"Τα παιδιά του Παραδείσου" ("Bacheha-Ye-aseman")

Χθες βράδυ αν και το τελευταίο διάστημα σπάνια ανοίγω την τηλεόραση, καθηλώθηκα από μια ταινία που προβλήθηκε στην ΕΤ1. Εδώ και πολύ καιρό δεν θυμάμαι άλλη ταινία να με άγγιξε τόσο πολύ συναισθηματικά. Τα λόγια μου πιστεύω πως σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις εικόνες της ταινίας. Πιστεύω πως αξίζει να την δείτε.

Η ταινία χωρίς βαρύγδουπα νοήματα και χλιδάτα σκηνικά αναδεικνύει μία τρυφερή αλλά και απλοϊκή ιστορία που διαδραματίζεται σε κάποια φτωχογειτονιά της Τεχεράνης στο Ιράν.

Η ταινία "Τα παιδιά του Παραδείσου" (με πρωτότυπο τίτλο "Bacheha-Ye-aseman") Ιρανικής παραγωγής μέσα από μια ηθογραφική παρουσίαση της καθημερινότητας του ιρανικού λαού, προβάλλει τη φτώχεια και παράλληλα κάποιες ανθρωπιστικές αξίες όπως είναι η αλληλεγγύη, η αξιοπρέπεια, η αγάπη, η επικοινωνία με τους συνανθρώπους και πολλά άλλα. Με μια "αφελή" περιήγηση πιστεύω πως συγκινεί όχι μόνο τα παιδιά μα και κάθε ενήλικα.

Το κυρίαρχο θέμα της ταινίας λοιπόν περιστρέφεται γύρω από ένα ζευγάρι παλιά αθλητικά παπούτσια!!!!! Την ίδια στιγμή που στις "πολιτισμένες" χώρες ένα ζευγάρι παπούτσια ίσως φαίνεται ως κάτι το δεδομένο, σε άλλες χώρες "υποδεέστερες" (για εμάς) αφού το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας, θεωρείται ως πολυτέλεια επειδή ακριβώς μπορεί να μην υπάρχει δεύτερο διαθέσιμο....

Το τοπίο μέσα στο οποίο διαδραματίζεται η υπόθεση είναι τα δρομάκια της παλιάς Τεχεράνης με στενά, αδιέξοδα, παντού τοίχους σπιτιών χωρίς να φαίνεται πουθενά φύση. Η μοναδική δήλωση φύσης βρίσκεται στην αυλή του φτωχικού σπιτιού των πρωταγωνιστών όπου βλέπουμε μια λιμνούλα στην οποία κολυμπούν μερικά χρυσόψαρα.

Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι δύο παιδιά, ο 9χρονος Αλί (Μοχάμεντ Αμίρ Ναντζί)και η μικρότερη αδελφούλα του Ζόρα (Αμίρ Φαρόκ Χασεμιαν). Η ταινία ξεκινά με μια σκηνή κατά την οποία ο Αλί παραλαμβάνει από τον τσαγκάρη τα παπούτσια της αδελφής του που του είχε πάει για επισκευή. Στην επιστροφή για το σπίτι ο Αλί χάνει τα παπούτσια. Οταν επιστρέφει στο φτωχικό των γονιών του αποκαλύπτει στην αδελφή του πως έχασε τα παπούτσια της και εκείνη με τα τεράστιο θλιμμένο βλέμμα της τον ρωτά πως θα πάει στο σχολείο χωρίς αυτά. Με έναν πατέρα με πενιχρά εισοδήματα και μια μητέρα κατάκοιτη και άρρωστη δεν υπάρχουν περιθώρια να αγοραστούν καινούργια. Η Ζόρα πηγαίνει σχολείο το πρωί και ο Αλί το απόγευμα.

Ετσι προκειμένου να μην αποκαλυφθεί το μυστικό της απώλειας των παπουτσιών της Ζόρας στους γονείς, τα παιδιά με μία αξιοθαύμαστη συνεργασία-ή συνωμοσία- (με αρκετά απρόοπτα) δίνουν την εξής λύση. Τα μεσημέρια συναντιούνται καθημερινά σε ένα συγκεκριμένο σημείο της διαδρομής στο οποίο τρέχει η Ζόρα μετά το σχολείο και προσπαθεί να προλάβει να αλλάξει παπούτσια με τον Αλί ο οποίος τρέχει με τη σειρά του να προλάβει να φθάσει στην ώρα του στο σχολείο για το μάθημα. Δεν τα καταφέρνει όμως πάντα με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει τις επιπλήξεις του διευθυντή. Οι περιπέτειες των παιδιών και του μοναδικού ζευγαριού παπουτσιών που αποφάσισαν να μοιραστούν είναι πολλές. Μία απλή και αθώα σκηνή που με συγκίνησε είναι όταν η Ζόρα διαπιστώνει μια μέρα πως τα παπούτσια του Αλί είναι βρώμικα και δεν μπορεί να τα φορέσουν την επόμενη ημέρα. Ετσι τα δύο παιδιά αποφασίζουν να πλύνουν μαζί ο καθένας από ένα παπούτσι στην μικρή λιμνούλα με τα χρυσόψαρα που βρίσκεται στην αυλή του σπιτιού τους. Προς στιγμήν ξεχνούν τα καθημερινά τους προβλήματα και αφήνονται στην παιδική τους αθωότητα, παίζοντας και δημιουργώντας σαπουνόφουσκες. Είναι μία από τις λιγοστές σκηνές όπου τα προσωπάκια των παιδιών φωτίζονται από ένα τεράστιο χαμόγελο, δείχνοντας πως τα φτωχά παιδιά αρκούνται σε ένα απλό και ανεπιτήδευτο παιχνίδι με το νερό και το σαπούνι για να χαρούν, να αφεθούν, να ξεφύγουν προς στιγμήν από τη δύσκολη καθημερινότητά τους, επειδή απλά είναι ΠΑΙΔΙΑ Κάποια ημέρα προκηρύσσεται αγώνας δρόμου τεσσάρων χιλιομέτρων, στον οποίο μπορούν να συμμετάσχουν μαθητές από όλη την επικράτεια. Το τρίτο έπαθλο είναι ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια. Είναι παράξενο και ασυνήθιστο θέμα ο ήρωας να αγωνίζεται αποκλειστικά για να πάρει αυτό που έχει ανάγκη. Να αγωνίζεται όχι για να κερδίσει μα για να χάσει (να κατακτήσει την τρίτη θέση) .

Στη διαδρομή του αγώνα δρόμου οι σκηνές που στριφογυρίζουν στη σκέψη του Αλί με πρωταγωνίστρια την αδελφή του και το παράπονό της που δεν έχει παπούτσια να φορέσει, είναι εκείνες που του δίνουν δύναμη και τελικά καταφέρνει να φτάσει όχι τρίτος μα πρώτος , γεγονός που σημαίνει πως δεν κερδίζει τα πολυπόθητα παπούτσια........

Με συγκλόνισε η φράση του Αλί προς το γυμναστή του: "Βγήκα τρίτος, κύριε;"

Οταν οι φωτογράφοι θέλουν να του αποσπάσουν μια φωτογραφία εκείνος στέκει θλιμμένος και βουρκωμένος αφού δεν κέρδισε αυτό για το οποίο πάλεψε!!!! Τα αθλητικά παπούτσια για την αδελφή του!!!

Το τελευταίο πλάνο δείχνει τον Αλί να βάζει τα πληγιασμένα , από την προσπάθεια που κατέβαλλε, πόδια του μέσα στη λιμνούλα με τα χρυσόψαρα. Και εκείνα προσπαθούν να του γιατρέψουν τις πληγές....
Τελικά η ταινία σε βάζει στο παιχνίδι να νοιώσεις πως ένα απλό αντικείμενο όπως ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια, μπορεί να ενώσει δύο παιδιά για έναν κοινό σκοπό, να αναδείξει την ευρεσιτεχνία τους αλλά και τις προσδοκίες τους που βέβαια καμία σχέση δεν έχουν με εκείνες του πολύπλοκου κόσμου των ενηλίκων.

Στην ταινία οι ενήλικες εμφανίζονται αδύναμοι, ενώ τα παιδιά δυναμικά. Κυριάρχο ρόλο παίζουν οι δύο μικροί πρωταγωνιστές που μου φάνηκαν σαν να ζουσαν την κάθε στιγμή, σαν να μην έπαιζαν σε κάποια ταινία. Μπορεί αυτές τις σκηνές να τις έχουν ζήσει στη πραγματικότητα, δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε......

Πάντως σε έναν "πολιτισμένο" κόσμο ένα ζευγάρι παπούτσια δεν θα μπορούσε ,όπως πιστεύω, να αποτελέσει ποτέ αφορμή για μια ταινία.
Αντίθετα στον κόσμο των παιδιών που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας, όχι μόνο μπορεί, μα μας προτρέπει να γίνουμε και εμείς παιδιά,να ζήσουμε μαζί τους τις σκηνές αυτές και να προσπαθήσουμε να δούμε την καθημερινότητα με τα δικά τους μάτια.

Ισως έτσι καταφέρουμε να διακρίνουμε τις ευαίσθητες πτυχές της σκληρής πραγματικότητας ....