Ζωγραφίζοντας μια ιστορία - Η Κόρη των Αθηνών

Αγνώστου,Κόρη των Αθηνών (λεπτομέρεια).

Ελαιογραφία σε μουσαμά (116χ82),Αθήνα,Συλλογή Ιδρύματος Αλεξ.Ωνάσης

Στον παραπάνω πίνακα με τίτλο "Κόρη των Αθηνών" απεικονίζεται μια νεαρή γυναικεία μορφή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Στέκεται συλλογισμένη με το βλέμμα απλανές. Η τρυφερή της ηλικία απεικονίζεται στη δροσιά του προσώπου της. Η νεαρή γυναίκα φορά παραδοσιακή φορεσιά της Αττικής, ενώ αν κρίνουμε από το χρυσοκέντητο πλουμιστό γιλέκο που φορά πρόκειται για ανύπαντρη κοπέλα. (Από τα κεντήματα της φορεσιάς υποδηλωνόταν η κοινωνική όπως και η οικογενειακή κατάσταση της κοπέλας). Τα κοσμήματα που φορά μας παραπέμπουν σε ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Ο πίνακας έχει βάθος με φόντο το Μνημείο του Ερεχθείου της Ακρόπολης όπου διακρίνουμε δύο από τις Καρυάτιδες που το στολίζουν. Πιθανά ο άγνωστος καλλιτέχνης να ήθελε συμβολικά να παραλληλίσει την Κόρη των Αθηνών με τις Καρυάτιδες που στολίζουν το μνημείο της Ακρόπολης. Μάλιστα λέγεται πως η κόρη των Αθηνών ήταν τόσο όμορφη ώστε όταν την πρωτοαντίκρυσε ο Χόμπχαουζ, θαμπωμένος, αναφώνησε : "Κοίτα , μια από τις Καρυάτιδες ζωντάνεψε"

Η Κόρη των Αθηνών, ή κατά κόσμον Τερέζα (Θηρεσία) Μακρή γεννημένη το 1790 ήταν μία από τις τρείς κόρες του Προκόπιου Μακρή, πρόξενου της Αγγλίας. Ο Μπάϋρον φιλοξενήθηκε για 10 μήνες στο σπίτι τους που βρισκόταν στην συνοικία Ψυρρή της Αθήνας, λίγο πιο πέρα από την πλατεία Ηρώων, στην οδό Αγιάς 14 και Παπανικολή γωνία

(σήμερα η οδός Αγιάς έχει μετονομασθεί σε Αγίας Θέκλας).

Σχέδιο Κ.Χέλμη "Οδός Αγιάς", (εκεί όπου βρισκόταν το σπίτι της κόρης των Αθηνών)

(Εικ. Νίκου Βέλμου,"Παλιά Αθήνα" )

Σε ένα γράμμα προς τον φίλο του Mr Henry Drury o Μπάϋρον εξέφραζε τα συναισθήματα που ένοιωθε για τις τρείς αδελφές: "I am dying for love of three Greek girls at Athens, sisters. I lived in the same house. Teresa,Marianna and Katinka are the names of the three divinities, all of them under fifteen" (New York Times)

Λέγεται πως το 1820 (ή το 1829) η Τερέζα (Κόρη των Αθηνών) παντρεύτηκε τον πρόξενο της Αγγλίας στο Μεσολόγγι,Ιάκωβο Μπλάκ, γνωστό φιλέλληνα και έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της στην Αγγλία. Πέθανε στα 1876.

Η Κόρη των Αθηνών έμεινε στην ιστορία μέσα από τους στίχους που έγραψε ο Λόρδος Μπάϋρον θέλοντας να εκφράσει τον έρωτά του προς εκείνην,όταν ήρθε η ώρα να φύγει για την Κωνσταντινούπολη:

"Maid of Athens, ere we part "
by George Gordon, Lord Byron (1810)

Maid of Athens, ere we part,

Give, oh, give back my heart!

Or, since that has left my breast,

Keep it now, and take the rest!

Hear my vow before I go,

Zoë mou sas agapo.

By those tresses unconfined,

Wooed by each Aegean wind;

By those lids whose jetty fringe

Kiss thy soft cheeks' blooming tinge;

By those wild eyes like the roe,

Zoë mou sas agapo.

By that lip I long to taste;

By that zone-encircled waist;

By all the token-flowers

that tell What words can never speak so well;

By love's alternate joy and woe,

Zoë mou sas agapo.

Maid of Athens! I am gone:

Think of me, sweet! when alone.

Though I fly to Istambol,

Athens holds my heart and soul:

Can I cease to love thee?

No! Zoë mou sas agapo.

(Το ποίημα βρήκα στο http://www.elitekills.com/c/1473)

Η Κόρη των Αθηνών ή κατά κόσμον Τερέζα (ή Θηρεσία) Μακρή

Εικόνα : T.Allason από ομώνυμο σκέτς (1812 )

Κόρη των Αθηνών

(Δεν βρήκα μετάφραση στα ελληνικά και την έγραψα ερασιτεχνικά. Αν κανείς γνωρίζει καμιά έγκυρη μετάφραση,θα ήμουν υπόχρεη αν μου την έστελνε)

Κόρη γλυκιά των Αθηνών,

σε τούτη δω του αποχωρισμού την ώρα,

δώσε , ώ! δώσε πίσω την καρδιά μου,

π'αποχωρίστηκε από το στήθος το δικό μου

ή πάρε ό,τι απόμεινε και κράτησέ το.

Πριχού να φύγω άκουσε τον όρκο τον δικό μου:

-Ζωή μου, σας αγαπώ!

Μα τα μαλλιά τ΄ατίθασα ,

τα γλυκανεμισμένα 'πο τον αγέρα του Αιγαίου,
Μα τα βλέφαρά σου που με τα κατάμαυρα ματόκλαδα αγγίζουν

τα τρυφερά τα μάγουλα τα ροδοβαμμένα.

Μα τα ελαφίσια τ' 'αγριωπά τα μάτια σου,

-Ζωή μου, σας αγαπώ!

Μα τα χείλη σου, που λαχταρώ με πόθο,

Μα τη λιγνή τη μέση σου, που 'ναι σα δαχτυλίδι.

Μα τα λουλούδια που μιλούν κάλλιο από κάθε λέξη.

Μα της αγάπης τη χαρά, που γίνεται μαζί και λύπη :

-Ζωή μου, σας αγαπώ!

Κόρη γλυκιά των Αθηνών,

Σ΄ αφήνω γεια και φεύγω, μα μη με ξεχνάς

Σαν είσαι μοναχή να με συλλογάσαι.

Τι κι αν πηγαίνω μακριά κι αν φεύγω για την Πόλη

μου ΄χει η Αθήνα την καρδιά και την ψυχή σκλαβώσει.

Αγάπη τέτοια σώνεται;

-Ζωή μου, σας αγαπώ!

Η μορφή της Κόρης των Αθηνών, (ή κατά κόσμον Τερέζας Μακρή), μια μορφή αγγελικά πλασμένη μέσα από τους φλογερούς στίχους βγαλμένους από τον έρωτα που έτρεφε ο Μπάϋρον για εκείνην, ενέπνευσε ποιητές, ζωγράφους και λοιπούς καλλιτέχνες για να περάσει για πάντοτε στα Ηλύσια της ποίησης και του θρύλου.

Το σπίτι της οδού Θέκλας εκεί όπου γεννήθηκε ο έρωτας του Μπάϋρον για την πανέμορφη Τερέζα δεν υπάρχει πια.....

Κατεδαφίστηκε το 1974.....