ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Τετάρτη 6 Απριλίου 2011

Οι τράπεζες πληρώνουν την κρίση, όμως δεν την προκάλεσαν...

Αναδημοσιεύω άρθρο-παρέμβαση της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank. Το άρθρο γράφτηκε ως απάντηση στις εξαγγελίες του κ. Παπακωνσταντίνου σχετικά με  την προβολή της "ενίσχυσης" των Τραπεζών με το νέο πακέτο των εγγυήσεων του ελληνικού δημοσίου.

Η παροχή εγγυήσεων του Δημοσίου μόνο δωρεάν δεν είναι προς τις τράπεζες. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τις πληρώνουν πολύ ακριβά, αφού τα ομόλογα με τα οποία χρηματοδοτούνται έναντι των εγγυήσεων αυτών αποδίδουν μόνο το 80% της ονομαστικής του αξίας. Παράλληλα, οι τράπεζες προσφέρουν στο ελληνικό Δημόσιο επιτόκιο 10% έναντι των ειδικών ομολόγων που έλαβαν στο πλαίσιο του προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας, τα οποία "αντισταθμίστηκαν" μέσω των προνομιούχων μετοχών, ενώ επιβαρύνθηκαν και με την έκτακτη εισοφρά. Μόνο οι τέσσερεις μεγάλες τράπεζες κατέβαλλαν το 2010 πρόσθετους φόρους ύψους 211 εκατ. ευρώ. Τα στοιχεία αυτά - που αποδεικνύουν ότι οι ελληνικές τράπεζες, αν και δεν έχουν καμία ευθύνη στην οικονομική κρίση (σε αντίθεση με την Ιρλανδία) και "εισπράττουν" τα επίχεριά της, εντούτοις καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την ομαλή χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας-καταγράφονται σε άρθρο-παρέμβαση της Διεύθυνσηης Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank. Το άρθρο, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί και ως απάντηση στο "κατηγορώ" κατά των τραπεζών που υιοθετήθηκε τις τελευταίες μέρες και από επιφανή κυβερνητικά στελέχη, έχει ως εξής :

"Οπως ανακοινώθηκε επεκτείνεται κατά 30 δισ. ευρώ το Σχέδιο Ενίσχυσης Ρευστότητας μέσω κρατικών εγγυήσεων για τη χρηματοδότηση των τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Η παροχή εγγυήσεων δεν γίνεται με χρήματα των φορολογουμένων. Οι εγγυήσεις δεν επιβαρύνουν ούτε τον κρατικό προϋπολογισμό ούτε και καταγράφονται στο δημόσιο χρέος. Απλώς χρησιμοποιούνται από τις Τράπεζες για να εκδώσουν ίδια ομόλογα με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. Τα ομόλογα αυτά δεν μπορούν να διατεθούν στην αγορά λόγω της δημοσιονομικής κρίσης. Κατατίθενται, όμως στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως εξασφάλιση για την παροχή χρηματοδότησης προς τις ελληνικές τράπεζες.
Η ΕΚΤ για κάθε 100 ευρώ ονομαστικής αξίας ομολόγου αποδίδει στθις τράπεζες περίπου 80 ευρώ, τα οποία είναι και τελικώς διαθέσιμα στις τράπεζες. Στο παρελθόν, επίσης, είχαν δοθεί στις τράπεζες και ειδικά κρατικά ομόλογα με αποκλειστική χρήση τους ως εξασφάλιση για την παροχή ρευστότητας από την ΕΚΤ. Οι κρατικές εγγυήσεις δεν παρέχονται δωρεάν στις τράπεζες, αλλά με προμήθεια, ενώ τα ειδικά κρατικά ομόλογα δόθηκαν στις τράπεζες επίσης έναντι προμήθειας και εξασφαλίσεων μέσω δέσμευσης υπέρ του Δημοσίου τραπεζικών δανείων υψηλής ποιότητας.

Χωρίς κρατική επιβάρυνση
Τα τελευταία δύο χρόνια, έχουν δοθεί στις τράπεζες κρατικές εγγυήσεις ύψους 51.3 δισ. ευρώ, και ειδικά κρατικά ομόλογα ύψους 7,1 δισ. ευρώ για λόγους άντλησης ρευστότητας από την ΕΚΤ.  Ταυτόχρονα , το κράτος έχει ενισχύσει την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών με έκδοση και παράδοση στις τράπεζες ειδικών ομολόγων αξίας 3,8 δισ. ευρώ, έναντι των οποίων το κράτος έχει προνομιούχες μετοχές των τραπεζών με ετήσιο κόστος 10% για τις τράπεζες. Για την κεφαλαιακή αυτή ενίσχυση, καμία εκταμίευση από τον κρατικό προϋπολογισμό δεν έλαβε χώρα, αλλά ούτε και προέκυψε κάποια επιβάρυνση του δημοσίου χρέους, καθώς τα ειδικά ομόλογα αντισταθμίζονται από τις προνομιούχες μετοχές. Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο του Σχεδίου Ενίσχυσης Ρευστότητας, οι τράπεζες κατέβαλλαν το 2010 , 635 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 380 εκατομ. ευρώ αναφέρονται στο μέρισμα των προνομιούχων μετοχών και τα υπόλοιπα στις προμήθειες που πληρώνουν οι τράπεζες για τις εγγυήσεις. Επιπλέον, οι τράπεζες επιβαρύνθηκαν λόγω της έκτακτης εισφορά που επιβλήθηκε.
Μόνον οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες - Alpha, Εθνική, Eurobank και Πειραιώς-κατέβαλλαν 211 εκατ. ευρώ σε πρόσθετους φόρους το 2010. Στο τέλος του 2010, οι καταθέσεις στην Ελλάδα είχαν διαμορφωθεί σε 208,9 δισ ευρώ (έχοντας μειωθεί κατά 18,7 δισ. ευρώ από το τέλος του 2008) και οι χορηγήσεις σε 257,7 δισ. ευρώ (έχοντας αυξηθεί κατά 8 δισ. ευρώ από το τέλος του 2008). Η διαφορά των χορηγήσεων-καταθέσεων 48,8 δισ. ευρώ ισοφαρίζεται περίπου από τον δανεισμό από την ΕΚΤ στη  βάση των εξασφαλίσεων με εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου. Ο συνολικός δανεισμός από την ΕΚΤ στο τέλος του 2010 ήταν σημαντικά μεγαλύτερος, προσεγγίζοντας τα 98 δισ. ευρώ (σήμερα έχει πέσει στα 94 δισ. ευρώ) που βεβαίως καλύπτει και τη διαφορά χορηγήσεων-καταθέσεων εκτός Ελλάδας και διάφορες άλλες επενδύσεις, όπως σε ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, ύψους τουλάχιστον 48 δισ. ευρώ.

Η χρηματοδότηση της οικονομίας
Από τη χρηματοδότηση αυτή που έχει εξασφαλισθεί από την ΕΚΤ, μόνο η μισή περίπου στηρίζεται σε εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου. Για τα υπόλοιπα, οι τράπεζες χρησιμοποιούν ως εξασφαλίσεις προς την ΕΚΤ ίδια ομόλογα που εκδίδουν μέσω τιτλοποιήσεων στοιχείων του ενεργητικού ή άλλα περιουσιακά τους στοιχεία. Στους τίτλους αυτούς για κάθε 100 ευρώ ονομαστικής αξίας, η ΕΚΤ χρηματοδοτεί τις τράπεζες με 65 ευρώ ή 90 ευρώ αναλόγως του τίτλου, λόγω και των συνεχών υποβαθμίσεων του ελληνικού Δημοσίου, και κατ΄επέκταση των ελληνικών τραπεζών, από τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.
Παρά την ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια που διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες, οι υποβαθμίσεις αυτές είναι το αποτέλεσμα της δημοσιονομικής κρίσης και του έντονα υφεσιακού περιβάλλοντος λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα, τα πρόσθετα 30 δισ. ευρώ των εγγυήσεων που προγραμματίζονται σήμερα προορίζονται γαι τη στήριξη της αξίας των εξασφαλίσεων που δίνουν οι τράπεζες στην ΕΚΤ για τη χρηματοδότησή τους, καθώς οι υποβαθμίσεις από τους οίκους πισατοληπτικής ικανότητας απομειώνουν την πραγματική χρηματική αξία των εξασφαλίσεων που προέρχονται είτε από τιτλοποιήσεις στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών, είτε από κρατικές εγγυήσεις τραπεζικών ομολόγων.

Ως εκ τούτου, προκύπτει η ανάγκη αναπλήρωσης των εξασφαλίσεων με τραπεζικά ομόλογα εγγυημένα από το Δημόσιο, έτισ ώστε να μη μειωθεί η συνολική χρηματοδότηση των τραπεζών από την ΕΚΤ. Οι τράπεζες διαχειρίζονται με τη μεγαλύτερη δυνατή επιμέλεια του πόρους της ΕΚΤ. Η κύρια εργασία των τραπεζών είναι η χρηματοδότηση της οικονομίας. Ωστόσο, όμως η ζήτηση για δάνεια έχει μειωθεί κατακόρυφα. Το πρότυπο αντίδρασης των ελληνικών τραπεζών στη βαθειά ύφεση δεν διαφέρει ουσιαστικά από τράπεζες σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Για παράδειγμα, η πιστωτική επέκταση ήταν  μηδενική το 2009 στην Ευρωζώνη και το 2010 στην Ελλάδα, όταν το ΑΕΠ μειώθηκε κατά -4,1% στην Ευρωζώνη και κατά -4.5% στην Ελλάδα. Μάλιστα στη διετία 2009-2010, ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης στην Ελλάδα παρέμεινε θετικός, παρά το ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν μειώθηκε κατά 6,5% σε πραγματικούς όρους. Αυτό δείχνει ότι οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να χρηματοδοτούν την οικονομία ακόμα και κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες.
Κύμα επισφαλειών
Σε αυτές τις συνθήκες, είναι απολύτως αναγκαίο να εξασφαλίσουν τη χρηστή διαχείρηση των πόρων που τους εμπιστέυονται οι καταθέτες τους και οι μέτοχοί τους. Ξέρουν πολύ καλά ότι θα πρέπει να συνεχίσουν να στηρίζουν τις βιώσιμες επιχειρήσεις, οι οποίες χρειάζονται βοήθεια για να ξεπεράσουν τις δυσκολίες της βαθειάς ύφεσης και να χρηματοδοτούν νέες επενδύσεις που έχουν θετικές προοπτικές. Προωθούν αναρίθμητες ρυθμίσεις στα χρέη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, όπου αυτό είναι δυνατό, για να διευκολυνθεί η αποπληρωμή τους.
Η κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζών είναι πολύ ικανοποιητική ακόμη και σήμερα, παρά τις σημαντικές προβλέψιες που έχουν ήδη πραγματοποιήσει για να αντιμετωπίσουν την αναπόφευτκη αύξηση των επισφαλειών και μη εξυπηρετούμενων δανείων. Αυτό συμβαίνει διότι οι μέτοχοι των τραπεζών συνέβαλλαν καθοριστικά στις εκφαλαιακές ενισχύσεις που πραγματοποιήθηκαν από το 2009. Ο συνδυασμός ύφεσης και κρίσης το 2010 οδήγησε σε κλονισμό της εμπιστοσύνης και επέφερε μία διάβρωση της καταθετικής βάσης των ελληνικών τραπεζών κατά 29 δισ. ευρώ, κυρίως το α εξάμηνο του έτους.
Συνεπώς,οι τράπεζες αναγκάστηκαν να προσφύγουν σε δανεισμό από την ΕΚΤ, σε μια προσπάθεια να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση της πελατείας τους. Ταυτόχρονα είδαν την κερδοφορία τους να εξαφανίζεται, καθώς αντιμετωπίζουν ένα διογκούμενο κύμα επισφαλειών, ενώ πληρώνουν και υψηλά επιτόκια στις καταθέσεις που δεν μπορούν να μετακυλήσουν στις χορηγήσεις λόγω της ύφεσης.
Σε κάθε περίπτωση, η διαχείρηση του ενεργητικού και του παθητικού των τραπεζών θα πρέπει να κατατείνει σε σταδιακή μείωση της έκθεσής τους έναντι της ΕΚΤ, όπως προβλέπεται από το μνημόνιο. Σε αυτή την προσπάθεια μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά η ικανοποιητική εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2011 και η αποτελεσματική προώθηση του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων και των δημοσίων επενδύσεων.
Ετσι θα οδηγηθούμε σε ανάκαμψη της οικονομίας και κατά συνέπεια σε αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων και δανείων. Είναι ευτυχές γεγονός που η κρίση χρέους βρήκε την Ελλάδα στην Ευρωζώνη. Υπάρχει συνεπώς αμέριστη υποστήριξη από τους εταίρους μας. Κάτι που δεν είχαν οι χώρες της Λατινικής Αμερικής στη διάθεσή τους, τη δεκαετία του 1980, όταν είχαμε τη μεγάλη παγκόσμια κρίση χρέους. Δεν πρέπει να έχουμε στην Ελλάδα επανάληψη της "χαμένης δεκαετίας" των χωρών της Λατινικής Αμερικής. Δεν μπορούμε όμως να αρνούμεθα και τα αυτονόητα. Οτι δεν μπορούμε δηλαδή να ζούμε με δανεικά και να μην αποταμιεύουμε."

Πηγή Ο Κόσμος του Επενδυτή
2-3/4/2011


8 σχόλια:

  1. Προσωπικά μπερδεύτηκα με τα νούμερα και τους όρους..
    Δεν μπορεί να μην έχουν βάλει και αυτοι το χεράκι τους..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εγώ πάλι γιατί νόμιζα το εντελώς αντίστροφο (και δεν εννοώ την ελληνική κρίση αλλά την παγκόσμια. Άσχετα ότι το παιγνίδι του υπερδανεισμού το έπαιξαν και οι δικές μας).Εντάξει εγώ δεν είμαι οικονομολόγος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλό μου Dyosmaraki δεν ξέρω τι ισχυρίζονται οι τράπεζες, εκείνο που γνωρίζω είναι ότι μέρος των δανείων δεν πήγαν για την ενίσχυση των επιχειρήσεων. Πέρυσι υπέβαλα αίτηση για δανειοδότηση της εταιρείας μου, χωρίς να προχωρήσω όμως στις απαιτούμενες ενέργειες γιατί σε δεύτερη σκέψη θεώρησα ότι προς το παρόν δεν θα έπρεπε να περάσω θηλιά στο λαιμό μου. Όμως σε συζητήσεις που είχα με γνωστούς μου διευθυντάς διαπίστωσα ότι μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων ελάμβαναν τα δάνεια και στη συνέχεια τα χρησιμοποιούσαν για αλλότριους σκοπούς.
    Το πρόβλημα ήταν γνωστό στις τράπεζες αλλά δεν έκαναν τίποτα για να το ελέγξουν ή τουλάχιστον να προσπαθήσουν.
    Δεν δέχομαι ότι είναι αθώες του εγκλήματος, αντίθετα πιστεύω ότι συνετέλεσαν σε αυτό. Πόσους ανθρώπους ξέρεις που έχουν ένα σωρό κάρτες καταχρεωμένες! Και ασφαλώς θα σου έχει τύχει και σε εσένα (όπως πολλές φορές σε εμένα) να σε βομβαρδίζουν με τηλεφωνήματα στην προσπάθεια να πάρεις δική τους κάρτα, εορτοδάνεια και διάφορα άλλα προϊόντα τους που μόνο σκοπό είχαν τον υπερκαταναλωτισμό και τον πλουτισμό των τραπεζών. Να είσαι καλά gskastro

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @Hfaistiwnas
    Οι Τράπεζες θα συμφωνησω πως έχουν βάλει το χεράκι τους όταν έδιναν αβέρτα τα δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες. Από την άλλη κάθε πολίτης δεν είναι ανήλικος. Είναι απόλυτα υπεύθυνος για τις ατομικές επιλογές του. Δεν μπορεί να έχει μηναιίο εισόδημα 1000 Ευρώ και να ξοδεύει για δάνεια και κάρτες 1200 Ευρώ. Από την άλλη οι Τράπεζες δεν είναι αρμόδιες για τοπν δημοσιονομικό εκτροχιασμό του κράτους. Πως μπορέι λοιπόν σήμερα ένα κράτος που αποδεδειγμένα ποτέ δεν υπήρξε καλός "επιχειρηματίας" αφού όλες του επιχειρήσεις έπεσαν έξω, να θέλει να κουμαντάρει έναν κερδοφόρο κλάδο όπως είναι ο Τραπεζικός?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Έλα ντε, δεν γίνεραι αυτό.. δεν θα καταφέρει τίποτα..
    Καλό ΣΚ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @Vita
    Ούτε εγώ είμαι οικονομολόγος. Απλά τυχαίνει να γνωρίζω εκ των έσω κάποιες καταστάσεις και να γνωρίζω οικονομολόγους πουθ πολύ τους σέβομαι.
    Στο εξωτερικό (και ειδικά στην Αμερική) πράγματι ο Τραπεζικός κλάδος ποροκάλεσε την κρίση (όπως και στην Ιρλάνδία). Στην Ελλάδα κανείς άλλος δεν προκάλεσε τα προβλήματα εκτός από το ελληνικό δημόσιο ο οποίος εξακολουθεί και παραμένει ο μεγάλος ασθενής. Επομένως το ζήτημα δεν είναι να καταντήσουμε τον Τραπεζικό τομέα σαν το ελληνικό δημόσιο αλλά να πάρει παραδείγματα το ελληνικό δημόσιο από τον τραπεζικό τομέα που καταφέρνει να παραμένει κερδοφόρος παρά τις δυσκολίες της αγοράς που προσθαούν να τις εξισορροπήσουν με νύχια και με δόντια. Διευκρινίζω πως μιλώ για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και όχι για το Αμερικάνικο ή το Ιρλανδικό, δεν υπάρχει καμία απολύτως σχέση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @gskastro
    Για την ώθηση στον υπερδανεισμό των νοικοκυριών θα συμφωνήσω μαζί σου πως φωταίνει ΚΑΙ οι τράπεζες. Ομως βλέπεις τι λες κι εσύ? Αν και έκανες αίτηση για δάνειο, ζύγισες τις παρούσες συνθήκες και δεν προχώρησες και πολύ καλά έκανες. Αν και ξέρω πως ίσως είμαι η μοναδική στο διαδίκτυο που μπορεί να υπερασπίζομαι τις τράπεζες, θεωρώ πως καθυένας από εμάς έχει μυαλό και ξέρει να κάνει τις επιλογές του. Θεωρώ όπως έγραψα παραπάνω στον Ηφαιστίωαν, πως δεν είναι δυνατόν κάποιος να δανείζεται παραπάνω από όσα αντέχει το πορτοφόλι του. Δεν μπόρεί να μην έχω μία και να παίρνω διακοποδάνειο για να πάω διακοπές. Απλά δεν θα πάω διακοπές. Οι τράπεζες δεν είναι διλανθρωπικοί οργανισμοί. Το λέει το καταστατικό τους πως σκοπός είναι το κέρδος. Εκείνοι υπερασπίζονται τα δικά τους συμφέροντα και καθένας από εμάς θα πρέπιε να υπερασπίζεται το δικό του πορτοφόλι. Αυτή τη γνώμη έχω και αυτή τη φιλοσοφία εφαρμόζω αν και εδώ και χρόναι ήμουν και εξακολουθώ να είμαι δανειολήπτης. Δεν δανείζομαι όμως ποτέ χρήματα που γνωρίζω πως δεν έχω τη δυνατότητα να αποπληρώσω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ποιά είναι η γνώμη σας;