ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Τρίτη 15 Ιανουαρίου 2008

Ζωγραφίζοντας μια ιστορία - Η Κόρη των Αθηνών


Αγνώστου,Κόρη των Αθηνών (λεπτομέρεια).
Ελαιογραφία σε μουσαμά (116χ82),Αθήνα,Συλλογή Ιδρύματος Αλεξ.Ωνάσης
Στον παραπάνω πίνακα με τίτλο "Κόρη των Αθηνών" απεικονίζεται μια νεαρή γυναικεία μορφή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Στέκεται συλλογισμένη με το βλέμμα απλανές. Η τρυφερή της ηλικία απεικονίζεται στη δροσιά του προσώπου της. Η νεαρή γυναίκα φορά παραδοσιακή φορεσιά της Αττικής, ενώ αν κρίνουμε από το χρυσοκέντητο πλουμιστό γιλέκο που φορά πρόκειται για ανύπαντρη κοπέλα. (Από τα κεντήματα της φορεσιάς υποδηλωνόταν η κοινωνική όπως και η οικογενειακή κατάσταση της κοπέλας). Τα κοσμήματα που φορά μας παραπέμπουν σε ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Ο πίνακας έχει βάθος με φόντο το Μνημείο του Ερεχθείου της Ακρόπολης όπου διακρίνουμε δύο από τις Καρυάτιδες που το στολίζουν. Πιθανά ο άγνωστος καλλιτέχνης να ήθελε συμβολικά να παραλληλίσει την Κόρη των Αθηνών με τις Καρυάτιδες που στολίζουν το μνημείο της Ακρόπολης. Μάλιστα λέγεται πως η κόρη των Αθηνών ήταν τόσο όμορφη ώστε όταν την πρωτοαντίκρυσε ο Χόμπχαουζ, θαμπωμένος, αναφώνησε : "Κοίτα , μια από τις Καρυάτιδες ζωντάνεψε"

Η Κόρη των Αθηνών, ή κατά κόσμον Τερέζα (Θηρεσία) Μακρή γεννημένη το 1790 ήταν μία από τις τρείς κόρες του Προκόπιου Μακρή, πρόξενου της Αγγλίας. Ο Μπάϋρον φιλοξενήθηκε για 10 μήνες στο σπίτι τους που βρισκόταν στην συνοικία Ψυρρή της Αθήνας, λίγο πιο πέρα από την πλατεία Ηρώων, στην οδό Αγιάς 14 και Παπανικολή γωνία

(σήμερα η οδός Αγιάς έχει μετονομασθεί σε Αγίας Θέκλας).



Σχέδιο Κ.Χέλμη "Οδός Αγιάς", (εκεί όπου βρισκόταν το σπίτι της κόρης των Αθηνών)

(Εικ. Νίκου Βέλμου,"Παλιά Αθήνα" )

Σε ένα γράμμα προς τον φίλο του Mr Henry Drury o Μπάϋρον εξέφραζε τα συναισθήματα που ένοιωθε για τις τρείς αδελφές: "I am dying for love of three Greek girls at Athens, sisters. I lived in the same house. Teresa,Marianna and Katinka are the names of the three divinities, all of them under fifteen" (New York Times)

Λέγεται πως το 1820 (ή το 1829) η Τερέζα (Κόρη των Αθηνών) παντρεύτηκε τον πρόξενο της Αγγλίας στο Μεσολόγγι,Ιάκωβο Μπλάκ, γνωστό φιλέλληνα και έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της στην Αγγλία. Πέθανε στα 1876.

Η Κόρη των Αθηνών έμεινε στην ιστορία μέσα από τους στίχους που έγραψε ο Λόρδος Μπάϋρον θέλοντας να εκφράσει τον έρωτά του προς εκείνην,όταν ήρθε η ώρα να φύγει για την Κωνσταντινούπολη:

"Maid of Athens, ere we part "
by George Gordon, Lord Byron (1810)
Maid of Athens, ere we part,
Give, oh, give back my heart!

Or, since that has left my breast,
Keep it now, and take the rest!
Hear my vow before I go,
Zoë mou sas agapo.
By those tresses unconfined,
Wooed by each Aegean wind;
By those lids whose jetty fringe
Kiss thy soft cheeks' blooming tinge;
By those wild eyes like the roe,
Zoë mou sas agapo.

By that lip I long to taste;
By that zone-encircled waist;
By all the token-flowers
that tell What words can never speak so well;
By love's alternate joy and woe,
Zoë mou sas agapo.

Maid of Athens! I am gone:
Think of me, sweet! when alone.
Though I fly to Istambol,
Athens holds my heart and soul:
Can I cease to love thee?
No! Zoë mou sas agapo.
(Το ποίημα βρήκα στο http://www.elitekills.com/c/1473)

Η Κόρη των Αθηνών ή κατά κόσμον Τερέζα (ή Θηρεσία) Μακρή

Εικόνα : T.Allason από ομώνυμο σκέτς (1812 )


Κόρη των Αθηνών
(Δεν βρήκα μετάφραση στα ελληνικά και την έγραψα ερασιτεχνικά. Αν κανείς γνωρίζει καμιά έγκυρη μετάφραση,θα ήμουν υπόχρεη αν μου την έστελνε)

Κόρη γλυκιά των Αθηνών,
σε τούτη δω του αποχωρισμού την ώρα,
δώσε , ώ! δώσε πίσω την καρδιά μου,
π'αποχωρίστηκε από το στήθος το δικό μου
ή πάρε ό,τι απόμεινε και κράτησέ το.
Πριχού να φύγω άκουσε τον όρκο τον δικό μου:
-Ζωή μου, σας αγαπώ!
Μα τα μαλλιά τ΄ατίθασα ,
τα γλυκανεμισμένα 'πο τον αγέρα του Αιγαίου,
Μα τα βλέφαρά σου που με τα κατάμαυρα ματόκλαδα αγγίζουν
τα τρυφερά τα μάγουλα τα ροδοβαμμένα.
Μα τα ελαφίσια τ' 'αγριωπά τα μάτια σου,
-Ζωή μου, σας αγαπώ!
Μα τα χείλη σου, που λαχταρώ με πόθο,
Μα τη λιγνή τη μέση σου, που 'ναι σα δαχτυλίδι.
Μα τα λουλούδια που μιλούν κάλλιο από κάθε λέξη.
Μα της αγάπης τη χαρά, που γίνεται μαζί και λύπη :
-Ζωή μου, σας αγαπώ!
Κόρη γλυκιά των Αθηνών,
Σ΄ αφήνω γεια και φεύγω, μα μη με ξεχνάς
Σαν είσαι μοναχή να με συλλογάσαι.
Τι κι αν πηγαίνω μακριά κι αν φεύγω για την Πόλη
μου ΄χει η Αθήνα την καρδιά και την ψυχή σκλαβώσει.
Αγάπη τέτοια σώνεται;
-Ζωή μου, σας αγαπώ!

Η μορφή της Κόρης των Αθηνών, (ή κατά κόσμον Τερέζας Μακρή), μια μορφή αγγελικά πλασμένη μέσα από τους φλογερούς στίχους βγαλμένους από τον έρωτα που έτρεφε ο Μπάϋρον για εκείνην, ενέπνευσε ποιητές, ζωγράφους και λοιπούς καλλιτέχνες για να περάσει για πάντοτε στα Ηλύσια της ποίησης και του θρύλου.
Το σπίτι της οδού Θέκλας εκεί όπου γεννήθηκε ο έρωτας του Μπάϋρον για την πανέμορφη Τερέζα δεν υπάρχει πια.....
Κατεδαφίστηκε το 1974.....

32 σχόλια:

  1. O Lordos Byron liga klick makria apo to tromagmeno vlemma tou pitsirika pou diavazi me ton baba tou to playboy...
    adifatiko kai panemorfo an to kaloskeftis
    kali sinexeia na exeis

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ποστ ιστορικό, ποιητικό, μελωδικό... ακόμη και δημοσιογραφικό.
    (με την καλή έννοια)
    Τι να πω?
    Ήρθα για λίγο και έμεινα πολύ...
    Να είσαι πάντα καλά!!!
    Σε φιλώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εξαιρετικό θέμα έφερες και πάλι στην επιφάνεια.
    Με τη μετάφραση πάντως τα πήγες μια χαρά. Διαβάζοντας κανείς βέβαια τη μετάφραση καταλαβαίνει πόσο όμορφη είναι η ελληνική γλώσσα και πόσο φτωχή είναι η αγγλική.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Κάθε ιστορία που διηγείσαι είναι ένα διαμαντάκι του παρελθόντος που δεν έχει χάσει τη λάμψη του, απεναντίας έχει πολλά ακόμη να προσφέρει.
    Ευχαριστούμε και πάλι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @Hasapi
    Μου φαίνεται πως εκτός από χασάπης διεισδύεις και στην σκέψη των άλλων. Ετσι αντιφατικές δεν είναι και οι "περί έρωτος αξίες" στην Ελλάδα? Και για να μην μιλήσουμε για την επικαιρότητα, λίγα click μακριά (2 αιώνες πριν) ένας ερωτευμένος νεαρός θέλησε να εκφράσει τον ανεκπλήρωτο έρωτά του στην 14χρονη τότε αγαπημένη του μέσω ενός ρομαντικού ποιήματος. Η σύγχρονη εκδοχή "περί έρωτος" μεταβιβάζεται από τον νεαρό πατέρα στον πιτσιρικά του μέσω ενός περιοδικού του Playboy......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @karaflokotsifa
    Η ποίηση χρειάζεται και την κατάλληλη "σκηνοθετική" παρουσίαση πιστεύω, εξ ου και η σχετική μελωδία.
    Να είσαι και εσύ καλά και να έρχεσαι καθημερινά. Ενα κοτσύφι είναι πάντα ευπρόσδεκτο στα μέρη μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @Λάκων
    Προσπάθησα να αποδώσω το ποίημα στα Ελληνικά χρησιμοποιώντας λέξεις που θυμάμαι πως χρησιμοποιούνταν σε δημοτικά τραγούδια. Παρ' όλα αυτά κάποιος που ειδικεύεται στην λογοτεχνική μετάφραση πιθανά να το μετέφραζε ακόμη καλύτερα.
    Σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @kitsomitso
    Πράγματι υπάρχουν πολλά λαμπερά διαμαντάκια που μπορεί κανείς να ανακαλύψει σε μια ανασκαφή του παρελθόντος.Ομως συνάμα θα πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι που σαν τους τα δωρίσει κανείς θα εκτιμήσουν αξία τους .......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. δυοσμαρακι μου
    τι θαυμασιο ποστ και τι υπεροχη ζωγραφια....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @cook
    Αν σου πω πως αγόρασα ένα ημερολόγιο μόνο και μόνο για αυτήν την ζωγραφιά? Με μάγεψε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ένα μεγάλο ευχαριστώ φτάνει άραγε για ένα δώρο μοναδικό?
    ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. πολύ καλό αφιέρωμα.
    γενικοτερα ομορφο το blog σου.. θα τα λεμε συχνα :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ειχα δει αυτον τον πίνακα μικρός και ειχα γοητευτεί απο το φως στο πρόσωπο της κόρης.
    Ειχα φανταστεί κάπως ετσι την γνήσια αυθεντική ομορφιά και νιότη.
    Δεν ήξερα πως πρόκειται για πραγματικό πρόσωπο, θεώρησα τότε οτι απλά ζωγράφισε ο ζωγράφος μια νεα γυναίκα.
    Κρίμα που δεν είναι γνωστός ο καλλιτέχνης, όμως ειναι γνωστό το μοντέλο !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Όμορφη η κόρη των Αθηνών. Φαντάζομαι πως θα έχεις δει και τον άλλο εξαίσιο πίνακα που κοσμεί το Μπεκάνη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. @karaflokotsyfas
    Μου φτάνει ένα δικό σου ευχαριστώ
    και η μοναδική σου παρουσία εδώ....
    Την καλημέρα μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. @roadartist
    Σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια.
    την ομορφιά στο blog μου την χαρίσει η δική σας παρουσία και τα δικά σας σχόλια.
    Σου εύχομαι καλή εβδομάδα και να μας επισκέπτεσαι τακτικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. @tzonako
    Εχεις δίκιο για το φως και την φρεσκάδα της νιότης που αποπνέει η ομορφιά της κοπέλας. Εγώ δυστυχώς δεν είχα ξαναδεί αυτόν τον εντυπωσιακό πίνακα ο οποίος με μάγεψε ειλικρινά.
    Πράγματι είναι λυπηρό που δεν γνωρίζουμε τον ευαίσθητο καλλιτέχνη που μας γνώρισε την Κόρη των Αθηνών.
    Την καλημέρα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. @Antoine
    Μπενάκη θες να πεις? Δεν τον θυμάμαι τον πίνακα. Για λέγε για λέγε.....Με ενδιαφέρει πολύ.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Αν καί δέν είμαι φίλος των "τεχνών" μπορώ να πώ ότι το βρήκα πολύ ενδιαφέρων το θέμα σου.Πέρα όλων των άλλων έχει καί ενημερωτικό χαρακτήρα.!Όπως καταλαβαίνεις θα με βρίσκεις συχνά εδώ!
    Την καλημέρα μου και εδώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Εγώ νομίζω πως το βλέμμα της βγάζει κάτι σίγουρο και λάγνο. Αυτοπεποίθηση και έρωτας. Μια απόμακρη ομορφιά (εξου και κατά την γνώμη μου, το φόντο.)

    Όπως και να έχει, πολύ ωραίο το ποστ σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Αγαπημένο μου dyosmaraki τσίου-τσίου
    Να έχεις μια ευτυχισμένη βδομάδα!!!
    Πολλά φιλία...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Κόρη λαμπερή, συνεσταλμένη! Συνειδητά χαμηλοβλεπούσα.

    Και τα λόγια του Φιλέλληνα Λόρδου άμεσα, έντονα και ευγενικά.

    Μα πόσο λείπουν από το σήμερα; Και πόσα μπράβο να χωρέσουν ευγνωμοσύνη που στέκεσαι σε αυτά και μοιράζεσαι;

    Καληνύχτα πανσέληνη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. @Hari
    Τώρα που το λες ξαναπαρατηρώ τον πίνακα. Είναι όμορφο να βλέπεις πως η ίδια εικόνα προσλαμβάνει διαφορετική μορφή για τον καθένα μας.
    Πάντως σε ευχαριστώ για την φράση "απόμακρη ομορφιά". Είναι η φράση που έλειπε από τον πίνακα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. @karaflokotsyfa
    Καλή εβδομάδα και σε σένα. Ωρα για στιχάκια....Μίλησε η κοτσυφίστικη διάλεκτος!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. @από μηχανής θεός
    Πολύ λείπουν από το σήμερα αυτές οι τρυφερές εκφάνσεις της ζωής μας. Σχεδόν τις έχουμε ξεχάσει!
    Δεν χρειάζονται μπράβο, αρκεί που ξέρω πως σας αγγίζουν.....
    "Πανσέληνη" πόσο ταιριαστή με το post έκφραση. Προς στιγμήν μου θύμισε κάτι από το "κουβάρι των αλλόκοτων πραγμάτων"...
    Την καλημέρα μου να έχεις....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Γεια σου dyosmaraki,

    όπως καταλαβαίνεις διαβάζω posts από το αρχείο σου :)

    Θα ήθελα να σε ρωτήσω μήπως ξέρεις τι χρονολογίας είναι ο πρώτος πίνακας της κόρης των Αθηνών κι επίσης μήπως τελικά ανακάλυψες τίποτα για την εικόνα στο Μουσείο Μπενάκη που έλεγε παραπάνω ο φίλος Antoine,

    να είσαι καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. @Μαριάνα

    Πολύ χαίρομαι που βρίσκεις ενδιφέρον σε παλαιότερες αναρτήσεις.

    Κάπου έχω καταχωνιασμένο ότι βρήκα όταν έψαχνα να βρω πίνακες για την ανάρτηση.

    Βρήκα πολλές πληροφορίες (και πίνακες) για την Κόρη των Αθηνών.

    Θα ψάξω να τα βρω και θα σου πω.

    Καλημέρες πολλές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Σε ευχαριστώ πολύ!

    Να έχεις μια γλυκιά μέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Το ποίημα του Βύρωνα, έχει τύχει διαφόρων μεταφράσεων στα ελληνικά - από τον Μ.Β. Ραΐζη, τον Θ. Γιαπιτζάκη και άλλους.

    Η λυρικότερη ίσως, απ' αυτές, είναι η μετάφραση του Στέφανου Μύρτα (Στέλιου Σεφεριάδη), πατέρα του Γιώργου Σεφέρη:


    ΣΤΗΝ ΚΟΡΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ


    Κόρη γλυκειά των Αθηνών, του χωρισμού ήρθ' η ώρα
    Δόσε μου πίσω δόσε μου την έρημη καρδιά μου,
    ή κάλλιο, αφού παράτησε κι αυτή τα σωθικά μου
    κράτη τη, κι ό,τι μούμεινε παρ' το μαζί σου τώρα.
    Άκου, πριν φύγω μακριά, κόρη τον όρκο που θα πω
    Ζωή μου σ' αγαπώ.


    Μα εκείνα τα ασυμμάζευτα κρεμάμενα πλεξούδια
    που στα κλωθοσγουραίνουνε του Αιγαίου όλ' οι ανέμοι,
    το μαύρο σου ματόκλαδο, κρόσο χυτό που τρέμει,
    και του απαλού σου μάγουλου φιλάει τ' ανθολουλούδια,
    και μα το αλαφροκοίταγμα στο μάτι σου το αγριωπό
    Ζωή μου σ' αγαπώ.


    Μα εκείνα σου που λαχταρώ να πιω τα ωραία χειλάκια,
    τη μέση σου που πλάθει τη λες δαχτυλίδι ζώνη,
    μα τις χαρές και τους καημούς που ο έρωτας μας ζώνει,
    μα όλα τα λούλουδα που λεν συμβολικά λογάκια
    τόσο εύμορφα, που δεν τ' ακούς ποτέ με πιο γλυκό σκοπό,
    Ζωή μου σ' αγαπώ.


    Κόρη γλυκειά των Αθηνών, φεύγω, έχω φύγει, ωιμένα!
    Μα κι αν πηγαίνω στη Σταμπούλ πούχει παρθένες κρίνα,
    και την καρδιά και την ψυχή θα μου κρατά η Αθήνα.
    Σαν μείνεις μόνη ωραία μου στοχάζου με κι' εμένα'
    Αγάπη μου, μπορεί ποτέ να πάψω εγώ να σ' αγαπώ;
    Ζωή μου σ' αγαπώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. @Andreas Makrides

    Σε ευχαριστώ πολύ για την μετάφραση,
    είναι πολύ πλούσια και ευαίσθητη.
    Επίσης σε καλωσορίζω σε αυτήν εδώ τη μικρή διαδικτυακή γωνιά

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ποιά είναι η γνώμη σας;