ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Σάββατο 28 Φεβρουαρίου 2009

Πρόσωπα, Προσωπεία, Μάσκες......

Οι δρόμοι αυτές τις ημέρες πλημμύρισαν από μασκαράδες, δηλαδή προσωπιδοφόρους, μεταμφιεσμένους για το καρναβάλι. Φορώντας μία προσωπίδα (=λατινικό masca) για λίγες ημέρες αποδράσαμε από το εγώ μας, γίναμε κάποιοι άλλοι.
Γιορτάσαμε, γελάσαμε, σατυρίσαμε....

Η μίμηση και η διακωμώδηση του θανάτου βρέθηκε στο επίκεντρο των καρναβαλιστικών εκδηλώσεων αφού αυτές συμβολίζουν την επικείμενη νέα καρποφορία κατά τη διάρκεια της άνοιξης μετά από τον προσωρινό θάνατο του χειμώνα.

Τον συμβολικό θάνατο διαδέχεται η ζωή, αυτή την έννοια έχουν η αλλαγή των ρόλων όπου το αρσενικό μιμείται το θηλυκό και το αντίθετο. Ετσι και ο άνθρωπος φορώντας μια μάσκα ουσιαστικά θανατώνει προσωρινά τον αληθινό εαυτό του και ταυτίζεται με έναν άλλον εαυτό.

Γιατί όμως η μάσκα μας οδηγεί σε αυτήν την ελευθεριότητα?

Κάποτε η μάσκα αποτελούσε τελετουργικό εργαλείο και όχι απλά ένα μέσον μεταμφίεσης όπως τώρα. Μάλιστα σύμφωνα με τις δοξασίες των αρχέγονων φυλών η μάσκα προσέδιδε στο πρόσωπο μεταφυσικές ιδιότητες με τελικό αποτέλεσμα την ένωση με το Θείο. Φορώντας την οι ιερείς των φυλών και χορεύοντας τελετουργικούς χορούς έφταναν στον εκστασιασμό. Ενώνονταν με το Θείο και μέσω της μάσκας ενεργούσαν ως ένα είδος μεσολαβητών ανάμεσα σε θεούς και ανθρώπους προκειμένου να μεταφέρουν τα αιτήματα των ανθρώπων για ευγονία, βροχοπτώσεις αλλά και υγεία και ευτυχία...

Στις μέρες μας όμως που η μάσκα σε μεγάλο βαθμό έχει χάσει τον τελετουργικό της χαρακτήρα τι είναι αυτό που όταν φοράμε τη μάσκα μας σπρώχνει να χειραφετηθούμε από την σοβαρότητα και τον καθωσπρεπισμό απαλλαγμένοι από κάθε αναστολή??? Αυτές τις μέρες του Καρναβαλιού ο λόγος και το πνεύμα μας φαίνεται να αναζητούν και να υιοθετούν μία ελευθεριότητα που σχετίζεται με την ευγονία μέσα από την νεκρανάσταση.

Τελικά μήπως επιθυμούμε να ξεφύγουμε από τις δεσμεύσεις του αληθινού μας Εγώ για να γίνουμε κάτι που θα θέλαμε να είμαστε και δεν μπορούμε ???? Η μήπως απλά νοιώθουμε την ανάγκη μιας δίχως όρια στιγμής που θα μας οδηγήσει στη φυγή, στην απάρνηση της δύσκολης πραγματικότητας έστω κι αν γνωρίζουμε πως πρόκειται για μία στιγμή που δεν θα διαρκέσει για πολύ?

Κάποτε ο Τσαρούχης έγραψε στο βιβλίο του «Εγώ ειμί φτωχός και πένης» (εκδ. Καστανιώτης)

"Αποφεύγω τον εαυτό μου για να τον ξαναβρώ, τον καλύπτω για να αποκαλυφθεί. Κάτι τέτοιο πρέπει να είναι η μάσκα"

Μήπως λοιπόν καλύπτουμε τον εαυτό μας με σκοπό να τον επανανακαλύψουμε αφού γνωρίζουμε από την αρχή πως πρόκειται για κάτι στιγμιαίο και όχι μόνιμο??

Η διάθεση για αυτή την ανάρτηση γεννήθηκε κατ΄αρχήν με αφορμή τις χαρούμενες εκφράσεις των ανθρώπων που παρακολουθούσα να φορούν μάσκες αυτές τις ημέρες και να νοιώθουν καλά που μεταμορφώνονταν σε κάτι άλλο... Αλλος σε κάποια ζωόμορφη ύπαρξη, άλλος σε φλογερό εραστή, άλλος σε κάποιο πολιτικό πρόσωπο σατυρίζοντάς το...Η αφορμή όμως είχε δοθεί εδώ και καιρό σε μία ανάρτηση όπου σας αποκάλυπτα πως μία από τις αδυναμίες μου είναι να συλλέγω μάσκες. Τότε λοιπόν μερικοί από εσάς εκφράσατε την επιθυμία να ανεβάσω φωτογραφίες από τη συλλογή μου. Τις φωτογραφίες από τις μάσκες της συλλογής μου συνέθεσα στο παρακάτω βιντεάκι που θα δείτε.

Πως έγινε όμως η αρχή για αυτήν τη συλλογή???

Ηταν σε μια Διεθνή έκθεση στη Bologna της Ιταλίας όταν πρωτοαντίκρισα τον Giorgio Aracne (στην παρακάτω φωτό), την πρώτη μάσκα που επιθύμησα όσο τίποτα άλλο να αποκτήσω. Ηταν σαν να λέμε ένας κεραυνοβόλος έρωτας.... Κι ήταν εκείνος που μου εμφύτευσε το μεράκι να συνεχίσω αργότερα τη συλλογή εμπλουτίζοντάς την σε κάθε ταξίδι στο εξωτερικό με νέες μάσκες. Κατόπιν ακόμη και οι φίλοι μου γνωρίζοντας το πάθος μου άρχισαν σε κάθε περίσταση (γιορτές,γενέθλια κλπ) να μου φέρνουν για δώρο μάσκες.

Σήμερα όμως σαν θέλησα να καταγράφω τους λόγους που με οδήγησαν να γίνω συλλέκτρια μασκών και μάλιστα με τόσο παθιασμένο τρόπο, το μελάνι της πένας στέρεψε....Δεν έτυχε ποτέ να αναρωτηθώ γιατί να γίνει κάποιος μανιώδης συλλέκτης ενός άψυχου αντικειμένου όπως είναι οι μάσκες???? Και όχι μόνο αυτό αλλά στη συνέχεια να νοιώθει την ανάγκη να τις φροντίζει και να τις προσέχει με τόση αγάπη θαρρείς και κάθε μάσκα αποτελεί ένα ιδιαίτερα προσφιλές άτομο το οποίο δεν θα ήθελε ποτέ να αποχωριστεί???? Ειλικρινά δεν γνωρίζω το γιατί ! Ισως κάποια πράγματα να μην μπορούν να αιτιολογηθούν!

Να! Αγαπάς τις μάσκες με τον ίδιο τρόπο (περίπου) που ερωτεύεσαι ένα πρόσωπο...

....δεν ξέρεις το γιατί....απλά σου συμβαίνει...έτσι....ξαφνικά....
Παράξενο δεν είναι ????
Μήπως όμως και το ανθρώπινο πρόσωπο ένα προσωπείο δεν είναι ???
Μια μάσκα, που άμα σου αρέσει η έκφρασή της την ερωτεύεσαι......
Κι έπειτα σκέφτεσαι πως μπορεί αυτός που φοράει μάσκα κάποιες φορές να επιθυμεί να μην είναι ο εαυτός του και για αυτό μεταμορφώνεται σε κάποιον άλλον...
Αντίθετα αυτός που συλλέγει μάσκες το κάνει επειδή μπορεί μαζί με τις μάσκες άλλων πολιτισμών να επιθυμεί να γνωρίσει καλύτερα τους άλλους ανθρώπους....




Σκέψεις που δεν έχουν τελειωμό, με αφορμή τις μάσκες...Ισως εσείς να με βοηθούσατε να ξεμπερδέψω τις σκέψεις μου. Τελικά μήπως η μυστικότητα και η απόκρυψη του αληθινού μας προσώπου με μάσκα όπως γίνεται στο Καρναβάλι είναι αναγκαία αφού λειτουργώντας ως ένα είδος λύτρωσης, αποφόρτισης μας ωθεί σε μια στιγμιαία φυγή από την πραγματικότητα????
Και δεν είναι απαραίτητα κακό να ξεφεύγεις καμιά φορά από την αδυσώπητη πραγματικότητα, αρκεί να μην τύχει και ξεγελαστούμε από την ασφάλεια και την μυστικοπάθεια που μας παρέχει η μάσκα και της επιτρέψουμε να παγιωθεί αντικαθιστώντας σε μόνιμη βάση το αληθινό μας πρόσωπο.

Γιατί τότε η μάσκα θα κάνει το πρόσωπό μας να μοιάζει με νεκρικό προσωπείο......

14 σχόλια:

  1. Καλημέρα!!!
    Μου άρεσε πολύ η μάσκα στο 3:01!!!!!
    χαχαχα πανέμορφη!
    Γενικά δεν τις μπορώ τις μάσκες μέσα στο σπίτι, ίσως επειδή από μικρός φοβόμουν τους μασκαράδες..
    Βέβαια ντυνόμουν και εγώ μέχρι το λύκειο.. μετά μπα....
    Είναι αλήθεια ότι το προσωπείο σου δίνει μια ελευθερία που δεν μπορεί να στη δώσει κανένας.. μπορείς να κινήσει και να συμπεριφέρεσαι όπως θες και να μην μπορεί κανένας να σου πει τίποτα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μοναδικές οι μάσκες σου. Πολύ μου άρεσε από την Αίγυπτο, ενδιαφέρον έχουν κι' από Ζιμπάμπουε. Αν είδα καλά, δεν έχουν όγκο, είναι κάπως επίπεδες. Από Αίγυπτο, θυμίζουν κόμικ και είναι ιδιαίτερη αντίληψη.
    Πολύ "καθαρές" αισθητικά είναι και αυτές από Samahuga,αν το γράφω σωστά.
    Της Τουρκίας, εξαιρετικές. Αλλά επίσης καλές από Σιγκαπούρη και Ζιμπάμπουε, στο τέλος.
    Όσο για την άποψή μου, θεωρώ στην σημερινή κοινωνία, πως οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω μας φορούν μόνιμα τη μάσκα τους.
    Σε παραπέμπω, επίσης, στον Λουΐτζι Πιραντέλλο με το μυθιστόρημα, "Ένας, κανένας κι' εκατό χιλιάδες". Εαυτοί - μάσκες - προσωπεία.
    Πολλούς χαιρετισμούς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μα ...μάσκες φοράμε πάντα. Και το ακόμα εντυπωσιακότερο για να κρυφτούμε για να αλλοιώσουμε την εικόνα μας σε μας.
    Ποιος αλήθεια αντέχει αυτό που πραγματικά είναι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @Hfaistiwnas

    Η αλήθεια είναι πως μερικοί φίλοι γκρίνιαξαν όταν πρωτοκρέμασα στους τοίχους εκείνες τις μάσκες που είναι λίγο πιο τρομαχτικές.

    Εκείνη η μάσκα που λες μοιάζει με κάτι ανάμεσα στον ήλιο και το φεγγάρι, κι εμένα μου αρέσει πολύ...

    Πάντως είναι γεγονός πως η μάσκα σε απελευθερώνει, αφού ο άλλος δεν σε αναγνωρίζει....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @odysseas

    Οι πρώτες από την Ζιμπάμπουε είναι σκαλισμένες σε πέτρα και είναι πράγματι επίπεδες.
    Οι δύο που αναφέρεις (Samahuga) θα πρέπει να είναι τελετουργικές αφού από πίσω γράφει πως είναι για καλή υγεία και ευτυχία και αν και δεν φαίνεται καλά στις φωτό είναι σκαλισμένες με σύμβολα ευγονίας.
    Οι τουρκικές μάσκες είναι από δέρμα και είναι πολύ ιδιαίτερες.
    Λες τελικά πως οι άνθρωποι φορούν μόνιμα μια μάσκα ε? Μήπως τελικά γίνονται οι εαυτοί τους όταν μεταμφιέζονται????
    ΥΓ. Θα αναζητήσω το βιβλίο, δεν το έχω διαβάσει, σε ευχαριστώ πολύ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. αααα! τώρα μας λες για την συλλογή; έπρεπε νωρίτερα να σου παίρναμε για τα γενέθλιά σου. αλλά θα μου πεις ποτέ δεν είναι αργά! :))
    εντυπωσιακή συλλογή! πολύ!
    τώρα για τις μάσκες; χμ!
    έχουν μεγάλο ενδιαφέρον οι μάσκες των παλαιών πολιτισμών και όλα τα τελετουργικά. για την εποχή μας όχι άλλες μάσκες! και δη στην καθημερινότητά μας. στις σχέσεις μας. μου μοιάζει αστείο μερικές φορές. γιατί και μάσκα να φοράμε αποκαλυπτόμαστε από το βλέμμα, την κίνηση, την αύρα. οπότε ποιος ο λόγος έστω και για την πλασ(μα)τική μάσκα; πόσο μάλλον για την μεταφορική.
    πολύ πολύ καλό μήνα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Υπάρχει κάποια σχέση άραγε η μάσκα-μασκοφόροι με την κουκούλα-κουκουλοφόρους;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Μήπως σήμερα αντικαταστήσαμε πράγματι το αληθινό μας πρόσωπο με μάσκες;;
    Έτσι εξηγούνται τα βλέμματα που δεν βλέπουν πουθενά, τα ανέκφραστα πρόσωπα, τα νεκρικά προσωπεία...

    "...Αγαπάς τις μάσκες με τον ίδιο τρόπο (περίπου) που ερωτεύεσαι ένα πρόσωπο..."
    Ή το πρόσωπο που ερωτεύεσαι είναι απλά μία άψυχη μάσκα;;

    Αμίλεικτα ερωτήματα έθεσες πάλι σήμερα μ' αυτή την καταπληκτική σου ανάρτηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Μετά από τρεις μερες,σήμερα ανοιξε η ανάρτησή σου,εντυπωσιακή συλλογή,θα σούφερνα από δω ,αλλά ό,τι βρίσκεις στην Ελλάδα από Νιγηριανούς στο δρόμο,τα ίδια έχουν και εδώ!

    Καλο μήνα,Δυοσ-μασκάκι:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. καλησπερα καλη μου φιλη
    δεν τα καταφερνα ποτε ουτε μα τις
    μασκες ουτε με της αμφιεσεις,
    μια φορα μασκαρευτηκα λεει τσολιας εκει στην ΑΡΑΠΙΑ HTAN διαδεδομενη αμφιεση ,παντως του χρονου ξερω τι μουσκαρος θα (γ)ενω
    lonely skipper like my nickname
    καλη σαρακοστη η αγορα ειχε επαρκεια αγαθων

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Πολύ καλή η διευκρίνηση μεταξύ σατυρίσαμε και σατιρίσαμε ;-)
    Καλησπέρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. @katerina

    Πολύτιμη η παράμετρος που καταθέτεις. Μάσκες για να αλλάξουμε την εικόνα μας ακόμη και στον ίδιο μας τον εαυτό.
    Με λίγα λόγια μήπως φορώντας μια μάσκα θέλουμε να ξεγελάσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό?
    Καλώς όρισες

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. @basnia

    Ισως για αυτό λένε πως τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής. Και τα μάτια μπορεί κανείς να τα διακρίνει ακόμη και μέσα από μια μάσκα...
    ΥΓ. το ομορφότερο δώρο για μένα είναι η παρουσία σας εδώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. @phlouflis

    Θα μπορούσε να υπάρχει σχέση ανάμεσα σε μασκο-φόρους και κουκουλο-φόρους. Και οι δύο "φέρουν"ένα κάλυμα.

    Υπάρχουν όμως δύο βασικές διαφορές :

    -Η πρώτη αφορά το μέγεθος. Η μάσκα καλύπτει μοναχά το πρόσωπο ενώ η κουκούλα καλύπτει ολόκληρη την κεφαλή.

    -Η δεύτερη αφορά την ουσία.
    Η μάσκα έχει στόχο την μεταμόρφωση (είτε μιλάμε για καρναβαλίστικη, τελετουργική, θεατρική μάσκα ,είτε ακόμη κι όταν πρόκειται για μάσκα ομορφιάς....) Για την "άλλη" (την γνωστή κουκούλα των ημερών μας) ακόμη δεν έχω βγάλει ασφαλή συμπεράσματα....
    Στη συγκεκριμένη περίπτωση μάλλον δεν μιλάμε για μια απλή προσπάθεια μεταμόρφωσης αλλά για μια προσπάθεια πλήρους συνειδητής εξαφάνισης ενός αληθινού προσώπου...ενός προσώπου που αποτελείται από πολλά προσωπεία...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ποιά είναι η γνώμη σας;