ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2008

Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής?








Στο προηγούμενο post σε κάποιο σχόλιο γράφτηκε πως το blog μου μυρίζει πατριδογνωσία. Για να πω την αλήθεια αυτή τη λέξη είχα να την ακούσω από τα μαθητικά μου χρόνια. Ετσι θυμήθηκα την στήλη ενός περιοδικού με τίτλο "πατριδογνωσία", όπου ένα από τα θέματα που πραγματευόταν ήταν: ο πολιτισμός και ο Ελληνας της νέας εποχής.
Στον τελευταίο κατακλυσμό "πολιτιστικών ατασθαλιών", αντί για σταγόνες βροχής καθημερινά βρέχει νέες αποκαλύψεις για ερωτικά σκάνδαλα,μπαράζ αυτοκτονιών όπου πρωταγωνιστούν Υπουργοί, 35χρονες γυναίκες, 53χρονοι άνδρες κλπ κλπ. Ολες αυτές οι "ρόζ" εικόνες χοροπηδούν καθημερινά στους δέκτες μας και εισβάλλουν στα σπιτικά μας χοροπηδώντας όπως ακριβώς χοροπηδούν τα καλλικαντζαράκια. Το νέο "εθνικό" θέμα (νάτανε το μόνο????) φαίνεται να έχει πάρει το δρόμο της Δικαιοσύνης.
Εγώ όμως δεν επιθυμώ να σταθώ στις "ρόζ" εικόνες αλλά σε μια λεξούλα που δίχως να φταίει η ίδια, την στριμώξανε. Μάλιστα έτσι όπως πάει φοβάμαι πως η ίδια δεν θα γλυτώσει τις "ροζ" πιτσιλιές και τον διασυρμό (έχετε ακούσει που λένε πως μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά? Αυτή λοιπόν η ταλαιπωρημένη λεξούλα για την οποία νοιάζομαι τόσο πολύ είναι :

" Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ"
Με δεδομένο το γεγονός πως η έννοια του πολιτισμού πολλές φορές συνδέεται με συγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφοράς (π.χ. λέμε "αυτός είναι πολιτισμένος" όταν η συμπεριφορά του είναι κόσμια), αναρωτιόμουν εάν μπορούμε να ισχυριστούμε πως ο σύγχρονος Ελληνας παράγει πολιτισμό. Αμέσως συμπέρανα πως ο σύγχρονος Ελληνας ΔΕΝ μπορεί να παράγει πολιτισμό με τέτοιου είδους γεγονότα και συμπεριφορές.
Η επόμενη σκέψη που δεν άργησε να ακολουθήσει είναι πως όταν λέμε "ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ" σαφώς δεν εννοούμε μόνο υιοθέτηση προτύπων συμπεριφοράς, αλλά πολύ περισσότερες καταστάσεις.
Από περιέργεια αναζήτησα κάποιες απαντήσεις γνώριμων προσώπων που είχαν δημοσιευτεί στην στήλη "Πατριδογνωσία" του περιοδικού "Κ" της Καθημερινής και είχα φυλάξει, προτού ξεσπάσουν τα τελευταία σκάνδαλα. Οι απαντήσεις έρχονταν να καλύψουν το ερώτημα της κ. Αννας Γριμάνη "εάν παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής" . Τις βρήκα ενδιαφέρουσες και έτσι σκέφτηκα να τις μοιραστώ μαζί σας :
Αγγελος Δεληβοριάς,Διευθυντής Μουσείου Μπενάκη
Ο Ελληνας της "νέας εποχής" εξακολουθεί να παράγει πολιτισμό, εφ΄όσον βέβαια με την λέξη πολιτισμός εννοούμε συνολικά τις διάφορες εκφάνσεις του πνεύματος και της τέχνης,της επιστημονικής περιέργειας,του ερευνητικού στοχασμού και του γόνιμου προβληματισμού γενικότερα.

Βασίλης Αλεξάκης, συγγραφέας,ζει μόνιμα στο Παρίσι
Παράγει πολιτισμό στους τομείς που έχει μια παράδοση, όπως είναι το θέατρο, η μουσική και η ποίηση. Οταν την ακολουθεί τυφλά καταλήγει σε υποπροϊόντα και δεισιδαιμονίες. Το κύριο πρόβλημα του Νεοέλληνα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό του.

Σάββας Δημόπουλος,Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Στάνφορντ)
Ο Ελληνας παράγει πολιτισμό, παρά το μικρό μέγεθος της χώρας μας. Θα κατορθώναμε όμως περισσότερα εάν λειτουργούσαμε πιο ομαδικά.

Αλέκος Φασιανός,Ζωγράφος
Τρία πράγματα συμβαίνουν στην Ελλάδα:
α) Να μιμείται ο Ελληνας το παρελθόν, οπότε δεν κάνει τίποτα, δεν δημιουργεί μια νέα παράδοση
β) Να μιμείται ό,τι γίνεται έξω λέγοντας "είμαι παγκόσμιος", οπότε πάλι δεν παράγει πολιτισμό
γ) Πράγματι να δημιουργεί ένα κράμα πολιτισμού, μια καινούργια ελληνικότητα, όπως κάνουν οι λίγοι, παίρνοντας μάθημα από το παρελθόν και στοιχεία από όσα συμβαίνουν σήμερα. Σημασία έχει ο τρόπος, ο δικός σου τρόπος.....Εάν είσαι Ελληνας και εκφράσεις με τον δικό σου τρόπο την ελληνικότητα, τότε ζεις στον σύγχρονο κόσμο.

Αλέξανδρος Μυράτ,μόνιμος μαέστρος της Καμεράτας, ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής
Το καλύτερο και το χειρότερο συνυπάρχουν σήμερα. Σαφέστατα παράγει πολιτισμό. Το ερώτημα είναι ποιόν ? Του Δούναβη, του Ρήνου, του Σηκουάνα ή του Κηφισού???

Δημήτρης Νόλλας, συγγραφέας
Εκείνοι που δεν παραμένουν κολλημένοι στις αθλιότητες του διπλανού τους, εκείνοι που δεν δικάζουν, παρά πρώτα και πάνω από όλα τον εαυτό τους, οι ικανοί για τα μεγάλα, ναι, παράγουν πολιτισμό. Είναι εκείνοι που δύνανται, κατά τον Εμπερίκον, "να εκτοξεύουν σπέρμα διεισδύοντες". Το ηλεκτρονικό σκυλολόϊ τους κρύβει, όταν δεν τους κατατρέχει.

Γιώργος Μπίζος,(ιδρυτικό μέλος του εθνικού Συμβουλίου Νομικών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Νότιο Αφρική.Ηταν δικηγόρος του Νέλσον Μαντέλλα)
Οι περισσότεροι Έλληνες, και κυρίως στο εξωτερικό, παράγουν πολιτισμό με πυξίδα τον ελληνικό πολιτισμό και επιμένουν τα δικά τους παιδιά να μάθουν να κάνουν το ίδιο. Δεν παραμένουν κήρυκες περασμένων μεγαλείων, όπως συμβαίνει με μερικούς....Οσο για τον ελλαδικό χώρο, πιστεύω ότι οι Ελληνες παράγουν πολιτισμό, είτε ως πολίτες είτε ως κυβερνήσεις ή πολιτικές παρατάξεις".

Χρήστος Γιανναράς,(ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας Παντείου Πανεπιστημίου)
Ο Ελληνας, αγράμματος, σκλάβος, πεινασμένος παρήγε πολιτισμό. Τότε με τα λόγια του Ελύτη, "όπου το παραμικρό κεντητό πουκάμισο, το πιο φτηνό βαρκάκι, το πιο ταπεινό εκκλησάκι, το τέμπλο, το κιούπι, το χράμι, όλα τους αποπνέανε μιαν αρχοντιά κατά τι ανώτερη των Λουδοβίκων".
Ο Ελληνας έπαψε να παράγει πολιτισμό με την ίδρυση του σύγχρονου ελλαδικού κρατιδίου. Το κρατίδιο οργανώθηκε να είναι μεταπρατικό, να πιθηκίζει ο Ελληνας αλλότριες κοινωνίες με άλλους ιστορικούς εθισμούς, άλλες ανάγκες. Πέρασαν δύο αιώνες κι ακόμα ο Ελληνισμός μόνο μιμέιται, τρέχει ανέλπιδα πίσω από γυαλιστερές χάντρε και καθρεφτάκια. Δίχως ταυτότητα, δίχως κάτι δικό του να κομίζει (ή έστω να διαχειριστεί) που να ενδιαφέρει πανανθρώπινα.

Θανάσης Βαλτινός,(συγγραφέας)
Να αρχίσω από το φαϊ? Δύσκολα τρώει πια κανείς ένα καλό πιάτο φαϊ. Ενα καλό λαδερό ας πούμε. τρυφερά φασολάκια ή αγκαθωτές αγκινάρες. Κοντεύουμε να πνιγούμε στις παχυλές "μπεσαμέλ" ή σάλτσες "σος". Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν ακόμα γυναίκες που ξέρουν να φτιάξουν αυτό το υπέροχο γλυκό καρυδάκι. Ακόμα δυσκολότερα μπορεί να βρεθεί κανείς σε ένα χώρο ανεκτής κοινής διασκέδασης. Δεν μιλάω για την μεταρσίωση ή για την ευφορία που σου δίνει η αίσθηση ότι είσαι μέρος ενός όλου. "Κάποτε τραγουδάγαμε", συνήθιζε να λέει ένας αδελφός του πατέρα μου. "Στη δουλειά,στο ταξίδι. Τώρα ακούμε μόνο. Από τότε που βγήκε το ραδιόφωνο ακούμε μόνο." Και δεν είχε προλάβει την τηλεόραση.

Δαμιανός Σακάς,(καθηγητής Νευροχειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών)
Κάποιοι παράγουν πολιτισμό και άλλοι μένουν κολλημένοι στη ρητορική ελληνικότητα. Οι χειρότεροι όμως είναι εκείνοι που παράγουν κάτι βαθύτατα ανθελληνικό, όπως άσχημα οικοδομήματα που στιγματίζουν το ελληνικό τοπίο.
Σταμάτιος Κριμιζής,(επίτιμος διευθυντής Διαστημικών Προγραμμάτων της NASA στο Πανεπιστήμιο John Hopkins)
Εχουμε αξιόλογους ανθρώπους που ατομικά παράγουν πολιτισμό, ειδικά στην αλλοδαπή, αλλά η ελληνική κοινωνία φαίνεται να είναι ικανοποιημένη με την κατανάλωση και την ακλοπέραση, δεν δείχνει να προβληματίζεται για το μέλλον και την ταυτότητά της.
Θοδωρής Καλλιφατίδης,(συγγραφέας,μένει μόνιμα στη Σουηδία)
Σίγουρα παράγουν οι Ελληνες πολιτισμό. Τι άλλο έκανε ο Σεφέρης, ο Ρίτσος, ο Ελύτης, ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις και άλλοι νεότεροι? Προσωπικά θεωρώ τον Μάνο Ελευθερίου έναν από τους μεγάλους ποιητές του καιρού μας, έναν ποιητή που με ανεπανάληπτη λιτότητα και ομορφιά εκφράζει τους καϋμούς της γενιάς μου.
Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο είναι ο αριθμός των διαφορετικών απαντήσεων που δόθηκαν ως απάντηση σε μία και μοναδική ερώτηση αλλά και το διαφορετικό πρίσμα από το οποίο βλέπει κανείς την έννοια του πολιτισμού.


Αλήθεια εσείς πιστεύετε πως ο Ελληνας της νέας εποχής παράγει πολιτισμό?

30 σχόλια:

  1. Πολιτισμός. Από τις κινητήριες δυνάμεις κάθε λαού. Δεν είναι τυχαίο ότι λέμε ο τάδε πολιτισμός και όχι ο τάδε λαός, όταν αναφερόμαστε σε μεγαλεία.
    Πιστεύω ότι ακόμη συνεχίζεται η παραγωγή. Απλώς, στην πληθώρα επιλογών, όπου το εύκολο προάγεται πιο εύκολα, είναι θέμα αναζήτησης του καθενός από εμάς και της ταύτισης με αυτό που τον αντιπροσωπεύει.
    Την καλησπέρα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. To βλέμμα μας, είναι το πρώτο που παράγει πολιτισμό. Με την έννοια του τί επιλέγουμε να κοιτάξουμε, προς ποιά κατεύθυνση να προσανατολιστούμε για να αντικρύσουμε πολιτισμό ή να δημιουργήσουμε πολιτισμό. Ό,τι οικοδομούμε μέσα μας πιστεύω ότι "δημιουργεί" και τον περιβάλλοντα χώρο μας. Κατόπιν αυτών, πιστεύω ότι υπάρχουν Έλληνες που παράγουν πολιτισμό κι είναι εκείνοι που προχωρούν χωρίς να δίνουν σημασία στις ασκήμιες του δρόμου δεξιά κι αριστερά, αλλά είναι προσανατολισμένοι στο τέρμα του(περιλαμβάνει όλες τις εκφάνσεις του πολιτισμού).
    Όμως, η εποχή μας(υλιστική)δεν ευνοεί τον πνευματικό πλούτο όπως αυτός εκφράζεται από το σύνολο των ελληνικών βιωμάτων(ελληνοχριστιανικό γίγνεσθαι)γιαυτό βλέπουμε πολλούς Έλληνες να απορρίπτουν αυτή την ιστορική συνέχεια. Αυτό δημιουργεί μια κρίση ταυτότητας, ενα διχασμό, μια ασυνέχεια...και μια σύγχυση...Περίπλοκα τα πράγματα, κι είναι πρωί ακόμη!!!
    Εύχομαι καλή χρονιά και πάλι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Λυπάμαι αλλά ο Ελληνικός λαός δεν παράγει πλέον πολιτισμό. Ενδεχομένως να έχουμε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις σε καμία περίπτωση όμως κάτι συνολικό ως λαός.
    Για να παράγει μια χώρα πολιτισμό προϋποθέτει να έχει και πολιτισμένους ανθρώπους.
    Περπατάμε στο δρόμο πχ στην οδό Σωκράτους ή στην οδό του τάδε φιλόσοφου.
    Ο δρόμος αυτός όμως είναι γεμάτος σκουπίδια με οδηγούς που έχουν απαίσια οδική συμπεριφορά.
    Παράγουμε πολιτισμό στη μουσική; Ενδεχομένως λαϊκός πολιτισμός να έβγαινε από τον Καζαντζίδη ή τον Τσιτσάνη ή τους ρεμπέτες.
    Ποιά τραγουδίστρια σήμερα προσφέρει στον πολιτισμό μας;
    Ποιος είναι σπουδαίος ποιητής στην εποχή μας;Κάποτε υπήρχε ο Καβάφης και ο Σεφέρης.
    Βγάζει ο λαός μας δημοτικά τραγούδια;Σάτιρες; Μοιρολόγια;
    Που είναι οι πνευματικοί μας άνθρωποι;
    Υπάρχει κάποιο πολιτιστικό ρεύμα;
    Αντ' αυτού βλέπω σκάνδαλα, μίζες, ανηθικότητα, αμόρφωτους, κλέφτες και αγενείς συμπολίτες μου.
    Και ακόμα και οι Αμερικανοί που τους κοροϊδεύουμε παράγουν πολιτισμό με την country μουσική, με τα blues, με το σινεμά τους κτλ.
    Λυπάμαι αλλά είμαστε Βάρβαροι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Όταν ομιλούμε περί πολιτισμού θά πρέπει νά γίνεται σαφής διαχωρισμός μεταξύ θετικού πολιτισμού δηλαδή αυτού πού προάγει καί βελτιώνει μία κοινωνία καί αρνητικού. Τώρα όσον αφορά τά δικά μας καί μέ βάση τά δεδομένα τών τελευταίων δεκαετιών θά καταλήξουμε στό συμπέρασμα καί μετά βεβαιότητος θά πούμε ότι, ναί, σήμερα ό Έλληνας παράγει πολιτισμό - πολιτισμό όμως αρνητικό - καί μάλιστα σέ ποσότητες τέτοιες πού τά δεκάδες μέσα ενημερώσεως δέν είναι είς θέσην νά μεταδώσουν γιατί δέν επαρκούν οί ώρες τού εικοσιτετραώρου. Ό Έλληνας τόν πολιτισμό αυτόν τόν ρουφάει σάν τό σφουγγάρι, τίποτα δέν αφήνει νά τού ξεφύγει καί έχει λόγους σοβαρούς πού τό κάνει γιατί σέ διαφορετική περίπτωση μέ τό νά μή γνωρίζει τίς λεπτομέρειες υπάρχει ό κίνδυνος νά χάση τόν δρόμο πού οδηγεί στήν επιτυχία καί κατά συνέπειαν στήν ευτυχία όπως τήν αντιλαμβάνεται. Όλες οί πληροφορίες τού προσφέρονται αφειδώς, όπως ακριβώς απαιτεί, προκειμένου νά γνωρίζει τούς τρόπους καί τίς μεθόδους πού εφάρμοσαν όλοι αυτοί πού κατάφεραν νά ξεκολλήσουν από τήν αφάνεια καί νά γίνουν επώνυμοι. Τό σύνθημα τό οποίο πλέον κυριαρχεί είναι ένα καί μοναδικό, "ό σώζων εαυτόν σωθήτω" καί τό έν παντί τρόπω βόλεμα τού καθενός είναι τό μήνυμα πού εισπράττει κανείς επί καθημερινής βάσεως. Μέσα σέ αυτό τό κλίμα είναι αδύνατον νά ευνοηθούν σκέψεις πού νά επιτρέψουν στήν Ελληνική κοινωνία νά απεγκλωβιστεί από αυτόν τόν δρόμο πού απλώς αναπαράγει κακέκτυπα αντίγραφα. Μόνον ή ατομική πνευματική προσπάθεια τού καθενός καί κυρίως αυτών οί οποίοι έχουν τίς ανησυχίες καί οί οποίοι δέν ικανοποιούνται από μία δεδομένη κατάσταση στασιμότητος θά βοηθήσουν στήν παραγωγή καί στήν μετάδοση ενός άλλου τρόπου σκέψεως καί συμπεριφοράς καί αυτό μπορεί νά γίνει καί γίνεται μέσα από τίς ελεύθερες σελίδες τού ιντερνέτ γιατί πολλοί είναι αυτοί πού γνωρίζουν ότι πολιτισμός είναι ή πρόοδοςκαί όχι ή στασιμότης. Νά παράγεις καί όχι νά απαιτείς, νά προσφέρεις καί όχι νά ζητάς, νά πρωτοπορείς καί όχι νά παρακολουθείς, νά διδάσκεις τό νέο καί τό χρήσιμο καί όχι νά αποστηθίζεις ξεπερασμένα ιδεολογήματα περασμένων γενεών. Όλα αυτά όμως προϋποθέτουν πολίτες καί μάλιστα ανεξάρτητους, κυρίως από οικονομικής απόψεως.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Θα συμφωνήσω με τους,KitsosMitsos,betty,Λακων, γιατί ο κάθε ένας τους φώτισε και κάτι διαφορετικό.
    Όμως έτσι έχουν τα πράγματα.
    Εν μέρη ναι παράγεται πολιτισμός,άλλα οι "σημερινές αξίες" δεν τον έχουν στο πρόγραμμα.
    Ναι εμείς επιλέγουμε τι θέλουμε και τι όχι,άλλα άλλοι αποφασίζουν για το "μενού".
    Σίγουρα σαν λαός δεν έχουμε κουλτούρα,
    και φερόμαστε σαν βάρβαροι.
    Ωστόσο νομίζω ότι κάτι υπάρχει στο παρασκήνιο και σύντομα θα ανεβεί επί της σκηνής...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Συμφωνώ με όλους τους παραπάνω.
    Να ευχηθώ να ισχύσει αυτό που είπε ο karaflokotsifas.
    Ας μη ξεχνάμε ότι από τη μούχλα και το σάπιο βγαίνει η πενικιλίνη που θεραπεύει..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. ¨Έ!! Παιδιά ηρεμία.!! Μην παίρνεται φόρα από τη φλόγα της ηλικία σας και όποιον πάρει ο Χάρος. Ο λαός, παρά και ενάντια, παράγει πολιτισμό. Και μην ξεχνάτε πως και στη χρυσή εποχή «τότε που μόνο σ’αυτό τον τόπο φύτρωνε αυτό το είδος» κώνειο πότιζαν το Σωκράτη. Τα αυτιά σας και τα μάτια σας ανοιχτά , και θα δείτε. Χαιρετώ την εκλεκτή παρέα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Εγώ κρατώ τα λόγια του Φασιανού, γιατί πραγματευόμουν το θέμα εντελώς συμπτωματικά σήμερα στο μάθημα της έκθεσης. Σ' αυτό το συμπέρασμα καταλήξαμε και σ' αυτό θα πρέπει να καταλήξουμε, αν πέσει κάτι παρόμοιο στο τέλος...

    Φιλιά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. πολιτισμό σίγουρα όχι.οτιδήποτε άλλο ίσως

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καί όμως παράγουμε.Όχι με την μορφή καί την "ποσότητα" που θα έπρεπε ή με την οποία γινόταν παλιότερα.Όπως επίσης με τελείως διαφορετικά κίνητρα.Όπως καί να έχει παράγουμε,έστω αυτό το λίγο αλλά δέν προβάλεται καθόλου.Δέν πουλάει βλέπεις...καί έτσι περνάει στα ψιλά γράμματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Θα καταχραστώ λίγο το χώρο της οικοδέσποινας. Η πολιτιστική δεξαμενή έχει στερέψει. Το μοναδικό νερό που υπάρχει είναι αυτό που έχει μείνει στους σωλήνες της δεξαμενής και πέφτει καμιά σταγόνα.
    Και ότι πολιτιστικό βλέπουμε δεν είναι παρά η προσπάθεια κάποιων να μας δείξουν την παράδοση του παρελθόντος.Σχεδόν πάντα από άτομα άνω των 40 που έτυχε να γνωρίσουν την παλιά Ελλάδα.
    Ο λαός μας πια δεν φτιάχνει παραμύθια, δεν γράφει δημοτική ποίηση και τραγούδια.
    Διγενής Ακρίτας δεν ξαναγράφτηκε και ούτε θα ξαναγραφτεί.
    Ούτε υφαντά μοναδικά θα δούμε παρά μόνο αντιγραφές με υλικά Κίνας...
    Και το πιο αστείο είναι η προσπάθεια κάποιων να δημιουργήσουν δήθεν πολιτισμό.
    Βλέπεις κάτι παραστάσεις στην Επίδαυρο και νομίζεις πως βγήκαν τα Ζόμπι παγανιά...
    Και αν θέλουμε να δημιουργήσουμε κάτι θα πρέπει να δούμε την πραγματικότητα και να συνειδητοποιήσουμε το τέλμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. @kitsomitso
    Εχεις δίκιο πως όταν μιλάμε για μεγαλεία τότε θυμόμαστε την λέξη "πολιτισμός". Οπως πολύ σωστά επισημαίνεις το λυπηρό είναι πως στις μέρες μας "το εύκολο προάγεται ευκολότερα".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. @Betty
    Μας δίνεις ένα πολύ αισιόδοξο μήνυμα, να κοιτάζουμε πάντα μροστά.
    Αγάπησα την έκφρασή σου πως ακόμη και με το βλέμμα μας παράγουμε πολιτισμό (υποθέτω λόγω της διαδρομής που θα επιλέξουμε να στρέψουμε το βλέμμα μας).
    Θα συμφωνήσω μαζί σου πως την τελική ευθύνη για την παραγωγή πολιτισμού την φέρει ο κάθε άνθρωπος με τις επιλογές του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. @Λάκων
    Θα συμφωνήσω μαζί σου πως εξακολουθούν να υπάρχουν κάποιοι μεμονωμένοι άνθρωποι που παλεύουν με νύχια και με δόντια να παράξουν πολιτισμό, ενώ αυτή η προσπάθεια δεν συνοδεύεται αντίστοιχα από το αίσθημα της ομαδικότητας και της συνοχής μας ως λαός.
    Αλήθεια που πήγε η ομαδικότητα των Ελλήνων και η αγωνία να δημιουργήσουν από κοινού ένα καλύτερο μέλλον? Κάποτε "των Ελλήνων οι κοινότητες" ανά τον κόσμο μεγαλούργησαν και πρόσφεραν σημαντικό κοινωφελές έργο.....
    Το περίεργο είναι πως παράγουμε πολιτισμό όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση "κινδύνου". (Θυμίζω την περίπτωση των Ολυμπιακών αγώνων, που όλοι είχαμε πεισμώσει επειδή έλεγαν πως δεν θα τα καταφέρουμε.Τελικά τα καταφέραμε...Δεν θα ξεχάσω ποτέ την καθαρότερη Αθήνα που είδα ποτέ στη ζωή μου, αλλά και την ευγενέστατη συμπεριφορά των ταξιτζήδων και οδηγών λεωφορείων. Φυσικά δεν θα μπορούσα να ξεχάσω την πολυπληθή συμμετοχή των εθελοντών ανεξαρτήτως ηλικίας.
    Ακόμη και στις μέρες μας σε αντίθεση με το τι συμβαίνει εδώ στην Ελλάδα, οι κοινότητες των ξενιτεμένων προσπαθούν να εμφυσήσουν στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού στα παιδιά και τα εγγόνια τους τα οποία γεννήθηκαν στην ξενιτειά αλλά προσπαθούν να τα στέλνουν ανελλιπώς κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Οι ίδιοι οι ξενιτεμένοι μας μέσω των συλλόγων τους συνέβαλλαν σημαντικά στην στήριξη των πυρόπληκτων περιοχών. Σε τι οφείλεται άραγε αυτή η διαφορετική συμπεριφορά ανάμεσα στους Ελληνες που κατοικούν εντός των συνόρων και τους ξενιτεμένους μας??? Πως είναι δυνατόν Ελληνες επιστήμονες να διαπρέπουν στο εξωτερικό ενώ εδώ στην Ελλάδα να αδιαφορούν για το κοινό καλό?
    Και για να πούμε για τους ποιητές δεν θα μπορώ να συμφωνήσω μαζί σου Λάκων. Κάποιος επώνυμος (δεν θυμάμαι ποιός) είπε πως το μόνο που μπορούμε σίγουρα να εξάγουμε στις μέρες μας είναι η ποίηση.
    Αναρωτιέμαι όμως γιατί χρειάζεται να γίνουν καταστροφές ή να βρισκόμαστε σε συνθήκες κινδύνου προκειμένου να ενωνόμαστε και να παράγουμε πολιτισμό.....
    ΥΓ. Οσο για την μη παραγωγή δημοτικών τραγουδιων, τα μοιρολόγια κλπ (έχεις δίκιο) σκοπεύω να αφιερώσω ένα από τα επόμενα posts για σχετικό προβληματισμό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. @k.s.
    Ενδιαφέρουσα η θεωρία περί αρνητικού και θετικού πολιτισμού. Εκτιμώ όμως πως παρ΄όλο που είναι βέβαιο πως στο διαδίκτυο έχει κανείς τη δύναμη να σπείρει προβληματισμούς, για να δρέψει ευαισθητοποιημένους πολίτες, θα πρέπει εκείνοι να είναι ενεργοί σε κάθε καθημερινή κοινωνική τους εκδήλωση.
    Ακόμη όσο "αρνητικό" πολιτισμό (για να χρησιμοποιήσω μια δική σου έκφραση) παράγει η αποστήθιση ή ο μιμητισμός παρωχημένων ιδεολογημάτων προγενέστερων γενεών, δεν είναι καθόλου βέβαιο πως όλες οι "νεωτερικές" ιδέες προάγουν "θετικό" πολιτισμό. Εχω την αίσθηση πως κύριο κριτήριο για την παραγωγή πολιτισμού είναι η ποιότητα των λόγων και των πράξεων και όχι τόσο η ηλικία τους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. @karaflokotsifa
    Τελικά διαπιστώνω πως όλοι μας μιλάμε για "πολιτισμό" όταν θέλουμε να μιλήσουμε για θετικά επιτεύγματα, αλλά σαν έρθει η ώρα να μιλήσουμε για "βαραβρότητα" ο "πολιτισμός" μετατρέπεται σε "κουλτούρα".
    Και βέβαια οι σημερινές αξίες μάλλον εκτοπίζουν τον "πολιτισμό" δεν τον αναδεικνύουν......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. @Nίκος
    Καλώς τον! Πολύ αυθόρμητο το σχόλιό σου. Τα ιδεολογήματα και οι προλήψεις δεν χαρακτηρίζουν μόνο την εποχή μας. Το σημαντικό είναι να μην παρασύρεται ο λαός από τα παρωχημένα ιδεολογήματα όπως συνέβη στην περίπτωση της θανατικής ποινής του Σωκράτη....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. @Antoine
    Και εγώ βρίσκω πως τα λόγια του Φασιανού εκφράζουν με τον καλύτερο τρόπο την "Ελληνική" πραγματικότητα. Φαίνεται πως έχετε καθηγητές πολύ δραστήριους για να πραγματεύονται τόσο επίκαιρα θέματα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. @Νίκο Κ.
    Να λέγαμε ίσως "αρνητική" κουλτούρα???

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. @Ακης
    Είναι βέβαιο πως τα κίνητρα για την παραγωγή πολιτισμού διαφέρουν από εποχή σε εποχή.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Είναι αλήθεια πως ζούμε την εποχή που τα πάντα καταλήγουν στο πόσα βγάζεις.
    Θα μπορούσε να μην ήταν έτσι. Όμως υπάρχουν άνθρωποι που παράγουν πολιτισμό ακόμα και σήμερα. Δεν είναι τόσοι όσοι θα έπρεπε να είναι. Είναι όμως αρκετοί. Ξέρω χτίστες πέτρας ‘ «και μη γελάς, τέχνη είναι» που για το μεράκι τους κάνουν αριστουργήματα. Και ας μη πληρώνονται καλά Και ξέρεις πως η τέχνη δεν καλοπληρώνεται συνήθως.. γεμάτος ο κόσμος ποιητές, μουσικούς, ζωγράφους.
    Βέβαια ποιοι είναι καλοί και ποιοι όχι, είναι ένα άλλο θέμα. Συνήθως οι μέτριοι σκεπάζουν τους καλούς. Αυτό όμως γινόταν πάντα. Τον θόρυβο τον κάνει ο άδειος ντενεκές. Καλή σου μέρα και συγνώμη για την φλυαρία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Πολιτισμός είναι μία γενικότερη ένοια που εξαρτάται απο το ποιός και πότε τον βλέπει. Δηλαδή: Πολιτισμός και κάλιστα εξαιρετος ήταν και αυτός των Ινκας ας πούμε αλλα ξέρετε θυσιάζαν τους νέους ανθρώπους στον θεό 'Ηλιο ας πούμε... Άρα καλύτερα να καθορίσουμε τι είναι πολιτισμός γιατί θεωρώ οτι αυτός δεν εκφράζεται μόνο μέζω των τεχνων, των γραμμάτων και της επιστήμης αλλά και απο το σύνολο δου λειτουργεί μία κοινωνία. Ισως καλύτερα να ορίζαμε το τι είναι πολιτισμός και μετά να δούμε τι παράγεται και αν εμείς συμφωνούμε με αυτό η όχι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Το θέμα όμως είναι ότι τώρα υπάρχουν επιλογές. Και δυστυχώς οι περισσότεροι διαλέγουμε το εφήμερο, αυτό που δε χρειάζεται πολλή σκέψη.
    Γιατί άραγε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. @νίκο
    Κρατώ την φράση σου πως "τον θόρυβο τον κάνει ο άδειος ντενεκές". Είναι πολύ σοφή!
    Οσο για τους πετράδες αλλά και γενικότερα όλους αυτούς τους "εραστές της τέχνης" που είναι πλούσιοι σε ψυχικά αποθέματα και σε διάθεση για δημιουργία,ομολογώ πως τους σέβομαι και τους θαυμάζω. Αλλωστε αν προσέξεις πολλές ιστορίες που επιλέγω να γράψω εδώ είναι αφιερωμένες σε αυτούς τους "ανώνυμους" και "αθόρυβους" δημιουργούς οι οποίοι δεν προβάλλονται από τα ΜΜΕ. Χωρίς τυμπανοκρουσίες και οικονομικές απολαβές συμφωνώ πως είναι αυτοί που με κατάθεση ψυχής δημιουργούν πολιτισμό.
    Την καλημέρα μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. @Fisherman
    Πολύ εύστοχη η παρατήρησή σου.
    Ο λόγος που επέλεξα να απαντήσουμε πρωταρχικά στο ερώτημα αν πιστεύουμε πως ο σημερινός άνθρωπος παράγει πολιτισμό, είναι γιατί ήδη από τις ποικίλες απαντήσεις,έμμεσα κάθε συνομιλητής δίνει τον δικό του ορισμό για τι έννοιες του "πολιτισμού" και της "κουλτούρας", θέμα στο οποίο προγραμματίζω να αφιερώσω ένα νέο post τις αμέσως επόμενες ημέρες.
    Και με το πετυχημένο παράδειγμα των Ινκας που ανέφερες, βγαίνει το συμπέρασμα πως δεν μπορεί οι έννοιες αυτές να μην συναρτώνται με την διαφορετικότητα του εκάστοτε πολιτισμού και της εκάστοτε εποχής.
    Σε ευχαριστώ για την πολύτιμη παρέμβασή σου και σε καλωσορίζω σε αυτήν την μικρή διαδικτυακή γωνιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. @kitsomitso
    Η δική μου εκδοχή είναι πως ίσως διαλέγουμε το εφήμερο,επειδή ακριβώς δεν χρειάζεται κόπο και πολλή σκέψη. Αλλά και εγώ κολλάω στο γιατί φτάσαμε στο σημείο να μην είμαστε σκεπτόμενοι άνθρωποι???
    Τι μπορεί να έφταιξε???

    Η ευημερία??
    Η αδιαφορία???
    Ο ωχαδελφισμός???
    Η αυτοκρατορία των ΜΜΕ???
    Το γεγονός ότι σπανίως συναντάμε πλέον ανιδιοτελείς πνευματικούς ανθρώπους?
    Η δική μας αδιαφορία για το τι συμβαίνει έξω από την πόρτα μας?
    Η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού?

    Δεν γνωρίζω την απάντηση....απλά προσπαθώ να καταλάβω....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Η δική μου απάντηση είναι ναι. Ο οποιοσδήποτε παράγει πολιτισμό κι ας μην το ξέρει. Οι ήρωες των μυθιστορημάτων και των πινάκων, είναι συχνά καθημερινοί ανθρώποι που ο δημιουργός πρόσεξε, ξεχώρισε και τελειοποίησε στο έργο του. Πάρε πχ τον Ζορμπά. Ο ιστορικός Ζορμπάς δεν ήταν όπως στο μυσθιστόρημα και αν δεν υπήρχε ο Καζαντζάκης, δεν θα δημιουργούσε ποτέ πολιτισμό μόνος του.

    Και από την άλλη άποψη: όσο πιο παρακμιακή είναι μια εποχή τόσο πιο πολύ δυνατή είναι η δημιουργική ορμή που ετοιμάζεται να ξεμυτίσει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. @Haris
    Θα συμφωνήσω μαζί σου πως σε πολλές περιπτώσεις απλοί ανώνυμοι και καθημερινοί άνθρωποι αναδείχθηκαν εξ αιτίας ενός συγγραφέα, ενός ποιητή, ενός ζωγράφου. Κάτω από άλλες συνθήκες αυτός ο ανώνυμος και καθημερινός άνθρωπος πιθανά δεν θα γινόταν γνωστός.
    Εκεί που θα διαφοροποιηθώ ως προς την σκέψη σου είναι πως προσωπικά υποστηρίζω πως αυτοί οι "λαϊκοί" άνθρωποι παράγουν πολιτισμό μέσα στα πλαίσια της τοπικής τους κοινωνίας. Εάν τους αναδείξει κάποιος διακεκριμένος συγγραφέας,ποιητής,ζωγράφος απλά τους κάνει δημοφιλείς πέρα από τα σύνορα της τοπικής τους κοινωνίας,κάτι που ίσως δεν θα κατάφερναν να πετύχουν οι ίδιοι.
    Χαρακτηριστική περίπτωση είναι το post που έγραψα για τον Νίκο Τσέγκα, ο οποίο δεν προβλήθηκε όσο θάπρεπε.
    Αλλο παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση του ζωγράφου Θεόφιλου ο οποίος ζωγράφιζε τοίχους στα μπακάλικα και τις ταβέρνες της Μυτιλήνης, μέχρι που τον ανακάλυψαν και τον έφεραν στο προσκήνιο. Ο ίδιος παρήγαγε πολιτισμό, (για να δανειστώ μια δική σου φράση) "χωρίς να το ξέρει"....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Dyosmaraki, η ζωή, η δημιουργία, η Τέχνη, δεν είναι αποκομμένη από την "τοπική κοινωνία". Η λέξη συγγραφέας, είναι σύνθετη, και αναλύεται κάπως έτσι (δεν είμαι και κανένας φιλόλογος:) βάση λογικής): συν-γραφει. Δεν γράφει μόνος του. Γράφει μαζί με όλους τους άλλους που τον περιβάλλουν. Στην ουσία, δεν γράφει ο συγγραφέας, η κοινωνία γράφει. Απλά ο συγγραφέας, ή ο ζωγράφος, είναι κάποιος που αντί να τα δει απλά, τα καταγράφει κιόλας. Ο τεχνίτης, με την αρχαία έννοια, είναι το άνθος της κοινωνίας. Αλλά άνθος χωρίς φυτό δεν υπάρχει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. @Hari
    Συμφωνώ μαζί σου πως η δημιουργία πολιτισμού δεν είναι ανεξάρτητη από τον χωροχρόνο και πως η έμπνευση του καλλιτέχνη, του συγγραφέα προέρχεται από τα ερεθίσματα που δέχεται ζώντας σε μια συγκεκριμένη κοινωνία και κάτω από συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες.
    Αυτό που λέω είναι πως η "καταγραφή" του πολιτισμού δεν σχετίζεται απαραίτητα με την "δημιουργία" του και το αντίστροφο.
    Για παράδειγμα μια και αγαπάς από ότι θυμάμαι το ρεμπέτικο τραγούδι, πόσα τραγούδια δεν δημιουργήθηκαν πριν από την δισκογραφική καταγραφή?
    Μπορεί να μην γνωρίζουμε τον άγνωστο δημιουργό ενός τραγουδιού, όμως δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε την πολιτιστική δημιουργία του τραγουδιού έστω και αν δεν γνωρίζουμε ποιός το έγραψε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ποιά είναι η γνώμη σας;