Μια επίσκεψη στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου

Την Κυριακή που μας πέρασε επισκεφθήκαμε το Προεδρικό Μέγαρο ο κήπος του οποίου εδώ και ένα μήνα είναι πλέον επισκέψιμος για το κοινό (κάθε Κυριακή 10.00-14.00).

Το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο είναι ένα τριώροφο νεοκλασικό κτίριο με λιτή και αυστηρή συμμετρική πρόσοψη που ακολουθεί τους νόμους της συμμετρίας, άρχισε να χτίζεται το 1891 με σχέδια του αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ (1837-1923) ως ιδιαίτερο ανάκτορο του διαδόχου (τότε) Κωνσταντίνου, με δωρεά του Ελληνικού Δημοσίου. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1897.
Στο δεύτερο όροφο μία σειρά από διπλά παράθυρα αφήνουν ενδιάμεσα κενά όπου διακρίνονται ανάγλυφα εραλδικά σύμβολα, παραστάσεις των τεσσάρων εποχών, τα μονογράμματα Κ και Σ - Κωνσταντίνος και Σοφία (Χοεντζόλερν), καθώς και πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας. .

Στη στέψη του κτιρίου ο Τσίλλερ είχε τοποθετήσει αγάλματα.

Στο αρχικό κτίριο προστέθηκαν το 1909 η αίθουσα χορού (μονώροφη επέκταση προς βορρά του κυρίως κτιρίου, σημερινής αίθουσας διαπιστευτηρίων)

και στις αρχές του 1960 η πίσω πτέρυγα (σημερινή αίθουσα δεξιώσεων).

Η περιοχή όπου βρίσκεται το Προεδρικό Μέγαρο ήταν μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα εκτός σχεδίου πόλεως της πρωτεύουσας. Τα Ανάκτορα (δηλαδή η σημερινή Βουλή που βρίσκεται στο κέντρο της πρωτεύουσας) ήταν το Ανατολικότερο όριο της πόλης!!! Εάν κάναμε ένα ταξίδι στο χρόνο θα διαπιστώναμε πως εκείνα τα χρόνια τα κτίσματα της Αθήνας περιορίζονταν γύρω από την περιοχή της Πλάκας. Πίσω από τη σημερινή Βουλή  απλώνονταν άκτιστες εκτάσεις, χωράφια και περιβόλια!! Τα μοναδικά  κτίρια που διακρίνουμε στους χάρτες της εποχής είναι τα "Ιλίσια" (το Μέγαρο της Δουκίσσης Πλακεντίας και σημερινό Βυζαντινό Μουσείο) και η Μονή Πετράκη, κτισμένα και τα δύο στην (τότε) εξοχική Αθήνα (στις αρχές του 19ου αι. ο πληθυσμός της Αθήνας δεν ξεπερνούσε τους 10-12.000 κατοίκους ενώ στα τέλη του 19ου αι. οι κάτοικοι ανέρχονταν περίπου στους 70.000!!!).

Στη θέση που βρίσκεται σήμερα το Προεδρικό Μέγαρο κάποτε βρισκόταν ο βασιλικός λαχανόκηπος αφού το υπέδαφος εκεί ήταν εύφορο. Στο διπλανό οικόπεδο του Προεδρικού Μεγάρου (μεταξύ των οδών Ηρ. Αττικού, Λυκείου και Στησιχόρου) είχε χτιστεί το 1854 το "Αμαλίειον οικοτροφείον θηλέων" και ήταν το πρώτο ελληνικό ορφανοτροφείο θηλέων. Εκείνο το χρόνο έπεσε θανατικό χολέρας στην Αθήνα και, για να προστατευτούν τα παιδιά που έμειναν χωρίς γονείς, η βασίλισσα Αμαλία με άλλες κυρίες ίδρυσαν το ορφανοτροφείο που πήρε το όνομα της βασίλισσας το οποίο αργότερα κατεδαφίστηκε. Σήμερα βρίσκεται ανάμεσα στη περιοχή του Αμαρουσίου και της Κηφισιάς.

Τα επί του άξονα της λεωφόρου Κηφισίας (σημερινής Βασ. Σοφίας) ήταν άκτιστα αφού το κράτος τα προόριζε για ανέγερση Υπουργείων. Τελικά στις αρχές του 1870 το δημόσιο επέτρεψε την πώληση των συγκεκριμένων οικοπέδων σε ιδιώτες (εύπορους Ελληνες της διασποράς). Ετσι ξεπρόβαλλαν κατά μήκος της σημερινής Βασ. Σοφίας τα πρώτα ιδιωτικά μέγαρα που στέγασαν τις μεγαλοαστικές οικογένειες της Αθήνας, (Ενα χαρακτηριστικό δείγμα ιδιωτικής κατοικίας των τότε μεγαλοαστικών οικογενειών είναι το  (σημερινό) Κυκλαδικό Μουσείο!!

Μετά τη μεταπολίτευση του 1974 και την οριστική εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στη χώρα, το κτίριο χρησιμοποιείται πλέον ως Προεδρικό Μέγαρο και ως κατοικία των εκάστοτε Προέδρων.
Η συνολική έκταση που καταλαμβάνει το Προεδρικό Μέγαρο ανέρχεται σε 27 στρέμματα ενώ το μεγαλύτερο μέρος καταλαμβάνει ο πανέμορφος κήπος. 140 διαφορετικά είδη και ποικιλίες καλλωπιστικών δένδρων, θάμνων, αναρριχώμενων φυτών στολίζουν τον κήπο με μερικά από τα φυτά αυτά να είναι σπάνια, ενώ πολλά από τα δέντρα -π.χ. αριές και κυπαρίσσια- ξεπερνούν έναν αιώνα ζωής. Τον κήπο στολίζουν όμορφα γλυπτά όπως  αίγαγροι, κούροι, γυναικείες μορφές αλλά και ένας λαϊκός οργανοπαίκτης που παίζει τσαμπούνα!!! Οι άνθρωποι που εποπτεύουν το χώρο ομολογουμένως ήταν πολύ ευγενικοί και απαντούσαν πρόθυμα σε όλες μας τις ερωτήσεις. Το φυσικό τοπίο ήταν προσεγμένο και έλαμπε από καθαριότητα. Οι κήποι ήταν φροντισμένοι και οι ευωδιές από τα φυτά πλημμύριζαν τον αέρα. 

Η  έκταση βρίσκεται στην καρδιά της Αθήνας και περικυκλώνεται από τις πολύβοες αρτηρίες που σχεδόν πάντα είναι φορτωμένες με αυτοκίνητα, μηχανάκια, ταξί, λεωφορεία. Παρ΄όλα αυτά ανάμεσα στις φυλωσιές των δέντρων του κήπου του Προεδρικού Μεγάρου έχουν βρει καταφύγιο κάποια πουλάκια που τραγουδούν ασταμάτητα.  Εάν ξεχνιόσουν για λίγο κι έκλεινες τα μάτια, θα νόμιζες πως βρισκόσουν σε μια άλλη Αθήνα, μιαν άλλη Ελλάδα.....

Στην Ελλάδα του Πολιτισμού....

Στην Ελλάδα της φιλοξενίας....

Στην Ελλάδα του αρχαίου κάλλους...

Στην Ελλάδα με το τόσο πλούσιο φυσικό περιβάλλον....

Στην Αθήνα, στην Ελλάδα που θα ήθελα να ζώ......

Σημ: Η είσοδος είναι από Βασ. Γεωργίου 2 και είναι ελεύθερη. Εάν αποφασίσετε να επισκεφτείτε το χώρο θυμηθείτε να κρατάτε απαραιτήτως την αστυνομική σας ταυτότητα. Για ομαδικές επισκέψεις (σχολεία, σύλλογοι κ.λπ.) μπορείτε να επικοινωνείτε στα τηλ. 210-7283289 και 210-7224939.



*Το σκίτσο του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου είναι από το περιοδικό Ποικίλη Στοά του 1882
*Πληροφορίες άντλησα από εδώ και εδώ