ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Πέμπτη 8 Οκτωβρίου 2009

Πολιτισμός-Τουρισμός : Εννοιες ταυτόσημες ή αντικρουόμενες?


Η νέα Κυβέρνηση ανακοίνωσε τη συγχώνευση δύο Υπουργείων : Τουρισμού και Πολιτισμού. Σε μια ιδανική κοινωνία θα ήμουν υπέρμαχος αυτής της μεταρρύθμισης αφού είμαι από εκείνους που υποστηρίζουν πως ο τουρισμός θα έπρεπε να είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την προβολή του ελληνικού πολιτισμού. Γνωρίζοντας όμως (έως ένα βαθμό) τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες των δύο αυτών φορέων αλλά και της κοινωνίας μας θεωρώ πως το εγχείρημα αυτό είναι εφαρμόσιμο μεν σε κάποια μελλοντική στιγμή, παρακινδυνευμένο δε για το παρόν εφ΄όσον δεν προηγηθούν συγκεκριμένες δράσεις για να ξεκαθαριστεί το θολό τοπίο που επικρατεί και στους δύο τομείς.

Κατά κύριο λόγο (αποδεδειγμένα) οι κατά καιρούς πολιτικές περί τουρισμού στην Ελλάδα έχουν δείξει πως μάλλον κινείται εχθρικά προς τον πολιτισμό αφού:
  • O μαζικός τουρισμός διαταράσσει την φέρουσα ικανότητα ενός τόπου αλλά και την κοινωνική συνοχή, καταστρέφει τις μικρές παραγωγικές μονάδες που υπάρχουν σε κάθε τόπο (οι προμήθειες εισάγονται είτε από την Αθήνα είτε από το εξωτερικό) αλλά από την άλλη συντελεί στην εύκολη και ταχεία αύξηση των εισοδημάτων.
  • Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και των αρχαιολογικών χώρων εκλαμβάνεται -από όσους ασχολούνται με τον τουρισμό- ως εμπόδιο για την ανάπτυξη ενός τόπου π.χ. θέμα αιγιαλού (συνηθισμένο το φαινόμενο της καταπάτησής του από μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες), Ζάκυνθος (Χελώνα Καρέτα-καρέτα), Καταδυτικός τουρισμός (σε θάλασσες όπου βρίσκονται διάσπαρτα αρχαία ναυάγια), Πλάκα (αρχαιολογικοί χώροι-προστατευόμενα νεοκλασσικά κτίρια), Προστατευόμενοι (από την αρχαιολογία) νησιωτικοί οικισμοί, Απαγόρευση ανέγερσης ξενοδοχείων πλησίον αρχαιολογικών χώρων, δασικές εκτάσεις (οι οποίες συνήθως αποχαρακτηρίζονται προκειμένου να κατασκευαστούν εξοχικές κατοικίες για αλλοδαπούς) κ.α.
  • Πολλές φορές η έννοια του ελληνικού πολιτισμού στα καταστήματα "λαϊκής" (?) τέχνης εξαντλείται στην εμπορευματοποίηση και την παραποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς (βλ. αντίγραφα του σάτυρου με σηκωμένο φαλλό, κακέκτυπα αντίγραφα αγαλμάτων και εικονιστικών απεικονίσεων) με σκοπό το κέρδος, ή κιτς προσθήκες αρχαίων κολώνων σε ξενοδοχεία τουριστικών περιοχών αλλά και μπαρ όπου προσφέρονται ποτά-μπόμπες (π.χ. Φαληράκι).
  • Στα πλαίσια της νοοτροπίας περί προσέλκυσης του τουρισμού η έννοια του πολιτισμού εξαντλείται στις Ελληνικές βραδυές (Greek nights) όπου κάποιοι χορευτές (αμφιβόλων χορευτικών δεξιοτήτων) καλούν τους τουρίστες να χορέψουν το Zorba's dance και να γευτούν την Greek salad, το tzatziki και τον moussaka.
Αναρωτιέμαι λοιπόν εάν είναι ρεαλιστική η σκέψη να λειτουργήσουν κάτω από την ίδια στέγη ο Πολιτισμός και ο Τουρισμός. Μήπως θα έπρεπε προηγουμένως να χαραχτεί μια συγκεκριμένη στρατηγική όπου θα προσδιορίζεται πως οραματίζεται η νέα κυβέρνηση να συνδέσει αλλά και να αναπτύξει με παράλληλο τρόπο τους δύο αυτούς τομείς της οικονομίας μας , αφού αν και έχουν σημεία σύγκλισης μεταξύ τους σε κάποια σημεία τους χωρίζει η άβυσσος.
Εν τέλει η ανησυχία μου είναι μήπως η (κακώς εννοούμενη) ανάπτυξη του τουρισμού λειτουργήσει σε βάρος του πολιτισμού (όπως έχει αποδείξει η συνήθης πρακτική) . Πιστεύω πως και οι δύο αυτοί τομείς ακόμη και αν παραμείνουν ανεξάρτητοι μεταξύ τους μπορούν ισότιμα να αποτελέσουν αντικείμενο (υγιούς) οικονομικής εκμετάλλευσης με απώτερο στόχο την προβολή του τόπου μας και την προσέλκυση ανώτερου πνευματικού επιπέδου επισκεπτών.

ΥΓ. Να υπενθυμίσω πως σε παλαιότερες αναρτήσεις όπως εδώ είχα αναρωτηθεί εάν παράγει ο σύγχρονος άνθρωπος πολιτισμό και είχα παραθέσει τις απόψεις γνωστών προσωπικοτήτων. Σε άλλη ανάρτηση με τίτλο "Πολιτισμός και Ανάπτυξη" είχα αναφερθεί στη σχέση που δυνητικά θα μπορούσε να παίξει ο πολιτισμός στην ανάπτυξη της χώρας (μέσω του τουρισμού) και παρέθετα τις απόψεις του κ. Μάνου και της κ. Μαμιδάκη (της γνωστής αλυσσίδας ξενοδοχείων) που τις βρήκα πολύ ενδιαφέρουσες.

*Η φωτό είναι από τη Λίνδο της Ρόδου

28 σχόλια:

  1. Δεν έχεις και άδικο..
    σχεδόν το ένα επηρεάζει το άλλο αρνητικά..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η ουσία του θέματος ΔΕΝ είναι ούτε οι συγχωνεύσεις υπουργίων, ούτε οι κυβερνητικές μεγαλοστομίες, αλλά η πολιτική αρχών πάνω στην οποία θα εδράζεται ένας επιδιωκόμενος σκοπός και στόχος....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καταρχας συμφωνω με το κειμενο, αλλά ας περιμενουμε λιγο να δουμε μηπως και καταλαβουμε τι ακριβως εχουν σκεφθει να κανουν.

    Γνωμη μου ειναι οτι ο ανυπαρκτος σχεδιασμος της χωρας τουριστικα, δεν μπορει να βοηθησει και να προαγει τον πολιτισμο μας.

    Αλλά δεν απελπιζομαι, θα το σχεδιασει η αρμοδια υφυπουργος επι του τουρισμου αξιοτιμος κα Γκερεκου, τρομαρα τους...

    Καλησπερα δυοσμαρακι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. πιστεύω να είδες και το δικό μου θέμα για τα Υπουργεία, όπου αναρωτιέμαι το ίδιο...
    Εκτός αν Πολιτισμός είναι ο Τουρισμός και η Τηλεπαραπληροφόρηση ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. καλησπερα Δυοσμαρακι
    ευλογος ο προβληματισμος σου
    κ εγω τον ιδιο προβληματισμο ειχα οταν ακουσα για την συγχωνευση των υπουργείων
    καλησπερα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Για μένα παραμένει ένα ενδιαφέρον πείραμα. Χειρότερα από πριν δύσκολο να γίνουν.
    Για να δούμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Να σας πω την αλήθεια, δεν έχω καταλάβει στην πράξη τι σημαίνει η συγχώνευση...

    Θα μοιράζονται ένα κονδύλι; δηλ τα μισά των μισών του μισού... θα πηγαίνουν στον Πολιτισμό;...
    Αν είναι έτσι ... τι να πω;
    Αν όμως ειναι αλλιώς... δηλ ο κάθε τομέας τα κονδύλια του, ε! τότε τι μας ενοχλεί η συγχώνευση; Καθένας στο πόστο του

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @Hfaistiwnas

    Μα αυτό είναι το πρόβλημα πως ενώ δυνητικά θα μπορούσαν να αλληλεπιδρούν θετικά μεταξύ τους, η πράξη μας έχει δείξει το αντίθετο.
    Επομένως μήπως μία συγχώνευση θα απαξιώσει πλήρως τις δράσεις πολιτισμού σε όφελός της (τάχα μου) ανάπτυξης του τουρισμού?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @Phivos Nicolaides

    Σκοπός και στόχος δύο έννοιες κλειδιά που η ενδεχόμενη έλλειψή τους μπορεί να να μπλοκάρει κάθε υγιή ενέργεια.
    Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου Φοίβο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @αντώνης

    Ο επιχειρηματικός κόσμος που ασχολέιται με τον τουρισμό ειλικρινά απόκτησε ελπίδες πως κάτι αλλάζει όταν αποφασίστηκε η ίδρυση ενός Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης (έστω και με καθυστέρηση μερικών δεκαετιών).
    Βέβαια τα προσδοκώμενα αποτελέσματα δεν ήταν τα ποιθητά μα όλοι το απέδιδαν στο γεγονός πως το Υπυργείο Τουρισμού ήταν νεοσύστατο.
    Τώρα ξανακαταργείται το Υπουργείο. Μα επί τέλους δεν μας ενδιαφέρει να στηριχτεί ένας από τους βασικότερους οικονομικούς τομείς της χώρας μας?
    Κι έπειτα με τη συγχώνευση με ένα Υπουργείο (Πολιτισμού) το οποίο ήδη υποφέρει από σωρεία προβλημάτων και είναι παντελώς απαξιωμένο, δεν ερμηνεύεται ως απόπειρα υποβάθμισης και των 2 εν τέλει?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @Καπιταλιστικό κουμμούνι

    Οχι, από εδώ και πέρα όταν διαβάζουμε Πολιτισμός θα πρέπει να το θεωρούμε συνώνυμο του ΕΣΠΑ (το ΕΣΠΑ προβλέπει τεράστια κονδύλια για την ενίσχυση δράσεων πολιτισμού).

    Οταν λοιπόν συνενώσουμε τον Πολιτισμό με τον Τουρισμό τότε ένας που έχει ένα χωράφι στη μέση του πουθενά μπορεί να επιδοτηθεί για να κατασκευάσει ένα κτίσμα το οποίο θα προσελκύει τάχα μου τουρίστες και θα διοργανώνει catering με ελληνική κουζίνα (την οποία τάχα μου θα προβάλλει).

    Αυτό φοβάμαι πως εννοούμε ως συνένωση πολιτισμού και τουρισμού

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. @KitsosMitsos
    @Πέπε

    Συμφωνώ με τον Πέπε, και όμως υπάρχει μεγάλο περιθώριο τα πράγματα να γίνουν χειρότερα για τον πολιτιμσό και για τον τουρισμό.
    Ας όψεται το ΕΣΠΑ!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. @logia

    Εχεις δίκιο να αναρωτιέσαι τι σημαίνει συγχώνευση αφού στον Δημόσιο τομέα κάθε αλλαγή προϋποθέτει μια περίοδο που θα γίνεται ένα μπάχαλο ανάμεσα σε αρμοδιότητες και κονδύλια.

    Είναι νωρίς ακόμη και δεν έχει ξεκαθαριστεί το πως θα ενοποιηθούν αυτοί οι 2 φορείς και κάτω από ποιές Διευθύνσεις θα λειτουργήσουν.

    Στην απάντησ που έδωσα στον Καπ Κουμ αναφέρω τους δικούς μου ενδοιασμούς για τα περί χρηματοδότησης των δύο κλάδων και πως μπορεί να χαθούν πολύτιμοι πόροι σε δαιδαλώδεις διαδρομές.

    Παρακολουθώ με αγωνία τις εξελίξεις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Φυσικά και θα απαξιώση, είναι η προσωπική μου γνώμη, κακώς τα έβαλαν μαζί, άλλο βάρος στο ένα άλλο στο άλλο..
    Για μένα κακώς έγιναν ένα..
    μου φαίνεται λες και βάζουν σε ένα σακί την οικονομία και την παιδεία...
    Καλημέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. επειδή είμαι στο χώρο και επειδή έχω ασχοληθεί χρόνια ρομαντικά και οδυνηρά με το θέμα, είμαι πολύ περίεργη για το πώς θα εξελιχθεί...
    πάντα όμως θέλω να ελπίζω σε κάτι καλύτερο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. να τα χαρω τα μαδια σου,πως τα χεις μαθημενα,να κανεις πως θωρου αλλου,και αυτα να βλεπου εμενα
    ετσι μπορει να σου πει η υπουργος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. @Θανάσης Καραμπότσος

    Με αφορμή την επισήμανσή σου διόρθωσα την ανάρτηση στο σημείο που έγραφα πως ο τουρισμός είναι εχθρικός. Πράγματι δεν είναι ο τουρισμός εχθρικός μα οι πολιτικές για τον τουρισμό στην Ελλάδα που ακολουθούνται από τις εκάστοτε κυβερνήσεις.

    Οι τουρίστες και βέβαια ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό μας, μάλιστα γνωρίζουν πολύ περισσότερα από όσα γνωρίζουμε εμείς για τον ίδιο μας τον τόπο.

    Αυτό που επισημαίνω πάντως είναι πως εάν δεν προηγηθεί κάποια μελέτη για τους τρόπους που μπορεί να συνυπάρξουν οι δύο αυτοί τομείς υπάρχει ο φόβος να καπελωθεί ο Πολιτισμός και να εμπορευματοποιηθεί στο όνομα μιας δήθεν ανάπτυξης του τουρισμού.

    Κοντός ψαλμός αλληλούϊα θα μάθουμε εάν θα προβλέπεται μια τέτοια μελέτη ή έαν θα γίνει μια βιαστική συγχώνευση απλά για λόγους εντυπωσιασμού

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. kαι εγώ αναρωτήθηκα...
    Ο τουρισμός είναι εμπορεύσιμος, ενώ ο πολιτισμός είναι διαχρονική αξία που δεν ταιριάζει με το εμπόριο...

    Για να δούμε πως το είδαν αυτοί που ένωσαν τις έννοιες και τα υπουργεία...
    :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Dyosmaraki καλή σου εβδομάδα, από το γραφείο το σχόλιο, βλέπεις τα προβλήματα με το internet explorer συνεχίζονται στο σπίτι. Υπάρχουν δυο τρόποι να αντιμετωπίσεις τέτοιες καταστάσεις. Μέχρι τώρα η όποια κυβέρνηση τοποθετούσε τους υπουργούς στα υπάρχοντα υπουργεία και μετά προσπαθούσαν να οργανωθούν κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές. Αυτό όμως συναντούσε την αντίδραση του δημοσιοϋπαλληλικού κατεστημένου, ενισχυμένου από τον αρμόδιο υπουργό και γενικούς γραμματείς που μόλις έπαιρναν την καρέκλα τους δεν δέχονταν καμιά αλλαγή. Έτσι την πάτησε και ο κ. Καραμανλής που νόμισε ότι θα μπορούσε να οργανώσει το κράτος.
    Ο άλλος τρόπος είναι, αλλάζω πρώτα και μετά βάζω τους νέους υπουργούς υφυπουργούς γενικούς γραμματείς κλπ. Στην περίπτωση αυτή θα υπάρξει μόνο η αντίδραση του δημοσιοϋπαλληλικού κατεστημένου, όπως συνέβηκε στο Υπουργείο Ναυτιλίας όπου πήγε φίλος μου πλοιοκτήτης την περασμένη εβδομάδα για υπόθεση ρουτίνας και έλαβε την απάντηση «κλείσαμε δεν υπάρχουμε».
    Όλα θα εξαρτηθούν από το όραμα και την ικανότητα να πραγματώσουν το όραμα αυτό της αναδιοργάνωσης του κράτους. Δεν φτάνει μόνο το όραμα αλλά και η ικανότητα και εργατικότητα. Εύχομαι να έχουν και τα δύο, γιατί ο κόσμος έχει πλέον βαρεθεί με τα καθημερινά προβλήματα και δεν αντέχει άλλους πειραματισμούς. Αυτά τα ολίγα gskastro

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. @gskastro

    Ετσι είναι.
    Για να δούμε κατ΄αρχήν τα οράματα που έχει στο μυαλό της ή νέα κυβέρνηση.
    Δεν κρύβω πάντως πως είμαι επιφυλακτική

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. @Hfaistiwnas

    Λες
    "μου φαίνεται λες και βάζουν σε ένα σακί την οικονομία και την παιδεία..."

    Αυτή η αίσθηση δημιουργήθηκε και μένα φίλε μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. @logia

    Δυστυχώς σήμερα το να νατιμετωπίζει κανείς έναν τομέα με αγνά συναισθήματα δεν είναι αποδεκτό (τα ίδια κάνω και εγώ...)
    Ομως όπως λες ας ελπίσουμε πως θα γίνει το καλύτερο

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ποιά είναι η γνώμη σας;