χώρα μας την παραμονή των Φώτων προτού οι παπάδες κάνουν τον αγιασμό των υδάτων. Ομως σκοπός μας δεν είναι να βλάπτουμε τους ανθρώπους αλλά να τους θυμίζουμε......."

"Ναι! καλά! Εσείς? Τι μπορεί να θυμίζετε εσείς στους ανθρώπους?" Είπα ειρωνικά. Η φωνή μου έδειχνε να δυναμώνει.

"Χμ! " Το πλασματάκι παράτησε την ασχολία του με τα μελομακάρονα και φάνηκε προβληματισμένο......."Είδες ούτε εσύ γνωρίζεις......Καλέ, θυμίζουμε στους ανθρώπους αυτά που οι ίδιοι ξεχνούν, η που τέλος πάντων κάποιοι θέλουν να τους κάνουν να ξεχάσουν. Για παράδειγμα κάποτε εσείς οι άνθρωποι λατρεύατε τα δέντρα ως ιερά. Τώρα μεταχειρίζεστε τα δέντρα για να στολίζετε τα σπίτια σας χωρίς να νοιάζεστε καθόλου για αυτά. Να! Δες! Στολίζετε το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και μετά αφού κάνετε το κέφι σας, το πετάτε άψυχο και κακοποιημένο στους δρόμους. Εμείς όμως κάθε χρόνο ανεβαίνουμε στη γη,τριγυρνάμε στους σκουπιδοντενεκέδες και μαζεύουμε τα δέντρα που πετάτε εσείς και τα παίρνουμε στη χώρα μας όπου ειδικοί επιστήμονες τα βάζουν στην εντατική για να τα σώσουν. Επειτα κλέβουμε κανένα φαναράκι από αυτά τα παλιά σπιτάκια που εσείς κατεδαφίζετε, και με αυτά στολίζουμε τα μαραζωμένα κλαράκια για να φωτίζονται. Μετά μαζευόμαστε γύρω από αυτά τα αδύναμα δεντράκια και τους τραγουδάμε. Και εκείνα αρχίζουν να συνέρχονται γιατί τα παλιά τραγούδια που εσείς οι άνθρωποι δεν τραγουδάτε πια, μιλάγανε για δέντρα, για τιτιβίσματα πουλιών, για τη φύση. Φαίνεται λοιπόν πως αυτά τα τραγούδια αρέσουν στα δέντρα αφού κολακεύονται. Απόδειξη είναι πως μέσα σε μια εβδομάδα τα ξεραμένα δεντράκια πετούν τρυφερά βλαστάρια. Και σαν δούμε πως ένα δέντρο πέταξε νέα βλαστάρια, σημάδι πως θα ζήσει, τότε από τη χαρά μας ξεφαντώνουμε στον χορό"

"Ναι! καλά! Σιγά μην ξέρετε εσείς να τραγουδάτε και να χορεύετε. Αυτά είναι παραμύθια"ξεφώνισα με θυμό.

"Μα το παραμύθι δεν είναι συνώνυμο του ψεύδους. Πολλές αλήθειες κρύβονται μέσα στα παραμύθια. Εξ άλλου βρε κουτό, συνέχισε η Καλλικαντζαρελένη, από εσάς τους ανθρώπους μάθαμε τα τραγούδια και τους χορούς. Μοναχά που εμείς εξακολουθούμε να αγαπάμε τα δέντρα αλλά και τα τραγούδια που μιλάγανε για αυτά, ενώ εσείς οι άνθρωποι δεν ξέρω τι έχετε πάθει, θαρρείς και στοιχηματίσατε μεταξύ σας ποιός θα ξεχάσει γρηγορότερα τα τραγούδια και ποιός θα φυτέψει αντί για δέντρα τα περισσότερα τσιμέντα στη γη με αποτέλεσμα να διώχνετε τα δέντρα και στη θέση τους φυτεύετε μπετά. Εμείς όμως οι κάτοικοι της Καλλικαντζαρίας προσπαθούμε να σας σώσουμε. Αυτά τα δεντράκια που θα αναστηθούν με την φροντίδα μας την επόμενη φορά που ερχόμαστε στη γη (το 12ήμερο δηλαδή), τα φέρνουμε μαζί μας. Πάμε στα δάση,τα φυτεύουμε και αυτά από την ευχαρίστησή τους αρχίζουν και σιγομουρμουράνε τα τραγούδια που άκουγαν όταν βρίσκονταν στην εντατική. Μάλιστα αν θυμάσαι το 2004 θάτανε που εσείς οι άνθρωποι είχατε πετάξει τόσα πολλά δέντρα που όταν τα κατεβάσαμε στην Καλλικαντζαρία έγειρε η γη από το πολύ βάρος. Γελούσα όταν άκουγα από τα δελτία ειδήσεών σας πως μετακινήθηκε λέει ο άξονας της γης. Χι χι χι. Φέτος όμως κινδυνέψαμε να μη βρούμε δάση να φυτέψουμε τα δέντρα που φέραμε, έτσι όπως τα καταφέρατε με τις φωτιές εσείς οι άνθρωποι. Δεν αφήσατε τίποτα όρθιο. Μάλιστα αφού ψάχναμε να βρούμε τα γνώριμα δάση, στο τέλος παρά λίγο να πιστέψουμε πως βγήκαμε από λάθος τρύπα σε λάθος πλανήτη".

" Δεν ήξερα πια τι να πω......Αυτά τα πρωτάκουστα που μου έλεγε η Καλλικαντζαρελένη μου ανέτρεπαν όσα είχα μάθει μέχρι εκείνη τη στιγμή για τους καλλικάντζαρους. Δεν ήθελα να την πιστέψω, όμως τα έλεγε με τόσο πειστικό τρόπο. Για να βγω από τη δύσκολη θέση ψιθύρισα "Ξημερώνει...."

Την ίδια ώρα μια ηλιαχτίδα τρύπωσε από τα παραθυρόφυλλα.

Το πλασματάκι πανικοβλήθηκε. "Ωχ! Πρέπει να φύγω προτού έρθει ο παπάς με την αγιαστούρα του. Ξεχάστηκα με την πολυλογία μου" είπε η Καλλικαντζαρελένη και ανασηκώθηκε από εκεί που πριν υπήρχε η πιατέλα με τα μελομακάρονα. Στη θέση τους μόνο τρίμματα υπήρχαν πια......

Λες και σήμανε συναγερμός η Καλλικαντζαροελένη πετάχτηκε πάνω, μάζεψε κάτι σακουλάκια που είχε αφήσει λίγο παραπέρα, κατάλαβα πως βιαζόταν να φύγει.....

"Πρέπει να φύγω"........"Αντίο δυοσμαράκι,ήρθε η ώρα να γυρίσω στον τόπο μου"...Οπου νάναι θα αγιασθούν τα νερά και δεν πρέπει να είμαι εδώ, δεν τα πάω πολύ καλά με τους παπάδες......

"Θα σε ξαναδώ Καλλικαντζαρελένη?", ρώτησα αφού μια ξαφνική θλίψη είχε πλημμυρίσει την ψυχή μου με την ξαφνική αναχώρηση αυτής της περίεργης παρουσίας.....Τι περίεργο, τα συναισθήματα φόβου που ένοιωσα αρχικά είχαν μετατραπεί σε συναισθήματα συμπάθειας. Ενοιωθα πως ήθελα να συνεχίσουμε την κουβέντα που διακόπηκε τόσο απότομα......Ηθελα να κάνω τόσες ερωτήσεις........

"Αν το θες...." μου είπε......"του χρόνου παραμονή Χριστουγέννων θα είμαι πάλι εδώ. Μέχρι τότε όποτε νοιώθεις την ανάγκη να επικοινωνήσεις μαζί μου, να βρείς ένα δέντρο που μόλις έχει βγάλει τρυφερά βλασταράκια και σε αυτά να ψιθυρίσεις ένα από τα παλιά ξεχασμένα τραγούδια......Τα τρυφερά βλασταράκια θα μεταφέρουν το τραγούδι σου στις ρίζες τουυ δέντρου μέσα από τις οποίες θα μάθω πως με ψάχνεις. Τα τρυφερά βλασταράκια των δέντρων θα είναι το μέσον της επικοινωνίας μας."

"Και πως θα ξέρω πως έλαβες το μήνυμά μου?", ρώτησα με παράπονο.......

"Κάποιο από αυτά τα τρυφερά βλασταράκια μια μέρα θα σου τραγουδήσει ένα τραγούδι που θα λέει το όνομά σου δυοσμαράκι μου, είπε η Καλλικαντζαρελένη......." Και εξαφανίστηκε.......

Εξω χιόνιζε. Ακουσα πολλή φασαρία που ερχόταν από τον χώρο της εξωτερικής αυλής. Κόλλησα το πρόσωπο στο παραθύρι, το τζάμι θόλωσε από την ανάσα μου. Έκατοντάδες πλασματάκια σαν την Καλλικαντζαρελένη κατευθύνονταν προς τις σπηλιές, τα πηγάδια της περιοχής,τις ρεματιές,τους υπονόμους και τις κάθε λογής τρύπες τους εδάφους από όπου εξαφανίζονταν. Μαζί τους εξαφανιζόταν και το τραγούδι που έλεγαν.......

Κίλι, κίλι, κίλι κάρη

Σήμερα των Φώτων φεύγουν οι καλλικαντζάροι

Εσείς οι άνθρωποι για κάντε μας τη χάρη

πάψετε να σκοτώνετε τα δέντρα και τη φύση

αλλοιώς νερό δεν θάβρετε να πίνετε στη βρύση.

Ρόπο, ρίπο , ρίπα, ράκι

Και για να διασκεδάσετε πείτε και ένα τραγουδάκι

Και του χρόνου νάσαστε καλά να ξανανταμώσουμε στο νέο ραντεβουδάκι

Εκλεισα την κουρτίνα και αποκοιμήθηκα. Στον ύπνο μου είδα ένα δέντρο και μέσα από το θρόϊσμα των φύλλων του ακουγόταν ένα τραγούδι.......

"Με το φεγγάρι περπατώ, με τ΄άστρα κουβεντιάζω......"