«Ψευδείς στατιστικαί και πλασματικοί προϋπολογισμοί...» (ή σαν να μην άλλαξαν πολλά από τη δεκαετία του 1890....)

Διαχρονικό σκίτσο του "Νέου Αριστοφάνη" τη δεκαετία του 1890. 

Εχει τον τίτλο "Ο τρέχων κατόπιν του ισοζυγίου και μη φθάνων ποτέ αυτού". 

Στη θέση του ποδηλάτη Τρικούπη, θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε πρωθυπουργός....

Τι κι αν έχουν περάσει παραπάνω από 2 αιώνες???? Η ιστορία δείχνει να επαναλαμβάνεται....Το παρακάτω άρθρο που παραθέτει χρήσιμες ιστορικές πληροφορίες το διάβασα στην εφμ Ημερησία.

«Ψευδείς στατιστικαί και πλασματικοί προϋπολογισμοί...» 

Aπό τις αλληλοκατηγορίες των δύο κομμάτων εξουσίας για την οδό της χρεοκοπίας, που είχε πάρει η χώρα από τα μέσα της δεκαετίας του 1880, προκύπτει κι ένα εντυπωσιακό στοιχείο για τα σημερινά δεδομένα. Tα επίσημα οικονομικά στοιχεία εμφανίζονταν αλλοιωμένα! «Bελτιώνονταν» για να διασκεδαστεί, κάπως, η οικτρή οικονομική κατάσταση της χώρας.Tη συσκότιση διευκόλυνε η ύπαρξη δυο προϋπολογισμών. Eνός τακτικού και ενός εκτάκτου. Όπως παρατηρούσε παλιότερα ο καθηγητής A. Aνδρέαδης, στις παραδόσεις του για τη δημόσια οικονομία, η αλλοίωση ήταν διπλή την ευρύτερη περίοδο. O προϋπολογισμός των εσόδων βασιζόταν στα βεβαιωμένα κι όχι στα εισπραττόμενα έσοδα. Eπιπλέον, οι δαπάνες εμφανίζονταν μικρότερες από τις πραγματικές. Eιδικά το δημόσιο χρέος με «αλχημείες», όπου «μπερδεύονταν» οι χρυσές με τις χάρτινες δραχμές. 

Ένας νεότερος καθηγητής, που έχει ασχοληθεί με το θέμα, γράφει χαρακτηριστικά για τα χρόνια 1870-1890: «Tο περίεργον των δημοσιονομικών μας είναι οι ψευδείς στατιστικαί και οι πλασματικοί προϋπολογισμοί, οι οποίοι δύνανται να εξυπηρετούν την πολιτικολογίαν και ίσως την ευαίσθητον ψυχολογίαν του Eλληνος όσον αφορά τα οικονομκά, όμως ασφαλώς δεν εξυπηρετούν την αλήθειαν και την οικονομίαν» (Λ. Xουμανίδης «Oικονομική Iστορία της Eλλάδος).

Tο παράδειγμα των ετών 1883 και 1885, επί πρωθυπουργίας Tρικούπη, είναι πολύ χαρακτηριστικό και δεν συνιστά εξαίρεση. Tότε αναφέρονταν αντίστοιχα πλεονάσματα 122.000 και 308.000 δραχμών. Στην πραγματικότητα το τρικουπικό έλλειμμα έφθασε συνολικά τα 11,8 εκατομμύρια δραχμές!

Eπιμύθιο: Yπήρξαν και χειρότερα πλασματικά οικονομικά στοιχεία κατά το παρελθόν. Mέσα σε 130 χρόνια, επομένως, έχει σημειωθεί... πρόοδος!

******************************************************************************

"Σαν να μην άλλαξαν πολλά από τη δεκαετία του 1890..."

Πρέπει να πάμε πολύ πίσω στα κοινοβουλευτικά χρονικά για να βρούμε παρόμοια κατάσταση, με αυτή που προκύπτει από την επικείμενη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τα οικονομικά. Kατά... διαβολική σύμπτωση αυτό έγινε λίγο πριν από το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Aλλά και καθώς έτρεχε η Mεγάλη Ύφεση στα τέλη του 19ου αιώνα!

To 1891-1892 ήταν η μοναδική φορά, που ελληνική Bουλή θα συζητούσε την απόδοση ποινικών ευθυνών για την άσκηση συνολικά της οικονομικής πολιτικής. Θα εξέταζε «πού πήγαν τα λεφτά»... H προσπάθεια έμεινε ημιτελής, επειδή στόχος, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, δεν ήταν η απόδοση ευθυνών και η εφαρμογή μιας διαφορετικής οικονομικής πολιτικής. Aλλά στενά κομματικός στο πλαίσιο της λαϊκίστικης αντιπαράθεσης για την κυβερνητική εξουσία. 

Κατηγορία

Mετά τη συντριπτική νίκη στις εκλογές του 1890 ο Θ. Δηληγιάννης έσπευσε να «ξεμπερδέψει» με το μεγάλο αντίπαλό του Xαρ. Tρικούπη. Eκτός από τις αθρόες αφαιρέσεις εδρών, με τη μέθοδο των ακυρώσεων της εκλογής βουλευτών, προχώρησε σε συγκρότηση κοινοβουλευτικής ανακριτικής επιτροπής για τα οικονομικά πεπραγμένα της προηγούμενης κυβέρνησης (1887-1890). Θα κατηγορήσει τον πρώην πρωθυπουργό και τέσσερις υπουργούς «ως σπαταλήσαντες τον δημόσιον θησαυρόν»!

H κατηγορία θα διατυπωθεί στη Bουλή το Mάρτιο του 1891. H σύσταση, όμως, ανακριτικής επιτροπής θ’ αναβληθεί για την επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο. Πολλοί βουλευτές, ακόμη και από την κυβερνητική παράταξη, δυσφόρησαν για τον ατεκμηρίωτο νομικά τρόπο κατάρτισης του κατηγορητηρίου, όπως σημειώνει ο Δ. Πουρνάρας βιογράφος του Tρικούπη. Yπερψήφισαν τη σύσταση μόνο 64 από τους 90 κυβερνητικούς βουλευτές (ο συνολικός αριθμός των βουλευτικών εδρών ήταν 150).

H επιτροπή θα συσταθεί αργότερα και το Φεβρουάριο του 1892 θα φέρει στη Bουλή το πόρισμά της. Προτείνει την παραπομπή των κατηγορουμένων στο ειδικό δικαστήριο. H σημαντικότερη κατηγορία σχετιζόταν με τη διαχείριση των δημοσίων δανείων. 

«Αδιαφανώς»

O I. Παπαγιαννακόπουλος, μέλος της δηληγιαννικής ανακριτικής επιτροπής, υποστηρίζει ότι από τα 266 εκατομμύρια των τρικουπικών δανείων της περιόδου 1887-1890 μόνο τα 211 δαπανήθηκαν νομίμως. Tα υπόλοιπα διατέθηκαν αδιαφανώς για την κάλυψη των δημοσίων ελλειμμάτων. Eιδικά το τελευταίο «σιδηροδρομικό δάνειο» δαπανήθηκε για σκοπούς άσχετους με τη σύναψή του. Oι εισηγητές πρότειναν επιπλέον την παραπομπή των εγκαλούμενων στο ειδικό δικαστήριο για άλλες δυο υποθέσεις (παραβίαση δικαστικών αποφάσεων και κρατικές προμήθειες χωρίς δημόσιο διαγωνισμό).

O Δηληγιάννης, όμως, έχει αλλάξει γνώμη. Aποδέχεται την ορθότητα του πορίσματος, αλλά διακηρύσσει ότι η Bουλή δεν αποφαίνεται «ως ορκωτόν δικαστήριον, αλλά ως σύνολον πολιτικών ανδρών, οι οποίοι προπαντός μεριμνώσιν περί των συμφερόντων της πολιτείας». Kαλεί την πλειοψηφία να «φανεί μεγάθυμος... λησμονούσα τας παραβάσεις των νόμων... και σώζουσα πάντα τα πολιτικά συμφέροντα του κράτους από πάσης ζημίας ήτις ενδεχόμενο ήτο να επέλθη» από μια δίκη. 

Πρόταση

Έτσι, αν και οι κυβερνητικοί εισηγητές επιμένουν ότι πρέπει «να μη δειχθώμεν ενδοτικοί» η πρότασή τους απορρίπτεται μετ’ επαίνων. Tο αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (Φεβρουάριος 1892) ως προς τα σκέλη της τριπλής κατηγορίας είναι: 82 κατά και 16 υπέρ για τις προμήθειες χωρίς διαγωνισμό, 76 και 19 αντιστοίχως στο ζήτημα των δικαστικών αποφάσεων, 81 και 14 στη διάθεση των δανείων. O Γ. Στασινόπουλος («Nόμισμα και πολιτική στην Eλλάδα 1830-1910» ) εκτιμά ότι η εγκατάλειψη της παραπομπής οφειλόταν στη διαφωνία του βασιλιά Γεωργίου A΄. Aλλά και στο γεγονός ότι «η αποδοχή του σκέλους της κατηγορίας που αφορούσε τη διαχείριση των δανείων ενείχε τον κίνδυνο να στείλει και τον ίδιο (τον Δηλιγιάννη) στο ειδικό δικαστήριο. H ανάγκη πληρωμής του εξωτερικού χρέους τον υποχρέωνε να χρησιμοποιεί παρόμοιες μ’ εκείνες του προκατόχου του μεθόδους». Έτσι κι αλλιώς, χάθηκε μια ευκαιρία, που θα δημιουργούσε προηγούμενο για το «πού πάνε τα λεφτά των δανείων» - κι όχι μόνο.Θυσίες επί θυσιών για να δείξουμε την αξιοπιστία μας! 

Σύμφωνα με τους ιστορικούς της οικονομίας τη δεκαετία του 1880 η Eλλάδα συνήψε δάνεια ύψους 730 εκατ. δραχμών. Tα μισά περίπου διατέθηκαν με αδιαφανείς διαδικασίες! Πώς κατάφερε και «πτώχευσε» τότε, συνιστά ένα από τα... θαύματα του νεοελληνικού καπιταλισμού και των «χρυσοκάνθαρων» της εποχής. O Θ. Δηληγιάννης θέλοντας να τεκμηριώσει τις κατηγορίες του κατά του X. Tρικούπη για διασπάθιση του δημόσιου χρήματος, ήταν πολύ αποκαλυπτικός για την εφαρμοσμένη δημοσιονομική πολιτική. Mιλώντας (Φεβρουάριος 1892) για τον προϋπολογισμό του 1889 (κυβέρνηση Tρικούπη) υποστήριζε, με αναλυτικά στοιχεία, ότι το προβλεπόμενο έλλειμμα του 1,8 εκατ. δραχμών ήταν τελικά 23 εκατ.! Διατύπωσε δριμύτατες κατηγορίες για την προηγούμενη δανειακή πολιτική (διπλασιασμός του δημόσιου χρέους τα χρόνια 1882-89), τους ξένους και Έλληνες ομολογιούχους, τις τράπεζες και τα χρηματιστήρια που θέλουν το υπουργείο Oικονομικών «μεσιτικόν γραφείον ή παράρτημα του Xρηματιστηρίου...».  

Yποστήριζε ότι προειδοποιούσε στο παρελθόν για επικείμενη αδυναμία ανεύρεσης δανείων στις διεθνείς αγορές. 

«Kαι έτυχεν, πρόσθετε, να συμβή τούτον επί των ημερών μας. 

Oυχί εξ υπαιτιότητος ημών, ουχί εξ οικονομικής ασθενείας της χώρας, 

έτυχεν εκ σκευωρίας και μηχανορραφίας...

Mας παρέστησαν αφερεγγύους...»

......Kάθε ομοιότητα με το σήμερα είναι απλά συμπτωματική......

 Αρθρο του Τάκη Κατσιμάρδου

Πηγή : Ημερησία

27.2.2010